Aartsvijanden samen in coalitie

Onlangs vonden er in Nederland gemeenteraadsverkiezingen plaats. Het lijkt er sterk op dat politiek Rotterdam zich opmaakt voor een ongezien experiment. De islamitische migrantenpartij DENK en het rechtse Leefbaar zouden samen gaan besturen.

Bij de jongste lokale stembusslag kwam Leefbaar Rotterdam voor de vierde keer op rij als overwinnaar uit de bus. De beweging van wijlen Pim Fortuyn wist twintig procent van de stemmers aan zich te binden, goed voor tien zetels. De liberale VVD volgt op verre afstand met zes zetels. De PvdA, vroeger lange tijd met straatlengte voorsprong de grootste in de havenstad, haalt nog amper vier zitjes in de raad. Ter vergelijking: in 2006 waren dit er nog achttien. Op links wist DENK haar vier vertegenwoordigers te behouden. Deze linkse partij ontstond in 2015 toen enkele PvdA’ers zich afsplitsten van de sociaaldemocraten. DENK is vooral populair bij de migrantengemeenschap en verdedigt de islam.

Aanhangers Fortuyn in zee met islam

Op het eerste gezicht lijkt het bijna onmogelijk om twee uitersten als DENK en Leefbaar samen in een coalitie te krijgen. Toch is de kans erg groot dat deze twee politieke krachten Rotterdam gaan besturen. Daar zijn enkele goede redenen voor: Leefbaar Rotterdam heeft zich de jongste jaren gematigder opgesteld. Zelfs de meer radicale stemmen staan niet afkerig van een coalitie met DENK. De harde aanvallen, specifiek gericht op de islam en moslims, werden getemperd. Ook DENK veilde de scherpe kantjes van haar profiel.

De ‘fortuynisten’ willen dolgraag besturen. Zuur waren de druiven toen Leefbaar vier jaar geleden, na de verkiezingen te hebben gewonnen, in de oppositie werd geduwd. Toch gaat het hier niet louter om opportunisme. DENK en Leefbaar hebben namelijk iets gemeen: ondanks de integratiekloof zijn zij uitgegroeid tot de twee volkspartijen in Rotterdam. Wie de uitslagenkaart van naderbij bekijkt, ziet dat in heel wat wijken deze twee partijen de electorale taart onderling verdelen. Zowel de DENK-aanhang als de Leefbaar-kiezer willen in feite hetzelfde, namelijk ervoor zorgen dat veel stadswijken er economisch en sociaal bovenop komen. Beide kiezersgroepen moeten overigens weinig hebben van elitaire regentenpolitiek.

Extra zetels zoeken

Brengt, na twintig jaar polarisatie, deze coalitie de grote verzoening tussen de autochtonen en migranten? Feit is dat Leefbaar en DENK op zoek moeten naar extra zetels, willen zij effectief tot een bestuurbare stad komen. De VVD is zo goed als zeker aan boord. De liberalen, met opkomend talent Vincent Karremans (onthoud deze naam), staan op lokaal vlak ideologisch dicht bij Leefbaar. Denken we bijvoorbeeld maar aan thema’s als middenstand en veiligheid. Met het linkse DENK hebben beide fracties gemeen dat ze een broertje dood hebben aan de drammerige groene agenda die zich uit in het wegpesten van de auto uit de binnenstad.

Vraag blijft welke vierde partij over de streep wordt getrokken. In eerste instantie wordt hiervoor gekeken naar het links-liberale D66. De enige andere oplossing – wil men besturen met slechts vier partijen – is lonken naar de PvdA. Maar daar zit niemand op te wachten.