De zwendel van de Moderne Monetaire Theorie

Meer en meer economen en opiniemakers zwepen met MMT of de Moderne Monetaire Theorie. Die stelt dat overheidsdeficits en een hoge staatsschuld geen probleem zijn. Het tekort kan worden bijgepast door geldcreatie en bij inflatie vermijdt de overheid een economische ontsporing. De geschiedenis leert dat dit economische zwendel is. Meer nog, MMT wordt nu al toegepast met schadelijke gevolgen.

Nu de coronacrisis stilaan achter de rug is, is dit het nieuwe economische evangelie. Waarover gaat het? De overheden hebben veel schulden gemaakt en de overheidstekorten doen oplopen om bedrijven en consumenten tijdens de voorbije crisis te steunen en de faillissementen zo veel mogelijk te vermijden. Dat is grotendeels gelukt. Nu rijst de vraag hoe we die gigantische overheidstekorten van miljarden euro’s wegwerken. Wie zal de facturen betalen?

Antwoord: niet nodig, zeggen de economen die aanhanger zijn van de MMT of Moderne Monetaire Theorie. De overheden dienen gewoon geld bij te drukken om die tekorten weg te werken en klaar is kees. De adepten van deze leer geven toe dat dit tot inflatie en dus muntontwaarding kan leiden. De voorbeelden van de hyperinflatie in Weimar-Duitsland, na WO I, zijn bekend. Maar we hebben onze lessen uit de geschiedenis geleerd en dus weten overheden wat ze moeten doen, is het antwoord. De rente verhogen dus, zodat de inflatie stokt en desnoods prijscontroles invoeren.

Economische zwendel?!

Dit klopt langs geen kanten. Er zijn recente voorbeelden zoals Latijns-Amerika (denk aan de verschillende muntcrisissen in Argentinië) waarbij de inflatiegeest uit de fles was en men die er niet meer terug in kreeg. Zo’n expansief monetair beleid haalt het vertrouwen in een munt onderuit. Met als gevolg dat beleggers (verzekeraars, pensioenfondsen) niet meer bereid zullen zijn om overheidsobligaties in die munt te kopen. Dat zorgt voor een verdere muntontwaarding met inflatie tot gevolg. Dat proces kan in theorie inderdaad gestopt worden met een verhoging van de rente om de oververhitting van de economie tegen te gaan, maar het risico bestaat dat men dan van het ene extreme in het andere vervalt. De economie gaat op slot en eigenlijk valt de groei stil. Van een MMT-expansie gaat men naar een quasi-staatsgeleide economie die jaren nodig heeft om te herstellen. Het is dan ook niet meer dan normaal dat zelfs linkse economen als een Paul Krugman de MMT wegzetten als economische zwendel.

Een monster dat schade aanricht

Het is bovendien zo dat deze MMT-theorie nu al in beperkte mate wordt toegepast via het expansieve beleid van de centrale banken. Om de economische groei aan te zwengelen hebben de Europese Centrale Bank (ECB) en de Amerikaanse tegenhanger, The Federal Reserve, geld in de economie gepompt via de aankoop van staatspapier, waardoor banken gemakkelijker privékredieten konden verstrekken en investeringen financieren. Een vorm van geldcreatie die meer en meer tot nadelige effecten leidt. Het geld moet zijn weg vinden in de economie en gaat op zoek naar renderende activa. Een spaarboekje is dat niet door de lage rente en dus sijpelt het geld door naar de vastgoedmarkt. We hebben hier (nog) geen bubbel, maar gevolg is wel dat het de huizenprijzen aanjaagt. Voor jonge gezinnen is een eerste woning zonder sponsoring van buitenaf stilaan onmogelijk geworden.

Daarnaast vloeit het geld naar hoogrenderende activa zoals aandelen waardoor de rijken nog rijker worden en gigabedrijven (Amazon, Apple, Google) met veel winsten en stijgende aandelenkoersen onaantastbaar worden. Niemand kan ze nog binnen de perken houden. MMT is een monster dat zelfs in een kleine gestalte grote economische schade kan en zal aanrichten.