Een aanzienlijk deel van de uitgaven van de Europese Unie is bestemd voor subsidieregelingen, fondsen en andere financieringsmogelijkheden voor onder meer bedrijven, overheden, stichtingen, politieke partijen en onderzoekers. Deze zijn bedoeld om de doelstellingen te realiseren die zijn vastgesteld voor de verschillende beleidsterreinen van de EU.
Het Europees Parlement (EP) in het bijzonder lanceert jaarlijks een erg ruime subsidielijn. De subsidie is erop gericht ‘het begrip van EU-burgers over het Europees Parlement te bevorderen, de rol en werkzaamheden van het EP uit te leggen en mensen aan te zetten tot deelname aan het besluitvormingsproces’. Europa vraagt aan de burgers om zuiniger te leven, maar past dat principe zelf niet toe.
Overzicht
De financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Europese Unie leggen de beginselen voor de uitvoering van de begroting vast. Eén van die beginselen is het transparantiebeginsel, dat wordt genoemd in diverse bepalingen van de financiële regels en de uitvoeringsvoorschriften ervoor en moet zorgen voor een goede bekendmaking (vooraf en/of achteraf) van de uitvoering van de begroting.
De bekendmaking van subsidies wordt geregeld in artikel 128 van de financiële regels, dat voorziet in de bekendmaking vooraf van het jaarlijkse subsidieprogramma en van de oproepen tot het indienen van voorstellen alsook in de bekendmaking achteraf van alle in de loop van een begrotingsjaar toegekende subsidies. In dit verband wordt erop gewezen dat een subsidie is “toegekend” als er sprake is van een eerste juridische verbintenis, dat wil zeggen als de eerste overeenkomst is ondertekend.
Transparantie
Dankzij deze transparantie (een idee voor de Belgische beleidsmakers!) hebben we zicht op de uitbetaalde subsidies. De recentste lijst is die van 2013: ‘List of grants awarded / Liste des subventions octroyées’. Het document is beschikbaar voor het publiek.
Op die lijst staan enkele opmerkelijke namen van instellingen of ondernemingen die Europees geld krijgen. Zo is er “Friends of Europe”, gevestigd in Brussel. Die organisatie kreeg dat jaar 188.822 euro voor een debat over Europa. “Friends of Europe” is onderdeel van Europe’s World Group, een denktank.
Reclamebureau (!) Active Group Ltd in Bulgarije kreeg voor het programma ‘How we understand the EP’ exact 59.359,86 euro uitbetaald. Wie op de website van de onderneming gaat kijken, krijgt een verouderd filmpje en verder bitter weinig informatie.
Het bureau Prime Time Marketing in Hongarije kreeg voor het project ‘Play Europe – Meet your MEP’ de ronde som van 44.316 euro. In 2010 sleepte Prime Time Marketing al een Europees contract in de wacht met een geschatte waarde van 5,8 miljoen forint (zonder btw), omgerekend zowat 200.000 euro.
Financiering van mediagroepen
Vreemd is dat het Europees Parlement ook mediagroepen subsidieert. Zo kreeg RTL Groep in 2013 de som van 91.485 euro voor diverse radio-uitzendingen over Europa in ons land, Luxemburg en Duitsland. Is het niet de kerntaak van een mediagroep om te berichten over Europa? En kunnen de luisteraars dan het onderscheid maken tussen door Europa betaalde propaganda en eigen berichtgeving?
Ook Rtbf televisie kreeg Europees geld. Voor het project ‘Europe: ce débat vous intéresse’ kreeg de Rtbf liefst 127.925,90 overgeschreven van Europa.
Nog meer
ll Sole 24 Ore is een financieel-economisch dagblad uit Italië. De krant werd op 9 november 1965 in Milaan opgericht door de fusie van het dagblad ‘24 Ore’ en zijn tegenhanger ‘Il Sole’, die toen al een eeuw oud was. Il Sole 24 Ore is de best verkochte en grootste zakenkrant van Europa, met een oplage van 330.000 exemplaren. De krant is eigendom van de werkgeversorganisatie Confindustria en stelt dan ook de belangen van de ondernemers centraal. De krant kreeg dat jaar bijna 300.000 euro voor ‘berichtgeving’ over Europa.
TV5 Monde
Ook TV5 Monde kreeg Europees geld. Voor het project ‘Europe, the Parliament, the citizens’ kreeg het 229.247,01 euro.
Bulgaria On Air kreeg voor een reeks ‘Better Europe? It depends on you!’ exact 131.104,08 euro op de bankrekening bijgeschreven.
Midas kreeg voor het project ‘European Citizen Corner’ 89.131 euro. Midas, opgericht in 2001, staat voor “The European Association of Daily Newspapers in Minority and Regional Languages”. En voor een ‘eurochat’ kreeg het Italiaanse Telelombardia exact 95.000 euro.
Europe rocks?
Laisvas ir Nepriklausomas Kanalas of LNK (“Free and Independent Channel”) is een commerciële zender in Vilnius in Litouwen. LNK kreeg ruim een kwart miljoen voor het programma ‘Europe rocks’. Zeker weten dat er voor een kritisch programma als ‘Europe stinks’ of ‘Europe sucks’ geen geld zou zijn. Alytaus Radijas, een radiozender in Litouwen, kreeg voor het project ‘European Club’ 34.827,00 euro. Die organisatie kreeg ook in 2009 en in 2012 veel geld van Europa.
Zavod Radio Student (Slovenië) kreeg 30.823,50 euro voor
‘D.E.P.R.A.2 – Events on European Parliament, Radio Actualization’. Zavod Radio Student (RS) werd opgericht op 9 mei 1969, als een direct gevolg van de studentenprotesten van 1968
Kiezers stimuleren
Het Spaanse Radiocat Xxi/Grupo Godo kreeg ruim 100.000 euro om tijdens de Europese verkiezingen van 2014 de opkomst van de Spaanse kiezers te verhogen (8TV’s challenge to boost voter turnout in the 2014 European elections).
Votewatch C.I.C kreeg 350.000 euro. C.I.C. staat voor Community Interest Company. Votewatch werkt met twee entiteiten, het Britse C.I.C. en een Belgische vennootschap.
VoteWatch Europe is een organisatie opgericht om een grotere transparantie van de EU-besluitvorming te bevorderen. Zo zien we op de website het stemgedrag van de parlementsleden. Het lijkt een beetje op incest of voyeurisme: het Europees Parlement dat geld geeft aan een instelling die de activiteiten van dat parlement analyseert en in de kijker stelt.
Het Sloveense magazine Mladina kreeg voor de reeks ‘EU Alternatives: The Future of Europe’ liefst 78.098,00 euro. Mladina (De Jeugd) is de naam van een aantal Sloveenstalige tijdschriften.
Feesten op kosten van de burger
Het European Youth Forum kreeg bijna een half miljoen euro om een feestje te organiseren. Het ‘YO! Fest’ werd in 2013 betoelaagd met exact 491.410 euro. Ook dit jaar is er een ‘Yo! Fest’. Ironisch genoeg zoeken ze op 6 mei in Brussel nog twintig vrijwilligers die gratis (!) de handen uit de mouwen willen steken.
La Compagnie à Bulles is een Franse opleidingsinstelling. In 2013 kreeg de organisatie 89.400 euro van Europa voor het project ‘L’assemblée des Citoyens’. Van een zeepbel gesproken.
IMH (Cyprus) organiseert conferenties. In 2013 kreeg het bedrijf 83.412 euro voor ‘The european parliament school road shox’ (sic). Wellicht wordt een ‘road show’ bedoeld. Of een ‘road hoax’ (oplichting).
Politieke partijen
Het Europees Parlement beslist ook over de (erg ruime) financiering van Europese politieke partijen. Sinds juli 2004 kunnen politieke partijen in Europa aanspraak maken op een jaarlijkse subsidie van het Europees Parlement. Deze financiering heeft de vorm van een exploitatiesubsidie. Deze mag tot 85 procent van de ‘subsidiabele uitgaven’ van een partij dekken, terwijl de rest van de uitgaven moet worden bekostigd uit eigen middelen, zoals contributies en donaties.
De Parti Socialiste Europeen (PSE) kreeg in 2013 bijna 5 miljoen euro van Europa. De PSE werd in 2007 opgericht en is in ons land gevestigd. Volgens de gegevens van de Belgische sociale zekerheid zijn er in die partij ‘20 tot 49 werknemers’. Uit een ander document van Europa blijkt dat de partij in 2014 ruim 6,3 miljoen euro zou ontvangen. Een stijging van maar liefst 28 procent! Burgers moeten bezuinigen, maar dat geldt duidelijk niet voor de politieke partijen.
De Parti de la Gauche Européenne (European left) werd opgericht in 2004. Volgens de website van de sociale zekerheid zijn er in de vzw ‘tussen 1 en 4 personen’ tewerkgesteld. De instelling kreeg in 2013 bijna een miljoen euro. Een jaar later sprong dat bedrag naar ruim 1,2 miljoen euro, een stijging van ruim 28 procent. Andere politieke partijen kregen gelijkaardige substantiële verhogingen.
Stichtingen
Het Europees Parlement geeft ook geld aan stichtingen en vzw’s. New Direction – Foundation for European Reform werd opgericht op 1 oktober 2009 door onder anderen Derk Jan Eppink. Tussen 2009 en 2014 zetelde Eppink als eerste opvolger van lijsttrekker Jean-Marie Dedecker, die zijn zetel niet opnam voor Lijst Dedecker (LDD) als Europees Parlementslid voor België. Eppink was de enige verkozene voor Lijst Dedecker in het Europees Parlement. Hij maakt er deel uit van de eurosceptische fractie van Europese Conservatieven en Reformisten. Bij de Europese Parlementsverkiezingen 2014 was hij lijstduwer namens de VVD. New Direction – Foundation for European Reform kreeg in 2013 exact 798.019 euro! Dat is een beetje vreemd voor een organisatie met een eurosceptische bestuurder.
Het Centre d’Etudes Européennes kreeg in 2013 liefst 4.255.505,00 euro. Het centrum werd eind december 2013 omgevormd tot het Wilfried Martens Centre for European Studies. Het bedrag van ruim 4 miljoen euro is hoog. In dat jaar werd ‘slechts’ een kleine anderhalf miljoen euro aan personeelskosten uitgegeven.
Museum
Het ‘Mouvement Européen Belgique’ kreeg voor het ‘Countdown program 2014’ precies 51.738 euro. In het voorjaar van 2015 organiseerde de instelling een lezing over de islam: “Qu’est-ce que le droit musulman aujourd’hui ?”
Europa geeft ook geld aan musea. Het Memorial Alsace Moselle is een museum gewijd aan de Tweede Wereldoorlog. Voor het project ‘Eu-Euphoria’ werd liefst twee miljoen euro uitgedeeld.
Project Euphoria is een operatie om het bestaande gebouw aan te passen. Het project wordt volgens een aanbesteding geschat op 4,2 miljoen euro. Zinvol?
Verlenging
Wie hoopt dat er aan deze ruime geldstroom binnenkort een einde komt, is eraan voor de moeite. Eind november 2014 werd immers beslist tot een verlenging van het subsidieprogramma voor communicatieprojecten van het Europees Parlement.
Het Directoraat-generaal (DG) Communicatie van het Europees Parlement heeft toen twee oproepen gelanceerd voor het indienen van voorstellen: (I) voor partnerschap kadercontracten in 2012-2015 en (II) voor subsidieprojecten in 2015 ter ondersteuning van projecten gericht op beter begrip van de taak en de werking van het Europees Parlement en het vergroten van publieke belangstelling voor deze instelling. De drie gekozen thema’s voor 2015 zijn ‘Cofinanciering van televisieprogramma’s’, ‘Cofinanciering radioprogramma’s’ en ‘Cofinanciering van online media en specifieke evenementen’. De enigen die daar zeker beter van zullen worden, zijn de omroepen en de mediagroepen. Maar of de burger hierdoor echt een beter begrip van Europa zal ontwikkelen, is erg twijfelachtig. Misschien wordt wel het omgekeerde bereikt van wat beoogd wordt.
Thierry Debels
