Dreigt er nucleair gevaar na lek in Chinese kerncentrale?

Er heerst bezorgdheid over een mogelijk lek bij een kerncentrale in Zuid-China. De Amerikaanse regering heeft de afgelopen week een rapport geëvalueerd over een lek in een Chinese kerncentrale. Dat gebeurde nadat een Frans bedrijf dat een deel van de kerncentrale bezit en helpt het te exploiteren, waarschuwde voor een “dreigende radiologische dreiging”. Dat bevestigen Amerikaanse functionarissen en documenten in het bezit van CNN .

De waarschuwing bestond uit een beschuldiging dat de Chinese veiligheidsinstantie de aanvaardbare limieten voor stralingsdetectie buiten de Taishan-kerncentrale in de provincie Guangdong verhoogd had. Dit enkel om te voorkomen dat deze moest worden stilgelegd. Dat blijkt uit een brief van het Franse bedrijf aan het Amerikaanse ministerie van Energie die CNN in handen kreeg.

Ondanks de alarmerende melding van Framatome, het Franse bedrijf in kwestie, is de regering Biden van mening dat de faciliteit zich nog niet op een “crisisniveau” bevindt. Amerikaanse functionarissen hebben geoordeeld dat de situatie momenteel “geen ernstige bedreiging vormt voor de veiligheid van de werknemers in de fabriek of het Chinese publiek”.

Toch is het ongebruikelijk dat een buitenlands bedrijf eenzijdig de Amerikaanse regering om hulp vraagt ​​nu de Chinese staatspartner niet erkend blijkt te hebben dat er een probleem is.

Diplomatiek probleem

Het scenario brengt de VS mogelijk in een lastige diplomatieke situatie. Zeker als het lek aanhoudt of het probleem escaleert zonder te worden verholpen. De bezorgdheid danig groot genoeg dat de Nationale Veiligheidsraad (National Security Council; NSC) vorige week meerdere vergaderingen hield en de situatie monitort.

De regering-Biden overlegde al met de Franse regering en met hun eigen experts bij het ministerie van Energie. De VS zouden ook al contact gehad hebben met de Chinese regering, al blijkt de omvang van dat contact voorlopig nog heel onduidelijk.

De Amerikaanse regering weigerde in detail in te gaan op het rapport en de evaluatie. Maar functionarissen van de NSC, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Energie drongen erop aan dat als er enig risico voor het Chinese publiek zou zijn, de VS verplicht is dit bekend te maken op grond van de huidige verdragen inzake nucleaire ongevallen.

Dreigende radiologische straling?

Framatome had contact opgenomen met de VS om een ​​ontheffing te krijgen die hen in staat zou stellen Amerikaanse technische bijstand te delen om het probleem in de Chinese fabriek op te lossen.

Er zijn slechts twee redenen waarom deze ontheffing zou worden verleend, en één daarvan is een “nakende radiologische dreiging”. In een memo van 8 juni zou staan dat de Chinese limiet is verhoogd om de Franse normen te overschrijden. Toch blijft het onduidelijk hoe die normen zich verhouden tot de Amerikaanse limieten.

“Het is niet verwonderlijk dat de Fransen de hand reiken”, aldus Cheryl Rofer, een gepensioneerd nucleair wetenschapper van het Los Alamos National Laboratory. “Maar China heeft de gewoonte om te zeggen dat alles altijd in orde is”, voegde ze eraan toe.

De VS zouden Framatome toestemming kunnen geven om technische assistentie of ondersteuning te bieden om het probleem op te lossen. Maar het blijft de beslissing van de Chinese regering of naar aanleiding van het incident de fabriek volledig moet sluiten.

Chinezen houden de lippen op elkaar

Het verzoek om hulp van Framatome op 8 juni is de enige reden waarom de VS bij de situatie betrokken raakte. CNN contacteerde de Chinese autoriteiten in Peking en de provincie Guangdong, waar de fabriek is gevestigd. De nieuwszender contacteerde ook de Chinese ambassade in Washington DC en de staatsenergiegroep die de fabriek samen met het Franse bedrijf exploiteert.

Niemand heeft tot nog toe gereageerd. De kerncentrale van Taishan publiceerde zondagavond een verklaring waarin ze beweert dat de milieumetingen voor zowel de fabriek als de omgeving “normaal” waren. De twee kernreactoren in Taishan zouden beide operationeel zijn. In de verklaring voegt men eraan toe dat Unit 2 onlangs een “revisie” had gekregen. Bovendien zou ze ook “met succes op 10 juni 2021 op het net zijn aangesloten”.

De verklaring zweeg in alle talen over waarom of hoe de fabriek is gereviseerd.

“Sinds de commerciële exploitatie heeft de kerncentrale van Taishan de werking van de eenheden strikt gecontroleerd. Steeds in overeenstemming met de exploitatievergunning en de technische procedures. Alle bedrijfsindicatoren van de twee eenheden voldeden aan de vereisten van de nucleaire veiligheidsvoorschriften en de technische specificaties”, aldus de verklaring.

In een afzonderlijke verklaring vrijdag, uren nadat CNN voor het eerst contact had gezocht voor commentaar, erkende Framatome dat het bedrijf “naar een oplossing zocht van een prestatieprobleem met de Taishan-kerncentrale in de provincie Guangdong, China”.

De fabriek beschikt over twee operationele kernreactoren. Taishan 1, is in december 2018 in commerciële dienst genomen. Taishan 2, in september 2019. Het project is eigendom van Guangdong Taishan Nuclear Power Joint Venture Company Limited (TNPC). Dat is voor 70% eigendom is van China Guangdong Nuclear Power Group (CGNPC) en voor 30% van Électricité de France (EDF).