“Alexander De Croo hoeft als premier geen verantwoording af te leggen in Franstalig België, want niemand kan er op hem stemmen”, zegt Egbert Lachaert. “Dat is niet normaal.” Samen met Kamerlid Patrick Dewael dient de voorzitter van Open Vld een wetsvoorstel in om een federale kieskring in te voeren. Daarbij zouden 20 van de 150 Kamerzetels ingevuld worden door nationale kandidaten. Dat schrijft De Standaard vrijdag.
“Het huidige systeem beloont politici die zo hard mogelijk van leer trekken tegen de andere gemeenschap”, zegt Dewael. “Dat veroorzaakt een negatieve spiraal die tot een blokkering leidt.”
Dat er haast nergens in de wereld parlementsleden in een nationale kieskring worden verkozen, vormt voor de liberalen geen bezwaar. “België is uniek in zijn soort, met een tweeledig federalisme dat het land haast automatisch uit elkaar trekt”, vindt Dewael. “Uit peilingen blijkt dat de kiezers niet wakker liggen van de communautaire strubbelingen, maar die zijn wel de reden waarom de sociaaleconomische discussies zo moeilijk op tafel komen.”
Een federale kieskring zou ingaan tegen de trend van de voorbije staatshervormingen, waarbij het de vraag is of hij tot meer cohesie in België zal leiden. Maar voor Lachaert is door de lange regeringsvorming en door de coronacrisis steeds meer het besef gegroeid dat we niet in een “splitsingslogica” kunnen blijven doorgaan.
Geen meerderheid aan Vlaamse kant
Het is nu de vraag of het Open Vld-voorstel ook de vereiste tweederdemeerderheid haalt. Vlaams Belang, N-VA en CD&V hebben er zich al tegen gekant, waardoor er aan Vlaamse kant geen meerderheid voor bestaat. Het betrokken grondwetsartikel is wel voor herziening vatbaar verklaard, waardoor een stemming nog deze regeerperiode kan.
N-VA-Kamerlid Sander Loones vreest dat de PS Vlaanderen in een federale kieskring nog meer zal kunnen blokkeren en nog meer belastingen zal kunnen opdringen. “Rare prioriteiten, die ‘liberalen’…”, hekelt hij op Twitter.
Voorts noemt Loones de strategie van Open Vld – “om via Georges-Louis Bouchez in een federale kieskring toch nog wat liberale geloofwaardigheid te herwinnen” – doorzichtig. “Dat ze zo ingaan tegen hun eigen basisideologie van opwaarts drijvende (beleids)concurrentie is tekenend”, besluit hij. “Postjes boven principes…”
Ook N-VA-Kamerlid Theo Francken plaatst vraagtekens bij het Open Vld-voorstel. “Die federale kieskring van 20 Kamerzetels, is dat volgens het ‘one man, one vote’-principe? Of komen er gegarandeerde Franstalige zetels?”, richt hij zich op Twitter tot de initiatiefnemers.