Oostende kleurt bloedrood

Het zat er al even aan te komen, maar nu hakt voormalig minister en sp.a-boegbeeld Johan vande Lanotte (60) de knoop door. Hij stopt na 28 jaar met nationale politiek. Vande Lanotte verklaarde begin augustus in de pers: ‘Ik ga mij de komende periode nog stevig mengen in de debatten, maar tot de volgende verkiezingen blijf ik zeker niet.’ Hij wil zich volledig op zijn burgemeesterschap in Oostende kunnen concentreren. Dat is nodig. De financiële toestand van enkele belangrijke Oostendse vehikels ziet er immers niet al te best uit. Maar misschien is dat net de schuld van de socialist?

Autonoom Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing Oostende (AGSO)

De gemeenteraad van Oostende besliste op 24 maart 2001 tot de oprichting van het AGSO. Het AGSO is een Autonoom Gemeentebedrijf met eigen rechtspersoonlijkheid (artikel 263 bis van de nieuwe gemeentewet). Bij besluit van 12 juli 2001 van de Vlaamse minister bevoegd voor Binnenlandse Aangelegenheden werd de oprichting van dit bedrijf goedgekeurd. In haar zitting van 1 maart 2002 werden de statuten door de raad van bestuur vastgesteld; ze werden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 6 juni 2002.

Doel

Het AGSO heeft tot doel ‘de stad (Oostende) te herwaarderen en te vernieuwen ten behoeve van de versterking van het stedelijk weefsel. Dit doel is te realiseren bij middel van het actief beheer, de ontwikkeling door renovatie of nieuwbouw, de verbouwing, de verhuur en de exploitatie van het gedeelte van het onroerend patrimonium dat de stad hiertoe inbrengt en desgevallend de vervreemding ervan; de verwerving van onroerende goederen, zowel gebouwen als gronden, de vorming van zakelijke onroerende rechten, de bouw, de renovatie, de verbouwing, het verhuren of de financieringshuur of andere juridische behandelingen betreffende deze onroerende goederen. In het geval de stad Oostende hierom verzoekt kan het AGSO ook het onroerend vermogen van de stad beheren.’

Zwaar verlies over 2014

De resultaten over 2014 van AGSO zijn sinds juli beschikbaar bij de balanscentrale. En die kleuren opnieuw bloedrood. In 2014 werd een nettoverlies opgetekend van ruim 2,1 miljoen euro. Het jaar daarvoor bedroeg het verlies zelfs ruim 2,6 miljoen euro. Hierdoor is het eigen vermogen van het AGSO bijna volledig weggeveegd. De totale verliezen bedragen eind 2014 al ruim 26 miljoen euro!

Exploitatie Kursaal Oostende (EKO)

Een volle dochter van het AGSO is de nv Exploitatie Kursaal Oostende (EKO). Exploitatie Kursaal Oostende staat in ‘voor de organisatie van de exploitatie van het Kursaalgebouw via verhuur, concessie of het verlenen van enig ander verbruiksrecht. De vennootschap staat in voor de exploitatie van alle zalen en alle evenementen binnen het Kursaal: concerten, congressen, banketten, seminaries.’ Volgens Knack werd Vande Lanotte voorzitter van de raad van bestuur in 2011. De site Cumuleo meldt dat Johan vande Lanotte voorzitter van de raad van bestuur (RvB) is in 2012.

Ook EKO in de rode cijfers

In de balanscentrale zijn de gegevens over 2014 sinds enkele weken beschikbaar. De nv EKO werd opgericht in 2002. In 2014 werd het kapitaal verhoogd met 1 miljoen euro. Dat was nodig. Dat jaar werd immers een groot verlies opgetekend. Ook in de voorbije jaren werden verliezen opgetekend (maar niet in 2013). In 2014 ging het om een verlies van ruim 1,1 miljoen euro.

Hierover stelt de bedrijfsrevisor dit. De ‘verliezen tasten de financiële toestand van de vennootschap aan’. In het verslag van de raad van bestuur krijgen we meer details. Opvallend is dat de brutomarge negatief is. Bij een negatieve brutomarge moeten ernstige vragen gesteld worden over de leefbaarheid van de vennootschap. Door het grote verlies van 2014 is het overgedragen verlies (alle verliezen uit het verleden) al opgelopen tot ruim 4 miljoen euro. Zorgwekkender is dat het eigen vermogen eind 2014 nog steeds negatief is (ondanks de kapitaalverhoging van 1 miljoen euro). Twee opties blijven open voor EKO: 2015 is een uitzonderlijk goed jaar met een stevige nettowinst, of er moet opnieuw een kapitaalverhoging doorgevoerd worden.

Sleuyter Arena Oostende

De cvba Sleuyter Arena Oostende (vennootschap met sociaal oogmerk) is eveneens een volle dochter van het AGSO. De cvba heeft als doel ‘het ter beschikking stellen van de multifunctionele zaal, gelegen Northlaan 13 te Oostende, aan sport- en cultuurverenigingen en aan organisatoren van evenementen in vrije tijd en/of om zelf evenementen van sport, cultuur of vrije tijd te organiseren. Zij staat tevens in voor het onderhoud van de multifunctionele zaal en van de rand- en neveninfrastructuur.’

De resultaten van Sleuyter Arena Oostende bepalen dus deels de resultaten van moederbedrijf AGSO. De cvba werd in 2005 opgericht als Searena. Op 23 maart 2006 wordt het aantal bestuurders van 3 naar 9 verhoogd. Marijke Schaepelinck wordt benoemd als bestuurder. In 2007 wijzigt de naam. Begin december 2011 neemt Johan Vande Lanotte ontslag als bestuurder. Hij wordt niet vervangen.

Ook hier verlies

De resultaten over 2014 zijn sinds kort beschikbaar bij de NBB. In 2014 boekte Sleuyter Arena Oostende opnieuw een verlies. Dat jaar werd een verlies van bijna 170.000 euro opgetekend. In 2013 bedroeg het verlies 252.871 euro. Hierdoor is het overgedragen verlies (alle verliezen uit het verleden) opgelopen tot ruim 2,2 miljoen euro.

Economisch Huis Oostende

De vzw Economisch Huis Oostende werd opgericht in 2007 ‘om te fungeren als motor en centraal aanspreekpunt voor alles wat in Oostende met economische bedrijvigheid te maken heeft’. Het eerste ‘werkend lid’ is Johan vande Lanotte. Hij wordt ook lid van de raad van bestuur. Op 24 mei 2012 dient hij zijn ontslag in als bestuurder.

De vzw moet de gesprekspartner zijn voor bedrijven en economische instanties voor hun contacten met de overheid, de andere actoren in de sector, en elkaar. Het Economisch Huis krijgt haar werkingsmiddelen van de stad Oostende. In het verslag van de gemeenteraad van 21 februari 2015 lezen we: ‘Voor het dienstjaar 2015 werd een krediet van 1.140.000 euro in het budget ingeschreven. Onder de beleidsdoelstelling versterken van tewerkstelling en economische bedrijvigheid, onder het Actieplan 2015/AP1814/0590-00/66420990/BESTUURlCBS/430/IE-3/U: toegestane investeringssubsidies. Dit zijn 230.008 euro aan stedenfondsmiddelen en 909.992 euro aan eigen stadsmiddelen.’

Fondsen via AGSO

Er is een link tussen het Economisch Huis Oostende en AGSO. Het Economisch Huis kan, krachtens de bepalingen van het gemeentedecreet, niet beschouwd worden als een gemeentelijke vzw. Daardoor kan de stad de kredieten voor de werking ervan enkel uitkeren aan het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing Oostende (AGSO) via een kapitaalverhoging van het A.G. AGSO stort deze middelen dan door aan het Economisch Huis.

Toerisme Oostende vzw

Een andere speler in het dossier-AGSO is de vzw Toerisme Oostende, opgericht in 1975. Stichtend lid was Jan Piers.

In 2006 is Jean-Marie Dedecker zowaar bestuurder van de vzw.

De vzw Toerisme Oostende is volgens de oprichtingsakte gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad één van de drie oprichters van EKO. De andere twee oprichters zijn AGSO en de Kamer voor Handel en Nijverheid West-Vlaanderen. De vzw krijgt veel geld van de stad Oostende. In het verslag van de gemeenteraad van 21 februari 2015 lezen we dit: ‘Mits goedkeuring van de begroting wordt er voor 2015 door de stad aan de vereniging een toelage gegeven van 4.085.006 euro als werkingstoelage, inclusief 600.000 euro afkomstig uit de citytaks. Binnen haar begroting handelt de vereniging autonoom.’

AG EOS

Oostende is ook in de ban van de klimaatverandering. Bij het Autonome Gemeentebedrijf Energiebesparing Oostende (AG EOS) lezen we: ‘Het klimaat verandert, de aarde warmt op, grote ijskappen smelten en het zeeniveau stijgt. Daar zijn wij verantwoordelijk voor. De stad Oostende wil alvast haar steentje bijdragen om de klimaatsverandering tegen te gaan. Daarom richtte ze het Autonome Gemeentebedrijf Energiebesparing Oostende (EOS) op.’

EOS wil alle Oostendenaars stimuleren energie te besparen en gebruik te maken van alternatieve energiebronnen. ‘Niet enkel voor het milieu, maar ook voor uw portemonnee is het belangrijk om zuinig met energie om te springen. EOS helpt u om minder energie te verbruiken via gratis energiescans en door renteloze leningen te geven. Zo kunt u vandaag energie besparen zonder comfortverlies én met winst!’

Op 2 maart 2007 werden de statuten van het AG EOS goedgekeurd, waarin bepaald wordt dat het budget van het AG EOS moet voorgelegd worden aan de gemeenteraad ter goedkeuring.

Op 23 maart 2013 heeft de gemeenteraad de beheersovereenkomst tussen de stad Oostende en AG EOS goedgekeurd. Daarin wordt het bedrag van de werkingstoelage vastgelegd op 250.000 euro. Het budget 2015 en de aanpassing van het meerjarenplan 2014-2019 werd door de raad van bestuur van AG EOS goedgekeurd op 27 november 2014.

Zwembad: renoveren of niet

Het boeiendste (én pijnlijkste) Oostendse dossier, tot slot, is zonder twijfel het zwembad in de koninginnestad. Bedoeling is het bestaande zwembad aan de Koninginnelaan 1 te renoveren. Alleen, die beslissing werd zes jaar geleden al genomen! Budget: maar liefst 20.000.000 euro, exclusief btw en erelonen dan nog. Dat is veel geld. Gemeenteraadslid Sofie Cloet stelde op 27 maart 2015 in de gemeenteraad: ‘Lokale besturen hebben vanaf 2016 geen verplichting meer om een bibliotheek in te richten. De middelen voor bibliotheekbeleid zullen rechtstreeks naar het Gemeentefonds vloeien. Wat zijn de gevolgen van deze beslissing voor de bibliotheek in Oostende? Kan het stadsbestuur garanderen dat de bibliotheek in haar huidige vorm en werking blijft bestaan tot het einde van de legislatuur, en liefst verder? Wat is de visie van dit stadsbestuur op de openbare bibliotheek? En wat als de gemeente voor de keuze wordt gesteld: verder investeren in de bibliotheek of een nieuw zwembad?’

Een argument om te renoveren, is dat het zwembad een merkwaardig gebouw is. Het zwembad is een ontwerp van de Oostendse architecten Felix en Thanghe en werd officieel geopend op 29 mei 1976. Onroerend Erfgoed heeft de site niet beschermd, maar vindt de stijl (Engels brutalisme) bijzonder waardevol.

Vlaanderen remt

Het zwembad is in beheer van T.M.V.W. (Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening). Op de site van Oostende lezen we: ‘Indien alles verloopt zoals gewenst, worden de eigenlijke werken aangevat na de zomer van 2016 om eind juni 2018 tot de afwerking te komen.’ Maar begin maart 2015 horen we dat ‘het dossier vastzit’. Oostends N-VA-fractieleider Björn Anseeuw pleit daarom voor een volledig nieuw zwembad in het Sportpark De Schorre. Maar dat voorstel valt niet bij iedereen in goede aarde. Toch is er een rapport uit 2009 dat Anseeuw munitie geeft. Dat rapport van dertig bladzijden bracht toen al de gevaren van het gebouw in kaart: veel betonrot, onveilige elektrische installaties, beschadigingen aan de vloer met gevaar voor bezoekers, en tal van andere gebreken. Kortom, met het renovatiedossier voor het bestaande zwembad vlot het helemaal niet, onder meer omdat Vlaanderen aan Oostende geen verlenging van de concessie heeft gegeven. Die loopt nog tot 2022. Zo’n nieuwe concessie is een essentieel onderdeel om het zwembad aan te pakken. Schepen Arne Deblauwe (sp.a) is verantwoordelijk voor Jeugd en Sport: ‘We houden vast aan het zwembad op die locatie. De vertraging in dit dossier is te wijten aan de Vlaamse overheid.’ Misschien kan Johan (ook) dit dossier vlot trekken?

Thierry Debels