De vermoedens van financiële malversaties rond Let’s Go Urban brachten Sihame El Kaouakibi in een lastig parket. Maar het was vooral de onthulling dat ze ook nog eens 50.000 euro van de Open Vld had gekregen als politieke startpremie die een storm van verontwaardiging deed opsteken. Zonder enige voorafgaande inzet een verkiesbare plaats krijgen en voor dat voorrecht ook nog eens 50.000 euro opeisen? Dat El Kaouakibi deze regeling zelf wel zag zitten is begrijpelijk. Het is vooral verbazend dat de Open Vld bereid was zoveel te betalen voor deze kandidaat.
Wie is El Kaouakibi om in dergelijk sterke onderhandelingspositie te zitten? In een filmpje dat vandaag nog gênanter is dan het toen al was, looft Bart Somers haar ‘liberale’ kwaliteiten: “Ik ben in mijn leven nog maar zelden mensen tegengekomen die zo een authentiek liberaal engagement hebben”. Wat er liberaal is aan een verdienmodel dat parasiteert op stromen van subsidies en gemeenschapsgeld, is niet meteen duidelijk. Welke liberale ideeën El Kaouakibi er op nahoudt blijft eveneens een onbeantwoorde vraag. Eenmaal in het parlement stemde ze trouwens dadelijk mee met de oppositie over de praktijktests rond discriminatie.
Wat maakte de relatief onbekende El Kaouakibi dan zo belangrijk voor de Open Vld dat de partij onmiddellijk 50,000 euro op de tafel wilde leggen? Dat ze een jonge, aantrekkelijke vrouw is, speelde zeker een rol. Maar doorslaggevend was uiteraard haar allochtone afkomst. Als traditionele partijen zich zo uitsloven in de zoektocht naar allochtone politici, heeft dat niet alleen te maken met het ideologische mantra van de diversiteit. Ze weten ook dat allochtonen een groeiende groep van het electoraat vormen.
Koç en Kir
Het binnenhalen van Sihame El Kaouakibi blijkt nu een dure miskoop. Het is niet de eerste keer dat de traditionele partijen zich vergalopperen in hun drang om allochtone kandidaten binnen te halen.
In 2016 zag de sp.a zich verplicht om stemmenkanon Ahmet Koç uit de partij te zetten, nadat die verschillende keren zijn sympathie had geuit voor de Turkse leider Erdogan. Had niemand in al die jaren gemerkt dat Koç meer Turk was dan Vlaming en er ideologische sympathieën op nahield die in ongeveer alles het tegendeel zijn van waar de sp.a voor staat? Alsof het Vlaams Belang zou ontdekken dat een van zijn boegbeelden eigenlijk al heel zijn leven een Belgicistische opengrenzen-militant is. Waarom werd bij het binnenhalen van die man alleen met zijn afkomst rekening gehouden? Waarom speelden diens eigen opvattingen pas een rol wanneer ze door de persaandacht niet meer konden genegeerd worden?
De PS overkwam iets gelijkaardig met Emir Kir. Op het schild gehesen als een voorbeeld van geïntegreerde allochtoon in de politiek, was hij enkele jaren lid van de Brusselse regering en daarna de eerste allochtone burgemeester van het land (Sint-Joost-Ten-Node). Om hem te handhaven moest de PS wel heel veel door de vingers zien, waaronder leugens over zijn diploma, intimidatie van tegenkandidaten, electorale fraude en negationisme over de Armeense genocide. Pas nadat Kir zich een sympathisant toonde van de Grijze Wolven, een partij van Turkse nationalisten, kon de PS niet meer wegkijken en werd hij uit de partij gezet. De hamvraag is uiteraard hoe een man met deze ideeën zo gemakkelijk in de rangen van de PS kon opklimmen.
Wegdeemsteren
De kloof tussen verwachting en resultaat kwam niet altijd even spectaculair aan het licht. Verschillende grote beloften, zoals Anissa Temsamani, deemsterden gewoon weg. Een goed voorbeeld was Giséle Mandaila Malamba, die namens Défi enkele jaren staatssecretaris was in de regering Verhofstadt II, maar daar duidelijk niet geschikt voor was. Ze hield het daarna nog even vol in het Brusselse parlement, waarna ze verder gedegradeerd werd tot kabinetsmedewerker.
Momenteel is Meryame Kitir Minister voor Ontwikkelingssamenwerking in de regering De Croo, maar ze al in die rol vermoedelijk weinig potten breken. Ze viel eerder alleen op met de slachtofferrol die ze zich gewillig – en wat leugenachtig – liet aanmeten in de rel rond de ‘racistische’ uitspraken van Luc Van Biesen.
Er zijn natuurlijk tegenvoorbeelden. Je hoeft het niet eens te zijn met Meyrem Almaci of Yasmine Kherbache om te erkennen dat het intelligente politica’s zijn. De motor van de eerste sputtert na de overwinningsnederlaag van Groen en haar rol in het vertrek van Calvo. De tweede heeft zelf verkozen de politiek achter zich te laten en is nu rechter in het Grondwettelijk Hof.
De rechtse allochtonen
Het is een opvallende vaststelling dat de interessantste politici van allochtone afkomst zich op dit ogenblik niet aan de linkerzijde van het Vlaamse politieke spectrum bevinden. Voor mij zijn dat Zuhal Demir, Assita Kanko en Sammy Mahdi (die zelfs een blijk van sympathie van Tom van Grieken kreeg). De eerste Vlaamse burgemeester van Marokkaanse afkomst, Nadia Sminate, werd door de N-VA geleverd.
Er zijn twee aannemelijke verklaringen voor dat gegeven. Ten eerste zijn allochtonen, in het algemeen genomen, helemaal niet zo links als men denkt. Eerder integendeel. Het is niet omdat vooral progressieve partijen de allochtonen kiezers pogen te verleiden, dat die kiezers zelf progressief denken. Dat geldt ook voor allochtone politici (die voorheen teveel excuustruzen waren, zoals Lanjri, Temsamani of Pehlivan, die niet echt representatief zijn voor de gemeenschap die ze geacht werden te vertegenwoordigen,). “Veel mensen koppelen aan mijn huidskleur meteen ook een linkse ideologie. Maar dat klopt dus niet”, zei Sammy Mahdi vorige maand in een interview aan ‘t Pallieterke.
Ten tweede is de selectie bij rechterzijde strenger voor allochtone kandidaten. Je afkomst of huidskleur kunnen ook langs die kant een voordeel zijn, maar ze volstaan niet. Zuhal Demir, de eerste allochtoon in de Vlaamse regering, zal bij de N-VA wel geen nadeel ondervonden hebben, van haar Koerdische afkomst, maar ze toont zich ook een competent minister. Haar partij zou nooit iemand als Malamba het veld insturen. Ook Assita Kanko had zich met haar opiniestukken reeds intellectueel bewezen voor ze door de N-VA werd gerekruteerd.
“Jij bent voor mij het Vlaanderen van morgen”, zegt Bart Somers nog tegen El Kaouakibi in het tenenkrullende YouTube-filmpje. Laat ons hopen dat hij ongelijk heeft. Laat ons ook hopen dat partijen ophouden politici te rekruteren op grond van ras en afkomst. Met de groeiende obsessie van links voor diversiteit en ras, is die hoop niet groot.
