Salah Abdeslam weigert te spreken op proces aanslagen Parijs

Op dag 102 van het proces over de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs heeft Salah Abdeslam besloten zich te beroepen op zijn zwijgrecht. “Ik wens me vandaag niet uit te drukken”, benadrukte hij woensdag voor het speciale hof van assisen. Dat wordt door verschillende aanwezige journalisten bevestigd.

Abdeslam is de enige overlevende van het terreurcommando van Islamitische Staat dat 130 dodelijke slachtoffers en honderden gewonde maakte in Parijs. Hij riskeert levenslang voor de terroristische misdaden waarvan hij beschuldigd wordt. De Franse Marokkaan stelt zich al van in het begin van het proces voor als een “strijder van IS”. Hij doorbrak zo zijn nagenoeg volledige stilzwijgen dat hij had volgehouden sinds zijn arrestatie in april 2016, na een klopjacht van vier maanden. Abdeslam nam woensdag plaats op de beklaagdenbank met de andere beklaagden, behalve Ossama Krayem: die weigert intussen al drie maanden te verschijnen. De voorzitter van het hof, Jean-Louis Périès, legde uit dat het hof zich zou gaan buigen over de feiten vanaf 8 november 2015 tot aan het moment van de aanslagen, op 15 november.

Abdeslam dacht er echter anders over. “Goedendag, meneer de voorzitter, dames en heren van het hof. Vandaag wens in gebruik te maken van mijn zwijgrecht”, verklaarde hij. Tot ongenoegen van de rechter en de aanwezige pers.

“Dat is uw recht“, antwoordde de voorzitter. “Maar het was helemaal niet voorzien. U heeft uzelf verklaard tot nu toe, dus we begrijpen het niet.” De voorzitter was zichtbaar teleurgesteld, meldden journalisten vanuit de rechtszaal. “Het is een absoluut recht, het zwijgrecht, maar sta me toe aan te dringen. Het is belangrijk voor iedereen”, probeerde de voorzitter nogmaals. “Ook ik wil erop aandringen: ik wens me vandaag niet uit te drukken”, zei Abdeslam. “Het is een recht dat ik heb, ik hoef me daarvoor niet te verantwoorden”, zei hij nog. De enige verklaring die hij woensdag gaf, was dat hij zijn bomgordel met opzet niet activeerde: “Ik wilde het gewoon niet meer.”

“Man met het hoedje” was wel spraakzaam

Zijn collega-terrorist, Mohamed Abrini, was tijdens de zitting van dinsdag heel wat spraakzamer. Zo gaf hij nogmaals aan voorzien te zijn als lid van het commando dat op 13 november 2015 in en rond Parijs 130 mensen ombracht. Twee maanden voor de aanslagen had zijn jeugdvriend Abdelhamid Abaaoud, het brein achter de aanslagen, hem gezegd dat hij mee zou doen aan ‘een project’. “Dan weet ik niet dat het gaat om de Bataclan (de concertzaal waar de terroristen toesloegen, red.), of om Frankrijk”, aldus Abrini.

Hij vond niet dat hij nee kon zeggen tegen een vriend die hij iets schuldig is, vond Abrini. Toch liet hij naar eigen zeggen snel aan Brahim Abdeslam weten niet mee te willen doen. De oudere broer van Salah Abdeslam doodde tijdens de aanslagen mensen op de caféterrassen. “Ik kan niet de straat op gaan en mensen, ongewapende mensen, doden”, aldus Abrini in de assisenzaal.

Abrini weigerde, dus vroeg Brahim Abdeslam het aan zijn jongere broer. Of die daar zomaar mee akkoord ging, “moet je maar aan hem vragen”, vond Abrini. Voorzitter Jean-Louis Périès reageerde dat het wel “een beetje merkwaardig” is dat Abrini dan toch betrokken was bij de laatste voorbereidingen. “Ik zou u graag zoveel antwoorden geven”, zei Abrini. “Maar op dat moment was ik verloren. Waarom heb ik dat gedaan? Ik weet het niet.”

Vier maanden na de aanslagen in Parijs werd Abrini gefilmd in de luchthaven van Zaventem, in het gezelschap van twee andere terroristen. Die twee brachten zichzelf tot ontploffing, maar Abrini nam de benen. Daar ontstond zijn bijnaam, omdat de Belgische veiligheidsdiensten in de uren na de aanslag er alles aan deden om hem op te sporen. Een tweetal weken later werd hij in Anderlecht aangetroffen.