In oktober is het 150 jaar geleden dat Stijn Streuvels geboren werd. Het is de aanleiding voor een rist initiatieven, waarbij het Letterenhuis in Antwerpen en het Lijsternest in Ingooigem het voortouw nemen.
Stijn Streuvels (1871-1969), het pseudoniem van Frank Lateur, is de auteur van een aantal klassiekers uit de Vlaamse literatuur. “De vlaschaard” (1907), een van de hoogtepunten uit Streuvels’ oeuvre, verscheen vrij vroeg in zijn schrijverscarrière. In 1926 publiceerde hij de bundel “Werkmensen”, met daarin de novelle “Het leven en de dood in de ast”, voor velen het beste wat Streuvels heeft geschreven. Een jaar later kwam de roman “De teleurgang van de Waterhoek” uit. Anders dan in zijn voorgaande boeken schreef Streuvels niet over het harde landleven, de lijdende en zwoegende mensen, maar over het vruchteloze verzet van een hechte volkse gemeenschap tegen de aanleg van een steenweg en het bouwen van een brug, met op de achtergrond de passionele liefde tussen het sensuele dorpsmeisje Mira en de jonge ingenieur Maurice. Het protest vanuit katholieke kringen tegen de beschrijving van de seksuele driften resulteerde in een opgekuiste tweede druk. Passages over “de bedwelming van de zinnen” en het “wellustig genieten” van Mira’s “plooibare, taaimalse vormen” waren verdwenen.
Tijdens het lange leven van Stijn Streuvels was de waardering voor zijn werk bijzonder groot. Hij werd door velen beschouwd als een schrijver van Europees niveau, die kon wedijveren met auteurs zoals Zola en Tolstoj, die Streuvels als zijn grote voorbeelden zag. Hij kreeg twee keer de Vijfjaarlijkse Staatsprijs, in 1935 ontving hij de grote Staatsprijs voor Letterkunde en in 1962 de prestigieuze Prijs der Nederlandse Letteren.
Woord en beeld
Stijn Streuvels krijgt, anderhalve eeuw na zijn geboorte, opnieuw de waardering die hij verdient. Het Letterenhuis in Antwerpen speelt de hoofdrol in het gevarieerde herdenkingsprogramma. Het Letterenhuis bezit het volledige en omvangrijke literaire archief van Streuvels, zijn persoonlijke bibliotheek en een zeer ruime staalkaart van zijn gepubliceerde werk, waaronder de vele vertalingen. Daarnaast herbergt het Letterenhuis het rijke fotoarchief van Streuvels, die niet enkel een begenadigd schrijver, maar ook een getalenteerd fotograaf was. In het najaar zal een tentoonstelling beide aspecten van Streuvels belichten.
Begin 2018 kreeg het Letterenhuis van de Vlaamse Overheid de opdracht om mee in te staan voor het beheer van het Lijsternest in Ingooigem, de woning die Streuvels in 1905 naar een eigen ontwerp liet bouwen. Ook het Lijsternest legt een brug tussen woord en beeld. De Erfgoeddag (25 en 26 april) staat er in het teken van de novelle “Het leven en de dood in de ast”. Magnumfotograaf Bieke Depoorter zal zich tijdens een residentie in het Lijsternest laten inspireren door de figuur Stijn Streuvels, zijn woning, zijn literaire werk en zijn foto’s, wat zal uitmonden in een installatie.
Landschap en theater
Zuid-West-Vlaanderen, de streek waar Streuvels woonde en werkte, krijgt eveneens de nodige aandacht. Bijvoorbeeld: tijdens de zomer organiseert Het Festival van het Landschap in Avelgem een drieluik rond de roman “De teleurgang van de Waterhoek” met een literaire wandeling, een leesclub en de vertoning in open lucht van de film “Mira” uit 1971.
In Heule, Anzegem en Avelgem vinden vanaf oktober theatervoorstellingen plaats waarin verschillende personages uit Streuvels’ werken tot leven komen. Nog in oktober zal het Stijn Streuvelsgenootschap, dat al meer dan twintig jaar bijzonder actief is, het colloquium “Stijn Streuvels, een universeel schrijver” organiseren.
Gelukkig is er ook aan gedacht boeken van Streuvels opnieuw op de markt te brengen. Lannoo gaat vijf titels uitgeven. Naast de drie hierboven vermelde zijn dat “Langs de wegen” (1902) en “De blijde dag” (1909).
Informatie over “150 jaar Streuvels”: www.letterenhuis.be
