In Madrid is men op de NAVO-top tot enkele belangrijke beslissingen gekomen. De lidstaten kwamen overeen om de organisatie te laten groeien op quasi elk vlak. Er komen meer troepen, meer middelen en meer landen. Men werkte ook aan een strategisch concept voor de komende jaren. Daarbij kijkt men naar Rusland, maar ook naar China.
De oorlog in Oekraïne dwingt de NAVO-landen om de defensieve capaciteiten te herzien. Waar veel lidstaten het defensieve luik lang wat hebben verwaarloosd, zetten ze nu alle zeilen bij. Daartoe maakten ze ook bindende afspraken in Madrid.
De onderhandelingen begonnen onder een goed gesternte, want nog voor de top formeel van start ging, meldde Turkije dat het zich kon vinden in de toetreding van Finland en Zweden tot het bondgenootschap. De drie landen tekenden daarvoor een memorandum. Maandag had NAVO-topman Jens Stoltenberg al laten weten dat er een veel grotere snellereactiemacht komt. In plaats van de 40.000 militairen die nu klaarstaan om op korte termijn tussen te komen indien nodig, zullen dat er binnenkort 300.000 zijn. Dat is niet minder dan 10 procent van de totale hoeveelheid actieve militairen binnen de NAVO.
(Lees verder onder het artikel.)
In Madrid keurde men de plannen en verdere details rond de snellereactiemacht goed. Men kwam er ook overeen om niet alleen het eigen defensiebudget te verhogen maar ook om meer bij te dragen aan het gemeenschappelijke NAVO-budget. Hierdoor zal het huidige budget, dat ongeveer 5 miljard euro per jaar bedraagt, verdubbelen tegen 2030. Amerika wil ook een nieuwe permanente militaire basis in Polen oprichten en daarnaast meer Destroyers in Rota, Spanje stationeren. De NAVO zelf lijkt in te zetten op een opbouw in het Oosten.
Strategisch concept
Daarnaast kwamen de landen een ‘strategisch concept’ overeen. Daarbij noemt men Rusland onverbloemd een bedreiging en verdwijnt elke referentie van Rusland als partner. Na lang zwijgen komt er nu ook een verwijzing naar het dwangbeleid van China dat “onze belangen, veiligheid en waarden op de proef stelt”. Het is in dat licht dat Australië, Japan, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea aanwezig waren op de top.
Er was ook aandacht voor de politieke instabiliteit in de Sahel-regio in Afrika en in het Midden-Oosten – nog verergerd door “klimaatverandering, kwetsbare instellingen, noodsituaties op gezondheidsgebied en voedselonzekerheid”. Dit zijn allen factoren die de migratie naar Europa aanzwengelen.
Peking en Moskou niet blij
Rusland en China zijn, zoals te voorspellen viel, niet echt vrolijk met de ontwikkelingen. Poetin zei eerder al dat het zou reageren indien NAVO-troepen of -infrastructuur zou verschijnen in Zweden of Finland. Hij zei dat Rusland “dezelfde bedreigingen zal moeten creëren voor het grondgebied van waaruit bedreigingen tegen ons worden gecreëerd”.
China beschuldigde het bondgenootschap van het “kwaadwillig aanvallen en besmeuren” van het land. De missie van China bij de Europese Unie zei dat de NAVO “beweert dat andere landen uitdagingen vormen, maar dat het de NAVO is die overal ter wereld problemen creëert”.
Secretaris-generaal Jens Stoltenberg vertelde de top dat de inval van Rusland in Oekraïne had geleid tot “de grootste revisie van onze collectieve defensie sinds het einde van de Koude Oorlog”. Oekraïens president Volodymyr Zelensky sprak de top ook toe, via videoconferentie. Hij vroeg daar opnieuw meer steun, met name moderne artillerie en andere wapens. Hij waarschuwde dat indien Kiev de hulp niet kreeg, er later een oorlog tegen het Westen zou komen. Moldanvië, de Baltische staten en Polen lopen dan allemaal gevaar, zo vertelde hij.
