Het maximale programma: vrouwen worden gemeenschapsbezit

“De droom van absolute, universele, gelijkheid is verbazend, angstwekkend en onmenselijk. Als geesten van volkeren daardoor gegrepen worden, leidt dat altijd tot bergen lijken en rivieren van bloed.” – “De droom van de socialisten hun maximale programma was altijd de afschaffing van het privébezit, de familie en de natiestaat. Met het privébezit hebben ze hun slag niet thuisgehaald, maar ze gaan verder met de vernietiging van het gezin en de natiestaat.”

Dit zijn twee citaten van de Russische dissident Vladimir Boekovski (1942-2019). Hij had het daarbij niet alleen over de Sovjetunie, maar ook over marxisme zoals het in westerse landen bestond – en nog steeds bestaat. Drie van de vier kernpunten van het marxisme die Boekovski hier blootlegt zijn algemeen bekend en tamelijk vanzelfsprekend: iedereen zal die opvattingen over gelijkheid, privébezit en natiestaat onmiddellijk herkennen als marxistische stokpaardjes. Of erger nog, als obsessies.

Dat de afschaffing van het gezin ook al van in het begin zo’n marxistisch programmapunt was, is enigszins in de vergeethoek geraakt. Nee, dat is niet uitgevonden in mei ’68. Het was al in de negentiende eeuw een prominent programmapunt in alle marxistische publicaties en het is nog steeds één van de belangrijkste doelstellingen van het cultuurmarxisme. Omdat dit voor de moderne lezer misschien ongeloofwaardig lijkt: hier twee citaten respectievelijk uit “Het Communistisch Manifest” in de vertaling van Herman Gorter en uit de zogenaamde “Parijse Manuscripten” van Marx zelf.

Universele prositutie

“De bourgeois ziet in zijn vrouw alleen een productie-instrument. Hij hoort dat de productiewerktuigen gemeenschappelijk zullen worden gebruikt en kan zich nu natuurlijk niets anders indenken dan dat het lot van gemeenschappelijkheid de vrouw eveneens zal treffen. Hij vermoedt zelfs niet dat het juist daarom gaat, de plaats van de vrouw als uitsluitend productie-instrument op te heffen. Niets is overigens belachelijker dan de hoogzedelijke ontzetting van onze bourgeois over de zogenaamde officiële vrouwengemeenschap van de communisten. De communisten behoeven de vrouwengemeenschap niet in te voeren, zij heeft zo goed als altijd bestaan. Onze bourgeois, niet tevreden ermee dat de vrouwen en dochters van hun proletariërs hun ter beschikking staan, nog gezwegen van de openlijke prostitutie, vinden er een genot in elkaars vrouwen wederkerig te verleiden. Het burgerlijk huwelijk is in werkelijkheid het gemeenschappelijk bezit van de getrouwde vrouwen. Hoogstens zou men de communisten kunnen verwijten dat zij in plaats van een huichelachtig verborgen, een officiële, openhartige vrouwengemeenschap zouden willen invoeren. Het spreekt overigens voor zich dat met de opheffing van de tegenwoordige productieverhoudingen ook de uit hen voortkomende vrouwengemeenschap, d.w.z. de officiële en niet-officiële prostitutie, verdwijnt.” (uit Het Communistisch Manifest)

“Tenslotte wordt deze tendens om tegenover de particuliere eigendom de algemene particuliere eigendom te stellen in een dierlijke vorm uitgedrukt; tegenover het huwelijk (dat inderdaad een vorm van exclusief particulier bezit is) wordt de vrouwengemeenschap gesteld, waarbij de vrouw dus tot gemeenschappelijk en publiek bezit wordt. Men kan wel zeggen dat deze gedachte van de vrouwengemeenschap het geopenbaarde geheim van dit nog geheel grove en gedachteloze communisme is. Zoals de vrouwen van het huwelijk naar de algemene prostitutie overgaan, zo gaat de hele wereld van de rijkdom – d.w.z. het objectieve wezen van de mens – uit de verhouding van het exclusieve huwelijk met de particuliere bezitter over naar de verhouding van universele prostitutie met de gemeenschap.” (uit Derde Parijse Manuscript)

Vrije liefde

Als het misschien wat verward lijkt, dan ligt dat niet aan mij. En als de bewering dat alle vrouwen eigenlijk toch maar prostituees zijn u bekend in de oren klinkt, dan komt dat omdat verkrachters, vrouwenmoordenaars en sociopaten dat dikwijls ook aanhalen als excuus voor hun misdaden. U heeft dat allemaal al eens gehoord in politieseries of gelezen in procesverslagen. Alleen worden dié psychopaten niet vereerd als de grondleggers van een politieke ideologie. Alleen kregen dié nooit de kans hun cynische theorieën op honderden miljoenen mensen toe te passen.

Het is dus niet verbazend dat in de beginjaren van de Sovjetunie, onder Lenin, de “vrije liefde”, zoals dat toen heette, krachtig werd gepromoot. Het heeft niet lang geduurd, maar het leidde in die korte tijd wel tot ontwrichtende sociale gevolgen, maatschappelijke chaos en vele menselijke tragedies. Dat was dan ook het enige punt waarop de Sovjets uit puur pragmatisme moesten terugkrabbelen. Het enige punt waarvan ze klaarblijkelijk zelf al snel inzagen dat het utopisch en auto-destructief was.

Lees ook deel 3: het maximale programma: anarchisme.