PFOS-onderzoekscommissie: geen politieke verantwoordelijken

Vanochtend kwam de onderzoekscommissie naar de PFOS-vervuiling tot een conclusie in het Vlaams Parlement. De oppositie is teleurgesteld over de vaagheid waarmee de politieke verantwoordelijken worden benoemd. Ze dienden daarom een amendement in om die gedetailleerder te beschrijven. Dat schrijft De Morgen.

“Wij stellen voor om een gedetailleerde beschrijving van de politieke verantwoordelijkheid in de conclusies op te nemen”, aldus Groen en PVDA in een amendement dat ze indienden in de PFOS-onderzoekscommissie. Hoewel de meerderheid dit amendement hoogstwaarschijnlijk niet zal steunen, zegt het wel iets over de teleurstelling bij de oppositie.

De onderzoekscommissie werd opgericht naar aanleiding van het grote milieuschandaal rond chemiereus 3M. Bouwheer Lantis begon in 2017 aan de graafwerken voor de Oosterweelverbinding, en stootte toen op een grote hoeveelheid PFOS-deeltjes. Het bouwbedrijf meldde dit aan de politiek, maar die greep niet in. Buurtbewoners werden daardoor jarenlang aan deze deeltjes blootgesteld. Het PFOS-probleem lijkt zich langzamerhand over heel Vlaanderen uit te strekken.

Weinig concrete conclusies

Maar wie er nu net politiek verantwoordelijk is, moest duidelijk worden tijdens de onderzoekscommissie. Maar vijftig hoorzittingen en honderd getuigen later blijkt de commissie zich op de vlakte te houden. “In de aanbevelingen wordt sterk gehamerd op meer transparantie”, zo schrijven Mieke Schauvliege (Groen), Imade Annouri (Groen) en Jos D’Haese (PVDA) in hun amendement. “Dan moet deze lijn ook doorgetrokken worden als het over politieke verantwoordelijkheid gaat.”

Na het akkoord rond Oosterweel, dat heel wat voeten in de aarde had, was er een grote politieke en maatschappelijke wil om de bouwwerken vooruit te laten gaan. Maar de commissie vond dit een gedeelde verantwoordelijkheid. Wetende dat er onder meer een dading werd afgesloten met 3M om de vervuiling stil te houden. De toenmalige bevoegde ministers Weyts (N-VA) en Schauvliege (CD&V) komen hier in de onderzoekscommissie redelijk vlot mee weg.

Aanbevelingen moeten gevolgd worden

“Een aantal politieke beslissingen hadden wel degelijk een impact op het verloop”, vinden Groen en PVDA. “Zo ook de beslissing van de kabinetten Weyts en Schauvliege om geen communicatie over de PFOS-vervuiling op te zetten. Er werd niet besloten om onmiddellijke bodem-of andere stalen te nemen om duidelijkheid te krijgen over het humaan toxicologisch risico in het woongebied.”

De huidige conclusies zijn volgens de commissievoorzitter Hannes Araf (Vooruit) echter de hoogst haalbare: “Zijn dit de aanbevelingen die ik zelf zou schrijven? Neen. Maar het sterke eraan is dat we het er met z’n allen over eens zijn. De bedoeling is dat de aanbevelingen ook echt worden gerealiseerd.” Over deze aanbevelingen zijn alle partijen het dus eens. Zo moeten bedrijven voortaan voorafgaand aan hun productie van stoffen aantonen wat de schadelijkheid van de stof en het productieproces is, moet de capaciteit rond bloedonderzoek worden verhoogd en moet Vlaanderen in Europa aan de kar trekken voor een verbod op alle niet-essentiële PFAS.