In een brief aan alle burgemeesters en schepenen kondigt Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Mahdi aan dat hij kwetsbare personen die asiel zoeken vooral in Lokale Opvanginitiatieven (LOI’s) wil onderbrengen. De staatssecretaris wil daar ook ‘bufferplaatsen’ voorzien’ “Het is mijn overtuiging dat de LOI’s in uw beheer een cruciale schakel vormen in de opvang van verzoekers om internationale bescherming en erkend vluchtelingen.”, klinkt het. Theo Francken, N-VA Kamerlid en burgemeester van Lubbeek verzet zich daar alvast hardnekkig tegen.
Daarom dient de oud-staatssecretaris samen met zijn collega’s Darya Safai, Yoleen Van Camp en Christoph D’haese, een resolutie in die de regering vraagt de individuele opvang in huizen en appartementen af te bouwen. De N-VA’ers pleiten ervoor over te schakelen naar uitsluitend opvang in collectieve opvangcentra zoals in onze buurlanden eerder al gebeurde.
Francken wil geen asielopvang meer in individuele huizen en appartementen. Dat type opvang creëert volgens Francken een aanzuigeffect: “Dat geeft de mensen de idee dat ze definitief binnen zijn en terugkeren nooit nodig zal zijn. We zien echter dat vorige maand nog ruim 70% van de asielaanvragen afgewezen is. Deze mensen moeten terugkeren. Vanuit een comfortabele LOI setting gebeurt dat nooit.“
België zelfs in coronatijden aantrekkelijk als bestemmingsland
Zelfs in coronatijden wanneer het aantal Internationale migratiebewegingen zeer sterk verminderd is. België blijft enorm aantrekkelijk als bestemmingsland en dat ligt onder andere aan onze opvang in huizen en appartementen. Met de moderne communicatiemiddelen gaat zoiets binnen de kortste keren de wereld rond.
Francken stelt zich veel vragen bij de brief en vraagt zich af hoeveel bufferplaatsen de staatssecretaris precies voorziet. Hij wil dat Mahdi met concrete cijfers komt. Voorlopig is het niet duidelijk hoeveel extra LOI plaatsen de staatssecretaris in gedachten heeft, noch wat daarvan het kostenplaatje is.
Bovendien klinkt ook de definitie ‘kwetsbare personen’ veel te vaag. “Ik wil graag weten van de staatssecretaris hoe hij die ‘kwetsbare personen’ dan wel definieert. En wat de huidige verhouding is tussen het aantal collectieve plaatsen en de LOI plaatsen. Over hoeveel plaatsen gaat het vandaag in elke situatie? En vooral naar welke verhouding wil Mahdi evolueren met zijn model”, zegt Francken aan PAL NWS.
Staatssecretaris Mahdi (CD&V): “Inbedding in de lokale gemeenschap vormt springplank naar onze samenleving voor personen die in ons land een nieuw leven zullen opbouwen”
In zijn brief schrijft Mahdi dat LOI’s “beter geschikt zijn dan collectieve opvangplaatsen om bepaalde kwetsbare personen op te vangen tijdens hun procedure.” De staatssecretaris ziet er een groot potentieel in. Hij kondigt aan de komende jaren te willen samenwerken met de lokale besturen nodig.
Sammy Mahdi: “Door de inbedding in de lokale gemeenschap en structuren vormen ze een springplank naar onze samenleving voor de personen die in ons land
een nieuw leven zullen opbouwen. Een voorwaarde om dit gezamenlijk verder vorm te geven is het bieden van voldoende stabiliteit en zekerheid aan u als lokale bestuurder. De voorbije jaren werden het aantal LOI plaatsen sterk afgebouwd. Waarna vervolgens op meerdere ogenblikken een oproep gelanceerd werd om opnieuw plaatsen te creëren. Dit naar aanleiding van een stijgend aantal verzoeken om internationale bescherming. Fluctuaties zijn inherent aan de asielopvang, maar ik besef dat het openen en opnieuw sluiten van opvangplaatsen een grote impact heeft op lokale besturen.”
Theo Francken (N-VA): “Meerderheid verzoeken tot asiel zijn ongegrond en een meerderheid van de ca. 400 miljoen euro gaat naar mensen die hier uiteindelijk niet mogen blijven”
Asielzoekers hebben tijdens de asielprocedure recht op materiële opvang vanwege de federale overheid. Dat gebeurt vandaag via een opvangstructuur erkend door Fedasil, bijvoorbeeld in een collectief opvangcentrum of een lokaal opvanginitiatief (LOI) van een gemeente.
De N-VA en Francken hebben er altijd voor gepleit de materiële opvang tot het strikt noodzakelijke te beperken. Uit cijfers van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen blijkt dat een grote meerderheid van de aanvragen niet gegrond is. In 2019 zijn in elk geval 63% van de aanvragen (10.476 personen) afgewezen.
Wetende dat een meerderheid van de verzoeken tot asiel ongegrond zijn en dat een meerderheid van die 400 miljoen euro dus gaat naar mensen die hier uiteindelijk niet mogen blijven, noopt tot een strikte toepassing van het begrip opvang. Voor de N-VA van Francken moet de opvang in een collectief opvangcentrum de algemene regel zijn.
Uitwijzing na verblijf in Lokaal opvanginitiatief verloopt niet vlot
In tegenstelling tot Staatssecretaris Mahdi vindt Theo Francken dat ons land de individuele opvang in LOI’s moet afbouwen en stoppen.
Theo Francken: “Voornamelijk omdat het uitwijzingsbeleid na een verblijf in een LOI niet vlot verloopt. Maar evenzeer omdat met LOI opvang, waarbij asielzoekers een huis of appartement ter beschikking krijgen, een aanzuigeffect ontstaat. Zo onstaan verkeerde verwachtingen.”
Het is volgens de N-VA efficiënter om opvang collectief te organiseren. LOI’s zijn voorbehouden voor asielzoekers met een zeer hoge erkenningsgraad. De klemtoon op collectieve opvangcentra brengt voor de steden en gemeenten die zo’n collectief opvangcentrum voor asielzoekers op hun grondgebied hebben extra taken en lasten met zich mee. Daarom pleit Francken ervoor hier extra steun en federale middelen te investeren voor een betere spreiding van collectieve centra.
Bij het LOI systeem krijgt het OCMW een leidende rol. Een LOI is voor Francken vooral materiële hulp. “Doorgaans is dat een gemeubelde woning met de nodige faciliteiten, zodat de asielzoekers kunnen instaan voor hun dagelijkse basisbehoeften. Het OCMW zorgt voor onderdak, voeding, kledij, medische en farmaceutische hulp. Extra’s zijn hier niet aan de orde“.
“Geen cinematickets of fitnessabonnementen, enkel bed, bad en brood”
“Cinematickets en fitnessabonnementen vallen niet onder bed, bad en brood. Het is ook vreemd dat elke gemeente voor haar LOI inwoners vanuit Fedasil een “vork” krijgt waarbinnen zij zelf mogen bepalen hoeveel leefgeld elke LOI bewoner krijgt. Het zou logischer en correcter zijn dat de subsidies die Fedasil betaalt aan de steden en gemeenten enkel gaan naar materiële opvang.
Maar Francken weet ook dat er significante verschillen zijn in doorlooptijd tussen Vlaanderen en Wallonië. Zo duurt de gemiddelde verblijfsduur van asielzoekers in de LOI opvang in Wallonië gemiddeld 2 maanden langer dan die in Vlaanderen. Dat zijn uiteraard extra kosten voor de federale regering.
“Die verschillen wil ik graag opgehelderd zien. Daarom zijn wij voorstander om het LOI netwerk af te bouwen en stop te zetten. In plaats van de brief die Mahdi nu stuurt aan de gemeenten is een omzendbrief nuttig. Daarin zou hij het begrip opvang moeten beperken tot bed, bad, brood en medische voorzieningen.. Cinematickets en abonnementen voor de fitness vallen daar niet onder.”
De gemiddelde opvangkost van asielzoekers de laatste jaren bedraagt volgens de oud-staatssecretaris tussen de 400 en de 500 miljoen euro per jaar. “Wanneer we enkel inzetten op collectieve opvang moet men natuurlijk extra steun en middelen voorzien voor gemeenten en steden die een collectief opvangcentrum op hun grondgebied hebben. We moeten deze collectieve opvangstructuren beter spreiden zodat er maximaal één collectief opvangcentrum in een gemeente gevestigd is.”
