Op het moment van de Russische inval verbleven er 23.000 Afrikaanse studenten in Oekraïne. Ze maakten een derde van alle internationale studenten in het land uit. Nu willen er heel wat van hen in Europa blijven.
Het was een opvallend beeld aan het begin van de oorlog: Afrikanen die samen met Oekraïners toekomen aan de grens met Polen. Zo vreemd blijkt dat nu echter niet te zijn. Oekraïne was namelijk een erg populaire bestemming voor Afrikaanse studenten. Het land behoorde wereldwijd zelfs tot de meest aantrekkelijke landen, na Frankrijk en de Verenigde Staten. UNESCO geeft aan dat er 23.000 Afrikaanse studenten in Oekraïne waren toen Rusland het land binnenviel. In totaal verbleven er 76.000 internationale studenten in het land. Ze studeerden voornamelijk aan universiteiten en scholen in Charkov, Lviv en Kiev.
De best vertegenwoordigde landen in Oekraïne waren Marokko, Nigeria, Egypte, Ghana en Tunesië. Dat blijkt uit cijfers van UNESCO voor de periode 2020-2021. Die Afrikaanse interesse is historisch gegroeid. Ten tijde van de Sovjet-Unie trok Oekraïne al Afrikaanse studenten aan. De USSR bood beurzen aan en eiste niet dat studenten na hun opleiding terugkeerden naar hun land van herkomst. In het Westen eiste men dat wel. Bovendien gingen de plaatsten hier enkel naar de elite.
Erfenis Koude Oorlog
Na de Koude Oorlog bleef Oekraïne veel voordelen bieden. Visa waren makkelijk verkrijgbaar, de taalvereisten vielen mee en studies waren er niet duur. Het land was vooral interessant omdat studenten er de status van permanent ingezetene konden verkrijgen. Zo vormde het een toegangspoort voor Afrikaanse studenten tot de Europese arbeidsmarkt. Oekraïne ondertekende ook de Europese onderwijsverdragen en stapte mee in de homogenisering van het hoger onderwijsstelsel, samen met de rest van Europa. Daarnaast werkte het mee aan internationale Europese onderwijsprogramma’s zoals Erasmus.
De oorlog met Rusland zorgt nu voor problemen voor heel wat van die Afrikaanse studenten. Sommige herkomstlanden organiseerden hun repatriëring, maar lang niet allemaal. Zo huurde Congo Brazzaville slechts een vijftigtal hotelkamers in Polen. Veel Afrikaanse studenten willen bovendien niet terugkeren naar Afrika. Het liefst studeren ze aan een West-Europese universiteit.
Bepaalde organisaties zetten zich daar nu voor in. Opvangcentra werden opgericht door het Netwerk van de zesde Afrikaanse Regio en het Kameroens Huis in Frankrijk om hen in Parijs te verwelkomen. 500 mensen zouden naar de Franse hoofdstad willen trekken. 180 van hen slaagden hier al in. Abdelaziz Moundé Njimbam, voorzitter van het Kameroens Huis, benadrukt dat de organisatie zich inspant om de studenten in staat te stellen om hun studies in Frankrijk voort te zetten.
En als Dries Van Langenhove deze waarheid aankaartte in het parlement werd die steevast als een racist bestempeld maar alweer had Dries gelijk.