Amerikaans Hooggerechtshof fluit nu ook klimaatagentschap terug

Het Amerikaans Hooggerechtshof heeft na het intrekken van Roe v Wade opnieuw een – volgens sommigen – controversiële beslissing genomen. Dit keer moet het federale milieuagentschap EPA inbinden. Het Hooggerechtshof heeft bepaald dat het milieuagentschap de uitstoot van energiecentrales in Amerikaanse staten niet kan reguleren.

De belangrijkste rechtbank van Amerika heeft bepaald dat de belangrijkste anti-uitstootwet aan zekere beperkingen gebonden is. Het beteugelt daarmee de federale overheid. De beslissing kwam er opnieuw met een meerderheid van conservatieve rechters van 6 tegen 3. Het Hof verklaarde dat de Clean Air Act het EPA geen ruime bevoegdheid geeft om de uitstoot van broeikasgassen door energiecentrales, die zouden bijdragen tot de opwarming van de aarde, te reguleren. Het Hooggerechtshof geeft daarbij opnieuw het beslissingsrecht terug aan de Staten, in plaats van de federale Amerikaanse overheid.

Het arrest zegt “dat de Environmental Protection Agency geen ingrijpende verordeningen kan aannemen die hele industrieën kunnen veranderen zonder extra goedkeuring van het Congres”. Nochtans was net dat wat het EPA deed. De milieuorganisatie voerde een beleid om de CO2-uitstoot fors te beperken en wilde Amerika wegduwen van gas en steenkool. Het volgde daarmee het beleid opgelegd door voormalig president Obama, de Clean Power Plan. Interne mails van de organisatie toonden in het verleden aan dat de EPA samenspande met uiterst linkse milieuradicalen om hun doelen te bereiken.

Jarenlange strijd

Dat plan werd al van bij het begin, in 2016, tegengehouden door het Hooggerechtshof. President Donald Trump trok dan plan opnieuw in. Onder zijn bewind wees men erop dat de rol van de federale overheid in deze materie beperkt was. Linkse staten trokken op hun beurt naar de rechtbank om dit aan te vechten. Hierdoor gebeurde er weinig op wetgevend vlak terwijl de overheid opnieuw naar de tekentafel moest. Omwille van veranderingen in de markt veranderde de situatie echter wel op het terrein. Heel wat steenkoolcentrales sloten de deuren en er kwam vanzelf een daling van de uitstoot.

Met het presidentschap van Biden besloot het Witte Huis om opnieuw van bovenaf klimaatregels op te leggen. De bedoeling was om de uitstoot van broeikasgassen te halveren tegen 2030. Energiecentrales nemen ongeveer een derde van de uitstoot van CO2 op zich. Opperrechter John Roberts schreef dat het aftoppen van de CO2-uitstoot dan wel een verstandige oplossing kan zijn, maar hij wees erop dat voor zo’n verregaande beslissingen de democratie ook belangrijk is. Een mening die de progressieve minderheid van opperrechters niet volgden. In de afwijkende mening schreef rechter Elena Kagan dat het besluit de EPA de bevoegdheid ontneemt die het Congres haar heeft gegeven om te reageren op “de meest urgente milieu-uitdaging van onze tijd”.

Biden verliest steunpilaar

President Biden ziet zo een steunpilaar voor zijn klimaatbeleid verdwijnen. Hij noemde de uitspraak “weer een verwoestende beslissing die ons land achteruit wil laten gaan”. Hij gaf aan niet te zullen twijfelen “om zijn wettelijke bevoegdheden te gebruiken om de volksgezondheid te beschermen en de klimaatcrisis aan te pakken”.

Veel actoren uit de machtige klimaatlobby reageren ontgoocheld op de uitspraak. Kristina Dahl, van de Union of Concerned Scientists, zegt dat de beslissing het een stuk moeilijker maakt om de problemen op te lossen. Gregory Wetstone, hoofd van de Amerikaanse Raad voor Duurzame Energie klinkt gelijkaardig. “In een tijd waarin we de krachtigste instrumenten zouden moeten gebruiken om de klimaatcrisis te bestrijden, maakt het Hooggerechtshof onze belangrijkste instrumenten onklaar.” Kirti Datla, een advocaat van Earthjustice, is ook teleurgesteld. “Het Hof heeft een effectieve regel om de klimaatcrisis te bestrijden van tafel gehaald, en een wereld waarin het Hof zegt dat dit te ver gaat in termen van klimaatbeleid, is geen geweldige wereld.”

Ook woordvoerder Stephane Dujarric van de Verenigde Naties is ontevreden. Ze noemde het besluit “een tegenslag in onze strijd tegen klimaatverandering, terwijl we al ver achter liggen op de doelstellingen van het akkoord van Parijs”. Progressief televisiegezicht Chris Hayes noemde het Hof een “bedreiging voor de planeet.” Een sentiment die veel collega’s in de media delen.

Democratie hersteld

Patrick Morrisey, de procureur-generaal van West Virginia, die de leiding had bij de juridische betwisting van de bevoegdheid van de EPA, zei dat de “EPA niet langer het Congres kan omzeilen om een brede regelgevende bevoegdheid uit te oefenen die het energienetwerk van de natie radicaal zou veranderen en staten zou dwingen om hun energieportfolio’s fundamenteel te verschuiven weg van kolengestookte opwekking.

De beslissing van de hogerechters ligt in lijn met eerdere beslissingen. Afgelopen zomer verwierpen ze ook enkele verregaande maatregelen van Biden die de verspreiding van Covid-19 zouden moeten tegengaan. Hierdoor mochten grote bedrijven niet zomaar hun werknemers ontslaan indien die zich niet wilden laten vaccineren of geen mondmasker wilden dragen.

Nu lijken ze het belangrijkste beleidsplan van Joe Biden te hebben getorpedeerd. Met zijn dure Build Back Better-plan wilde hij grote sociale hervormingen doorvoeren en tegelijk ambitieuze klimaatplannen realiseren. Maar in het Congres zullen de Republikeinen en gematigde Democraten dat niet zomaar laten passeren. Eerder nam het Hooggerechtshof al belangrijke beslissingen rond abortus, wapenbezit en religieuze vrijheid. Daarbij nam het telkens uitdrukkelijk conservatieve standpunten in.