Dinsdagavond meldde RTBF in het journaal dat een uitgelekt rapport van Sciensano wees op een ernstig gevaar voor gezondheidsproblemen met de mondmaskers die door defensie besteld zijn bij het Luxemburgse bedrijf Avrox. Het gaat om de aanwezigheid van ‘nano zilver partikels’. Uit goede bron vernam onze redactie dat de Hoge Gezondheidsraad intussen een gedetailleerd rapport heeft overgemaakt aan Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a). In dat rapport adviseert de Hoge Gezondheidsraad om de maskers niet meer te gebruiken.
Op het moment van publicatie konden we nog geen reactie bekomen van Minister Vandenbroucke noch van Avrox zelf. Na het bestuderen van het rapport zal in elk geval snel een politieke beslissing moeten worden genomen om dit probleem op te lossen.
Toxicoloog bevestigt: de Avrox mondmaskers kunnen gevaarlijk zijn voor mensen met respiratoire pathologie
In juni 2020 deelde de federale overheid gratis beschermende stoffen maskers uit die elke burger kon ophalen bij de apotheek. Deze maskers, geleverd door het Luxemburgse Avrox zorgden al voor enige opschudding op het vlak van de keuze van leverancier en de procedures. Nu blijken de mondmaskers ook nog eens negatieve gevolgen te kunnen hebben voor de gezondheid.
Dat zit zo. Het beschermende weefsel van de mondmaskers bevat nanodeeltjes van zilver en titaandioxide. Die informatie bracht de RTBF dinsdagavond, uit een vertrouwelijk rapport van Sciensano. Bij inademing kunnen deze deeltjes een negatief effect hebben op de luchtwegen. De RTBF vroeg alvast advies aan een toxicoloog.
“Het risico bestaat een longontsteking te ontwikkelen. Zeker als mensen met een respiratoire pathologie, zoals dat bij een pandemie het geval is, dit soort maskers dragen, verklaarde professor Dominique Lison, toxicoloog bij UCL aan de RTBF.
Hoe gevaarlijk zijn nanodeeltjes en biociden?
Nanodeeltjes van zilver zijn biociden. Die zitten onder meer in kleding, zoals sokken of textiel en werken antibacterieel. De titaniumdioxide-nanodeeltjes daarentegen maken weefsels wit. Volgens Alfred Bernard, emeritus hoogleraar toxicologie aan de UCL, is het, zelfs al is er een gebrek aan studies over het onderwerp, aangewezen om inademing te vermijden met maskers die deze nanodeeltjes bevatten.
“Deze nanodeeltjes kunnen immers vroeg of laat loskomen. Zeker als men het filter regelmatig wast en het daardoor wordt afgebroken. Nanodeeltjes kunnen heel gemakkelijk in de longen en in het bloed terechtkomen. De precieze aard en de ernst van de risico’s die gepaard gaan aan chronische blootstelling door inademing is momenteel onvoldoende onderzocht”.
Sciensano wilde dinsdagavond niet zelf voor de RTBF-camera’s reageren of commentaar geven op deze studie, die overigens nooit is openbaar gemaakt. Sciensano verspreidden intussen wel een persbericht: “Op basis van de huidige resultaten is het niet mogelijk om in te schatten of deze nanodeeltjes daadwerkelijk uit de maskers komen en in hoeverre de gebruikers eraan worden blootgesteld. Het gaat om de eerste resultaten van de eerste fase van het onderzoek en het is belangrijk om die met de nodige omzichtigheid te interpreteren “.
Hoge Gezondheidsraad: “Deze vragen had men moeten stellen voor de distributie”
Volgens professor Dominique Lison hadden die vragen gesteld moeten worden vóór de distributie van de maskers. “Je had je moeten afvragen of het nodig, nuttig, doelmatig en onschadelijk was om maskers met nanodeeltjes te gebruiken.”
Maar de Hoge Gezondheidsraad, zo vernam onze redactie uit zeer betrouwbare bron, boog zich intussen over de studie van Sciensano. Hun conclusie is duidelijk. In het rapport aan minister Frank Vandenbroucke (sp.a.) zou dan ook duidelijk omschreven zijn om welke redenen de Hoge Gezondheidsraad het afraadt deze maskers nog te dragen.
Opmerkelijk: het veiligheidsaspect van de mondmaskers is destijds al opgeworpen onder meer door de Belgische textielindustriefederaties, zoals Creamoda. Die waarschuwden expliciet voor de mogelijk toxiciteit en gevaren voor de volksgezondheid. Zowel bij defensie als bij de regering werd die kritiek toen eerder minachtend afgedaan als een reactie van ‘slechte’ verliezers. Intussen ligt de bal nu in het kamp van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke.
Intussen liggen er nog minstens 3,5 miljoen stuks op voorraad klaar voor distributie en zijn er ook nog legerstocks gevuld. Een reactie van de minister konden we op het ogenblik van publicatie niet bekomen. In elk geval dringt een snelle politieke beslissing hierover zich op. Niet alleen wat betreft de mondmaskers die nog op stock liggen bij apothekers, maar ook of men een terugroepactie zal organiseren. Meer duidelijkheid hierover volgt wellicht in de loop van de dag.
