Een mars in Moskou tegen de oorlog (2014). Foto Shutterstock.

Een mars in Moskou tegen de oorlog (2014). Foto Shutterstock.

Uncategorized

Het conflict in Oekraïne escaleert opnieuw: wat is er eigenlijk aan de hand?

Ruben Notteboom

De spanningen tussen Rusland en Oekraïne nemen verder toe nu Rusland 15 oorlogsschepen de Zwarte Zee instuurt. Nadat de NAVO een grootschalige militaire oefening begon in de Zwarte Zee, mobiliseerde Rusland alvast onderzeeërs. Toen kwam de cyberaanval op de VS, waarvan de Russen de schuld kregen en waardoor de Verenigde Staten extra sancties trof. Nu werd er in Sint-Petersburg een Oekraïense diplomaat gearresteerd wegens spionage en mobiliseert de Russische marine 15 extra oorlogsschepen.

De oorlogsschepen zouden, net zoals de NAVO-vloot en Russische onderzeeërs, zich enkel in de Zwarte Zee bevinden “voor een oefening”. De realiteit van dergelijke oefeningen is vaak enerzijds intimidatie en anderzijds paraatheid. Door de marine of het leger “op oefening” te sturen, zijn ze namelijk volledig paraat snel in actie te schieten indien het misloopt. Daarnaast kan het ook intimiderend werken op de tegenstander om verdere escalatie of actie te ontmoedigen.

De aanleiding van het conflict

De spanningen gaan al terug naar 2014, de situatie in de Krim, hoewel het conflict zelfs nog verder teruggaat. De Krim werd namelijk voor het eerst deel van Rusland aan het eind van de 18de eeuw, toen daar enkel nog Krim-Tataren woonden. Zowel het Ottomaanse Rijk als het Russische Rijk wilden controle over het schiereiland om meer invloed en macht te hebben in de Zwarte Zee. Uiteindelijk wonnen de Russen de tweestrijd. Pas in 1954, een jaar na de dood van Stalin, werd de Krim overgedragen aan de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek. Dat botste echter op veel kritiek binnen de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek.

Na de val van de USSR in 1991 ging de bal al aan het rollen. De overheid van de toenmalige president, Boris Jeltsin, probeerde de Krim al terug te krijgen. De Krim is namelijk belangrijk, omdat het de enige haven is in het Westen waar Rusland toegang toe had die niet bevriest. Oekraïne ging niet in op dat verzoek.

De val van Janoekovitsj

Toen in 2014 de overheid van de Oekraïense president Viktor Janoekovitsj ten val kwam na de pro-Europese protesten, liep de situatie uit de hand. Eerst begin het in de Krim. Gewapende betogers namen politiekantoren en overheidsgebouwen in op het schiereiland. Uiteindelijk werd er een omstreden referendum georganiseerd. Kort erna werd de Krim erkend door Rusland als deel van de Russische Federatie. Sebastopol werd zelfs een federale stad, een status die enkel nog maar toegekend werd aan Moskou en Sint-Petersburg. Door de omstandigheden in de Krim, brak er ook geweld uit in het (vooral Russischtalige) oosten van Oekraïne, vooral in en rond Donetsk en Loegansk.

De situatie begint volgens de EU, NAVO en Oekraïne zorgwekkend te worden door een “toenemende Russische activiteit”. Het blijkt zeer moeilijk om een diplomatische uitweg te vinden uit dit conflict. De annexatie van de Krim zorgde voor een golf van sancties, maar de Russische overheid blijkt daar weinig oog voor te hebben hoewel het economische problemen met zich meebrengt. Zo daalde de Russische economie tussen 2014 en 2016 fors, met in 2016 een dieptepunt dat bijna zo slecht was als tijdens de financiële crisis in 2008. Nu stijgt de economie opnieuw langzaam, maar de effecten zijn nog steeds voelbaar.

Novaja Rossija: het Nieuw-Rusland in Oekraïne

Ook in het oosten van Oekraïne blijft het geweld maar verdergaan. De separatistische groepen willen afscheuren van Oekraïne om zich of aan te sluiten bij Rusland, of om een onafhankelijk land te worden. Er wordt dan gesproken over Novaja Rossija, Nieuw-Rusland, met als grens de Dnjeprrivier. Die rivier loopt echter wel door Kiev, de hoofdstad van Oekraïne.

PAL Nieuwsbrief

schrijf je gratis in

Blijf op de hoogte met onze dagelijkse nieuwsbrief




Ruben Notteboom (°1998, Eeklo) is afgestudeerd als master tolk aan de Universiteit Gent en zit momenteel in zijn tweede master Internationale Betrekkingen en Diplomatie aan de Universiteit Antwerpen.

10 gedachten over “Het conflict in Oekraïne escaleert opnieuw: wat is er eigenlijk aan de hand?”

  1. Niet vergeten te vermelden dat in de Krim in 2014 tussen de 70 en 75 procent Russisch sprekenden en -gezinden woonden. Het ‘omstreden’ referendum is toen correct verlopen, Poetin had het niet nodig om te sjoemelen.

  2. Ik meen mij te herinneren uit een documentaire dat de voornamelijk Russisch-sprekende bevolking van de Krim stiefmoederlijk behandeld werd door de overheid van Oekraïne. Nogal logisch dat ze willen aansluiten bij Rusland.

  3. Bij mijn weten heeft Poetin nooit zelf verklaard een dictator te zijn en bij de opeenvolgende verkiezingen in Rusland hebben EU-monitors geen noemenswaardige fraude kunnen vaststellen. Poetin heeft wel medewerking van nagenoeg de volledige pers, net zoals het establishment (zeg maar regimepers) in België.

  4. “Bij mijn weten” ….in de echte wereld daarentegen “Claims of fraud quickly began mounting.

    The most damning came from Sergei Shpilkin, a prominent electoral researcher who uses data from Russia’s Central Election Commission during voting cycles to plot tallies reported at polling stations throughout the country and detect evidence of inflated turnout.

    During the presidential election of 2018, which Putin won handily, Shpilkin saw that the data showed numerous polling stations reporting turnout percentages ending in 0 or 5, suggesting, per his widely cited analysis, that almost 10 million votes were falsified at the ballot box.

    This time, Shpilkin said, that figure was an “unprecedented” 22.4 million.

  5. Uit een peiling van het onafhankelijke Russische opiniepeilingscentrum LEVADA van 11 maart 2021 blijkt dat Poetins partij ‘Verenigd Rusland’ nog maar op 27 % steun van de Russische kiezer kan rekenen. Dank zij deze partij bezit het Poetinregime praktisch een quasi-machtsmonopolie over Rusland. Al in 2011 noemde Aleksej NAVALNYJ Verenigd Rusland een “partij van schurken en dieven”. Volgens een LEVADA-peiling van februari 2021 willen 57% van de jongeren tussen 18 en 24 jaar niet dat Poetin in 2024 opnieuw president wordt. In de leeftijdscategorie van 25 tot 40 jaar is dat volgens dezelfde peiling enkele procenten minder, maar toch nog altijd 51 %.

    Rekening houdend met de daling in de peilingen en de parlementsverkiezingen in september valt een buitenlands militair avontuur, zoals een hernieuwde agressie tegen Oekraïne, om de aandacht van de binnenlandse problemen af te leiden, door POETIN niet uit te sluiten. Ook in 2013-2014 was Poetin, na zijn derde presidentsaanvaarding, die als gevolg van vervalste verkiezingen tot massale protestbetogingen in Rusland leidde, fel in de peilingen gezakt. Poetins geniepige bezetting van het Oekraïense schiereiland DE KRIM en de annexatie (‘der Krimanschluss’) door middel van een, overhaast gehouden, pseudo-referendum, in aanwezigheid van Russische bajonetten, deed hem, tijdelijk, stijgen in de peilingen.

  6. Peiling in aanwezigheid van bajonetten (sic). Omstreeks 1920 hield het Belgisch leger als bezettende militaire macht toezicht op een referendum (opgelegd door de Volkerenbond) in kantons van het Deutsche Reich (Eupen /Malmédy) over de Belgische plannen tot annexatie. Wie tegen de annexatie stemde werd manu militari onder dwang van de bajonetten uitgewezen als ongewenste vreemdeling. Het Belgisch parlement heeft nooit geprotesteerd tegen onderhavige totalitaire methode. Tot en met heden 2021 blijven de Oostkantons illegaal (luidens het zelfbeschikkingsrecht der volkeren) Belgisch grondgebied.

  7. Ik had het in mijn reactie niet over een “Peiling in aanwezigheid van bajonetten …”, zoals u beweert, maar over een ” … in overhaast, gehouden pseudo-referendum, in aanwezigheid van Russische bajonetten …”.

Plaats een reactie

Delen