Verschillende politiebronnen bevestigen aan SCEPTR dat de organisatie en communicatie tijdens de ordedienst bij de manifestatie “Justice Pour Ibrahima” woensdagavond organisatorisch niet vlot verliep. Agenten die in de frontlinie stonden raakten ernstig gefrustreerd omwille van “de te voorzichtige” houding van de leider van de ordedienst. Er zou te lang passief zijn opgetreden en te lang gewacht met het uitvoeren van arrestaties. Bovendien zou de commissaris die de ordedienst leidde eerst de aangeboden bijstand van Politie Brussel-Hoofdstad geweigerd hebben, om die vervolgens dan toch terug op te roepen. Maar dan was het al te laat.
De woordvoerders van politiezone Brussel-Noord noch van politiezone Brussel-Hoofdstad weigeren elke commentaar op de operationele beslissingen die genomen zijn. Wel benadrukt men dat “de interne evaluatie van de ordedienst volop aan de gang is”.
Er wordt ook op gewezen dat de 112 bestuurlijke arrestaties en de 4 gerechtelijke aanhoudingen aantonen “dat de politie wel degelijk goed werk heeft geleverd”.
Toch roept het vragen op dat twee pelotons ordehandhaving van Politie Brussel-Elsene, die aangeboden waren om in versterking te komen in Schaarbeek, in eerste instantie afgewezen zijn door de politieofficier die de ordedienst leidde. Daarop trokken de twee pelotons terug naar Brussel, waar ze zich in de buurt van de Nieuwstraat begaven, “omdat ze toch niet operationeel” mochten tussenkomen.
De verantwoordelijke officier voor de ordedienst was de nummer twee van Politiezone Brussel Noord, Commissaris Blanpaint. Omdat de manifestatie op grondgebied van de zone Noord was aangevraagd had hij het bevel over de totale ordedienst. Al was er volgens de woordvoerder wel permanent afstemming met Politie Brussel-Hoofdstad.
Aanbod van Politie Brussel-Hoofdstad om twee pelotons in steun te leveren eerst afgewezen
De betoging was nauwelijks een half uur ver als bepaalde sprekers reeds luidkeels “politie, moordenaars” begonnen te schreeuwen. Daarbij is al onmiddellijk gegooid met stenen en straatmeubilair. Die beelden zijn op diverse sociale media te zien.
Toen in tweede instantie de leidinggevende politieofficier van de ordedienst toch een beroep wou doen op de twee, even tevoren afgewezen pelotons uit Brussel, bleek het al te laat.
Het is niet de eerste keer dat het passief en lijdzaam toekijken tijdens ernstige vernielingen zorgt voor frustratie bij de politiediensten. Nochtans beschikt zone Brussel-Hoofdstad over heel wat operationele ervaring onder de manschappen, als het aankomt op het vlak van ordehandhaving.
Brusselse politiecommissaris met jaren ervaring in ordehandhaving is geschorst
Wat op de achtergrond meespeelt in het ongenoegen in Brusselse politiekringen, is de schorsing van de Brusselse politiecommissaris Pierre Vandersmissen. Hij staat erom bekend een stevige aanpak tijdens betogingen te verdedigen en toe te passen. Daardoor geniet hij respect van zijn manschappen.
Die houding sluit echter niet altijd aan bij de belangen van sommige burgmeesters in het Brusselse. Die verkiezen vaak liever de zachte aanpak. Het is niet de eerste keer dat in het Brusselse, ondanks de coronatijden, toch een betoging is toegelaten. Daarbij verschenen er telkens meer dan 100 mensen aanwezig. Dat waren er gisteren minstens vijf keer zoveel.
De Brusselse commissaris liep al enige tijd in het vizier van linkse activisten. Toen na een betoging, enkele maanden geleden, uit beelden van de nieuwszender LN24 bleek dat een fotograaf traangas gebruikte tegen een betoger tijdens een betoging van de zorgdiensten, wat uiteraard niet toegestaan is, was de spreekwoordelijke stok gevonden.
Pierre Vandersmissen wordt er intussen van beschuldigd niet te hebben ingegrepen en geen proces-verbaal te hebben opgesteld. Na het zien van de beelden heeft burgemeester Close een administratief onderzoek bevolen bij de korpschef van de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene. Vandersmissen werd geschorst.
Volgens de commissaris zou het enkel een vergetelheid zijn geweest om daar proces-verbaal voor op te maken. In elk geval kostte die ‘vergetelheid’ hem zijn functie als leider ordehandhaving en is hij intussen gedetacheerd naar een andere dienst. Het schorsingsberoep bij de Raad van State is eind vorig jaar afgewezen.
Minister van Justitie Van Quickenborne legt verantwoordelijkheid bij burgmeester Emir Kir
“Dat dit fout zou lopen kon je op voorhand voorspellen”, zo klinkt het in politiemilieus. Daar legt men de verantwoordelijkheid voor de gebeurtenissen integraal bij burgemeester Emir Kir van Sint-Joost-ten-Noode.
De kritische stemmen bij de politie krijgen alvast steun uit politieke hoek. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld), zelf waarnemend burgemeester van Kortrijk, verklaarde donderdag op de radio dat “de burgemeester die betoging beter niet had toegestaan”.
Al van bij aanvang van de ordedienst zorgden de bevelen van de leider van de ordedienst voor onrust bij agenten op het terrein. Zij wilden instinctief al veel sneller ingrijpen. Toch volgden er orders om af te wachten. De weigering van de aangeboden steun van twee pelotons uit Brussel-Hoofdstad toont aan dat de ernst van de dreiging mogelijk ernstig onderschat is door de bestuurlijke overheden.
N-VA Kamerlid Theo Francken daarentegen postte gisteren op Twitter een tweet met een filmpje van de toespraak van Alexis Deswaef. Dat is de advocaat van de familie van Ibrahima B. Hij schreef erbij “activist-straatadvocaat Deswaef”. Een duidelijke vingerwijzing van de voormalige staatssecretaris aan het adres van de ere-voorzitter van de Liga van de Mensenrechten. Die had gisteren laten doorschemeren dat hij de politie verantwoordelijk achtte voor de dood van Ibrahima. Deswaef verklaarde aan de pers dat agenten zijn cliënt “vijf tot zeven minuten” zouden hebben laten liggen nadat hij het bewustzijn verloor.
SCEPTR vroeg naar een reactie bij het parket op deze aantijgingen, maar daar verwijst men naar “het geheim van het onderzoek”.
Activist-straatadvocaat Deswaef. pic.twitter.com/NFnBhUfvOG
— Theo Francken MP (@FranckenTheo) January 14, 2021
Initiatief tot massale arrestaties van relschoppers kwam vanop het terrein
Ingegrepen werd er uiteindelijk toch. Al was dat vooral het initiatief van een team agenten in burger die zich op het terrein bevonden. Zij hadden “hun buik vol van de passieve en afwachtende houding” van de korpsleiding.
“We waren zo gefrustreerd dat we zeiden, al is dit onze laatste daad, we kunnen dit niet zomaar laten gebeuren”, klinkt het. Een aantal agenten zouden op dat moment tientallen arrestaties verricht hebben. Dat was volgens onze bronnen op dat moment niet volgens de instructies van de leider van de ordedienst. Maar nood breekt wet, moeten de agenten gedacht hebben.
“Je kan wel met een grote politiemacht en veel pelotons op het terrein zijn. Maar als je niets doet, of blijft terugtrekken, dan blijven de relschoppers komen”, zegt een ingewijde met jarenlange ervaring. Ook in de Kamer van Volksvertegenwoordigers waren de rellen voorwerp van debat. Het is nu uitkijken naar de evaluatie van wat er mogelijk misging. Bij de politiediensten op het vlak van communicatie en coördinatie. En bij de Brusselse bestuurlijke overheden op het vlak van risicoanalyse van de impact van dit soort manifestaties. Want dat het protest niet voorbij is na woensdag, daarover zijn de meeste betrokkenen het eens.
