De Europese oliebedrijven hebben sinds de start van de oorlog in Oekraïne al minstens 3 miljard euro extra winst geboekt door de hoge brandstofprijzen. Dat blijkt donderdag uit een nieuwe analyse in opdracht van Greenpeace Centraal- en Oost-Europa. “Eens te meer wordt duidelijk hoe de fossielebrandstofindustrie conflicten blijft financieren en er tegelijk van profiteert”, concludeert de milieuorganisatie.
Geëxtrapoleerd naar de hele maand maart heeft de olie-industrie per dag gemiddeld 107 miljoen euro extra verdiend aan de verkoop van diesel en benzine in de EU, wat neerkomt op een totaal van 3,3 miljard euro aan extra inkomsten. In België gaat het om ongeveer 68 miljoen euro of dagelijks meer dan 2 miljoen euro, berekenden onderzoekers. Wat de marges op benzine betreft, spannen vooral Duitsland, Oostenrijk en Italië de kroon. Ook de dieselmarges, die in alle landen aanzienlijk meer stegen dan de benzinemarges, waren het hoogst in Duitsland en Oostenrijk, met Nederland en Frankrijk op de derde en vierde plaats.
Oorlogswinstbejag van oliemaatschappijen
Greenpeace schat dat zo’n 15 à 20 procent van die “overwinsten” op brandstof naar Rusland en Poetins oorlogskas vloeit. “Burgers betalen zich vandaag blauw aan de pomp of voor hun verwarming, terwijl fossiele bedrijven hun winsten opstapelen en oorlog met dat geld wordt gefinancierd. Dat is ongelooflijk cynisch”, vat woordvoerder Joeri Thijs samen. De analyse drukt ons volgens Greenpeace nog maar eens met onze neus op de nefaste gevolgen van Europa’s verslaving aan fossiele brandstoffen.
De organisatie wil daarom dat de Europese beleidsmakers paal en perk stellen aan het oorlogswinstbejag van de oliemaatschappijen door hun excessieve crisiswinsten te belasten. Volgens Thijs is het aan België om hier op Europees niveau mee voor te pleiten. De fondsen die zo worden opgehaald moeten vervolgens worden gebruikt om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen versneld af te bouwen, klinkt het.
Op korte termijn kan dat onder andere door een einde te maken aan korteafstands- en zakenvluchten in de EU daar waar er treinalternatieven beschikbaar zijn, het openbaar vervoer voor iedereen beschikbaar en betaalbaar te maken, en door goederen via het spoor te vervoeren in plaats van via de weg. Op lange termijn moet onder andere de verkoop van nieuwe auto’s met verbrandingsmotoren worden stopgezet en het aantal vluchten in Europa worden teruggedrongen. Om een rechtvaardige overgang te waarborgen, moeten er tot slot ook maatregelen worden genomen om de lasten van de transitie voor gezinnen met een laag inkomen en werknemers te verlichten.
Daarnaast roept Greenpeace de Europese Commissie op om te onderzoeken of de recente, onevenredige prijsstijgingen van diesel en benzine in de EU niet het gevolg zijn van prijsafspraken en kartelovereenkomsten.
