Uncategorized

“Jong Dietschland geeft acht!” Over ‘foute’ poëzie

Karl Van Camp

Meer dan driehonderd Vlaamse en Nederlandse dichters moesten zich na de oorlog verantwoorden voor epuratierechtbanken en zuiveringscommissies. Ze werden veroordeeld omdat ze zich tijdens de bezetting, 1940-1944, te buiten waren gegaan aan onpatriottische en dus foute lyrische gedachten en die ook nog gepubliceerd hadden.

Het Dietse vaderland

Het was zonder meer een goed idee van publicist Aat Van Gilst om een bloemlezing samen te stellen met het poëtische werk van zogenaamde foute dichters. Dat in de overtuiging “opdat hun poëzie niet in vergetelheid raakt”; geweerd als ze worden uit officiële, gezagsgetrouwe, bloemlezingen.

De bundel die samensteller Van Gilst maakte, bestaat uit drie delen: het interbellum, de tijd van de bezetting en de strijd aan het oostfront (het hoofdbestanddeel), en de naoorlogse periode, toen de overwinnaars de geschiedenis bepaalden.

Uit de gedichten spreekt niet zelden een passionele liefde voor het Dietse volk en het vaderland, de bezorgdheid om de toekomst ervan en het streven om land en volk te redden voor de gevaren uit Amerika en het Oosten. Wellicht dachten ze hierbij aan de woorden van Willem van Oranje: “Mijn heerszucht is het volksheil, mijn verraad trouw aan mijn volk.”

Ward Hermans

De keuze van Van Gilst mag als representatief gelden voor de brede waaier aan dichters die onze gewesten toen bevolkten. Zowel bekende als minder bekende barden zijn door een of meerdere gedichten vertegenwoordigd. Bij iedere scribent hoort een zeer beknopte levensschets.

Enkele willekeurige namen: Gabriël Smit, Jan de Vries, M. Schuurman, George Kettmann, Steven Barends, Rudolf Steinmetz, Jan Hoogensteijn, R.P. Sybesma, Willem Beernick en Miep van der Velde. Aan Vlaamse zijde vinden we onder meer de namen terug van Ward Hermans, Richard Dewachter, Wies Moens, Renaat Joostens (Albe), Blanka Gijselen, Bert Peleman en Ferdinand Vercnocke.

Deze bloemlezing, met een beknopte literatuurlijst en register, vult alleszins een leegte op en verdient alle aanbeveling.

Aat Van Gilst, “Schuldige poëzie: opkomst en ondergang van het Derde Rijk weerspiegeld in de nationaalsocialistische poëzie van Nederlanders en Vlamingen”. Soesterberg, uitg. Aspekt, 2019. Ill., 225 blz. gen., 19,95 euro. ISBN 978 94 6338 494 0

PAL Nieuwsbrief

schrijf je gratis in

Blijf op de hoogte met onze dagelijkse nieuwsbrief




Oud-hoofdredacteur van weekblad 't Pallieterke en nog steeds trouw auteur van tal van opiniestukken.

Plaats een reactie

Delen