Op 16 oktober 2020 werd Samuel Paty, leraar geschiedenis en aardrijkskunde, bij het verlaten van zijn school te Conflans-Sainte-Honorine (Yvelines) onthoofd door een Tsjetsjeense vluchteling, A. Azoerov. Een islamitische terreurdaad, nadat de leraar in de klas karikaturen van de profeet Mohammed had getoond, zoals die werden gepubliceerd in het satirische Franse blad Charlie Hebdo.
Hij had zijn islamitische leerlingen even tevoren gewaarschuwd en hen voorgesteld het klaslokaal te verlaten als ze dat wensten. De moord sloeg in als een bom in Frankrijk. En zoals te verwachten: de media en de politieke wereld vielen over elkaar heen in verklaringen dat “vanaf nu niets meer zou zijn zoals tevoren”. Men zou het eindelijk eens allemaal aanpakken.
De zus van Samuel Paty, Mickaëlle, heeft echter bedenkingen. Zo riep ze woedend in de Franse krant Libération uit: “Door te proberen de sociale orde op het terrein te regelen door een opgelegde strategie van ‘er zijn geen problemen’, door zogenaamd ‘redelijke’ aanpassingen en door een golf van ‘antiracisme’, heeft de staat integendeel de publieke orde, vooral dan in termen van moraal, van veiligheid en van openbare vrede (…) opgeofferd (…). Mijn broer heeft zich niet opgeofferd, hij wérd geofferd door al diegenen die de macht en bevoegdheid hadden om hem te beschermen en die hem hadden moeten beschermen.”
Geen bescherming
Deze bescherming kwam er dus niet. “Wat onaanvaardbaar is, is dat als men goed naar hen (de overheid) luistert, men zou kunnen zeggen dat mijn broer geen slachtoffer was van islamitisch terrorisme (…). Men heeft hem eerst gevraagd om het brandje te blussen en zich te verontschuldigen. Nochtans deed hij niets anders dan het voorziene schoolprogramma volgen, want het lesgeven over die karikaturen maakte daarvan deel uit. Dat neemt niet weg dat het Nationaal Onderwijs hem niet heeft gesteund. Het lijkt wel alsof Samuel verantwoordelijk was voor zijn eigen dood.”
Begane fouten
De advocaat van de familie van Samuel Paty, Virginie Le Roy, is nog duidelijker: “Er werden fouten begaan, zowel door het Nationaal Onderwijs als door de minister van Binnenlandse Zaken. Zonder die fouten had Samuel Paty gered kunnen worden.” Die fouten maakt het Franse beleid nog steeds. Libération publiceert nog eens de nota van het nationaal onderwijsnet van 12 oktober 2020, vier dagen voor het drama dus: “Geen enkele grote spanning is momenteel gemeld, noch vanuit de onderwijswereld noch vanuit de kant van de federatie van ouders van leerlingen.” Intussen regent het bedreigingen op sociale media aan het adres van leraars. Het beleid lijkt de andere kant op te kijken. Samuel Paty kwam bijna twee jaar geleden om het leven in zeer gewelddadige omstandigheden en sindsdien is er heel weinig veranderd.