Als je vrede wil…
Was de terreur in Parijs het Europese 9/11? Toen in 2001 de WTC-torens na islamistische aanslagen instortten, verdween ook definitief alle (post)koudeoorlogsdenken. De wens van een New World Order, een Pax Americana, lag begraven onder het puin. In plaats van een monolithische vijand, belichaamd door de Sovjet-Unie, (her)verscheen het militante islamisme, in de jaren tachtig nog een bondgenoot in Afghanistan, nu een bittere, vastberaden, maar vooral moeilijk grijpbare vijand van het Westen.
Na 9/11 zagen we in de VS die een gigantisch draagvlak voor uitgebreid binnenlands staatsoverzicht (cf. The Patriot Act) en een agressieve buitenlandse militaire aanwezigheid (Afhanistan, Irak).
Die moeilijk grijpbare vijand moet men vooral als volgt begrijpen: het is een quasi-permanent conflict tegen een niet-statelijke actor die zich bedient van allerlei onconventionele technieken. Sommigen noemen dit terrorisme, anderen noemen het asymmetrische oorlogsvoering, nog anderen noemen het guerrilla – alleszins niet uitgevonden door Che Guevara. Hoe oud of nieuw dit fenomeen ook is, de westerse instellingen, in het bijzonder in de VS, die desgevallend geweld moeten gebruiken (politie en leger), hebben moeite om met deze vorm van oorlog om te gaan. Wat moeten we dan doen na onze eigen 9/11? Meer investeren in die instellingen? Ons overgeven? Of is er een derde weg?
Geen illusies maken
We moeten ons geen illusies maken: de combinatie van demografische druk bij ons, westerse militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten en de intrinsieke eigenschap van de islam om uit te breiden, zullen garanderen dat de aanslagen in Parijs niet de laatste van dergelijke orde zullen blijven.
Een eerste oplossing, meer intense overheidsmaatregelen, zal niet verhinderen dat gedurig barracuda’s en piranha’s door de mazen van het net glippen. Daarbij, willen we dat wel allemaal doen, onze burgervrijheden afgeven? Zijn die vrijheden niet net waar het om gaat?
De tweede optie, toegeven aan de haatbaarden die bommen leggen, zal hetzelfde resultaat oogsten: het afschaffen van onze vrijheden.
Gecontroleerd wapenbezit
Voor ons Europeanen lijkt het op het eerste zicht misschien een gekke oplossing, maar de secretaris-generaal van Interpol, Ronald Noble (te googelen in combinatie met ABC News), zei onlangs dat het een valabele optie is onze burgers beter de mogelijkheid te verschaffen om wapens te dragen. De meesten van ons krijgen ineens beelden in hun hoofd over het Wilde Westen, of een ander dystopisch Amerikaans tafereel in Detroit of elders, waar wetteloosheid, geweld en willekeur heersen. Toch is de waarheid anders. Geen enkele criminoloog ziet een oorzaak van criminaliteit in wapenbezit. Wel in zaken zoals ruimtelijke ordening, gebrek aan sociale cohesie en controle, permissief strafrecht, IQ en armoede.
Criminelen respecteren per definitie de wet niet, de notie dat ze door wapenwetten worden tegengehouden, is dan ook fout. En maniakken dan? Die hebben geen toegang tot de criminele onderwereld, kunnen die dan niet eenvoudig waanzin begaan? Zoals de trieste gebeurtenis met Kim de Gelder bewees, heb je geen vuurwapen nodig om over te gaan tot bloederige waanzin. Het is bovendien eenvoudiger (hopelijk lezen niet te veel gekken dit blad) om met een wagen een gigantisch aantal doden te veroorzaken. Met een SUV op een zaterdagnamiddag in de Gentste Veldstraat rijden, verwezenlijkt hetzelfde als een semiautomatisch wapen met een uitgebreide patrooncapaciteit. Omgekeerd verhoogt de aanwezigheid van wapens bij verantwoorde brave burgers de mogelijkheid om dergelijke waanzin in een vroeg stadium te stoppen.
Moeten we het Amerikaanse model dan kopiëren? Eén ding is zeker, en het hoofd van Interpol deelt die visie: IS zou nooit een aanslag van dezelfde omvang in een ‘shopping mall’, cinema of concert in Denver of Detroit kunnen plegen. Toch denk ik niet dat wij de hyperindividualistische wapencultuur van de VS moeten importeren. Die is ook nauwelijks Europees. Wat dan wel?
Zwitserland als voorbeeld
Ter hoogte van de Alpen ligt een land dat door collectieve burgerzin zijn vrijheid heeft afgedwongen en één van de oudste naties in Europa is, ouder dan Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. Deze kleine, trotste natie heeft die vrijheid afgedwongen door relatief eenvoudig wapentuig (eertijds de piek) te combineren met verantwoordelijke burgers (de Zwitsers). Die traditie, die veiligheidsgarantie, is tot op de dag van vandaag behouden. Mannelijke Zwitsers doen hun dienstplicht in het Zwitserse leger en houden na hun dienst hun wapen, een volautomatisch geweer, gewoon thuis. Elk jaar worden er oefeningen gehouden, waardoor iedereen verantwoord en effectief blijft omgaan met dat tuig. Kinderen vanaf 12 jaar worden in kennis gebracht met de basiszaken.
Een gewapende democratie als het ware. Zonder gekke staatsinvasie in jouw en mijn privézaken, zonder ‘Amerikaanse toestanden’ wat die ook mogen zijn. Worden we morgen allemaal Zwitser? Of kiezen we voor de andere opties?
R.N.
