Moet Vlaanderen noodlijdend Waals Gewest uit het slop helpen? Niet zonder verregaande regionaliseringen, vinden N-VA en Vlaams Belang

Huisbank Belfius weigert zijn contract met het Waals Gewest langer dan twee jaar te verlengen. Zo dreigt Wallonië zonder geld te raken en kan de regio zelfs failliet gaan. Wetstraatjournalist Christophe Deborsu vreest dat het Waals Gewest na 2024 om meer geld zal moeten vragen aan de Vlamingen. Maar voor de fractieleiders van de grootste twee Vlaamse partijen lijkt het simpel: in de huidige federale constructie geld toestoppen aan het noodlijdende Wallonië, dat is slecht bestuur belonen. En voor minder dan volwaardige (fiscale) autonomie lijken N-VA en Vlaams Belang niet te willen gaan in 2024.

Wallonië stevent tegen 2030 af op een overheidsschuld van 50 miljard euro. De staatsbank loopt een flink finan­cieel risico omdat ze heel veel leningen aan het Waals Gewest heeft verstrekt. Gezien de penibele financiële situatie en de opmars van de extreemlinkse PTB wil Belfius niet zonder voorwaarden een nieuw contract afsluiten met het Gewest.

Wetstraatjournalist Christophe Deborsu (RTL) onthulde vorige week dat veel politici hem achter de schermen toevertrouwen dat ze aan de Vlamingen om meer geld zullen moeten vragen, al dan niet in ruil voor bevoegdheden. “Wij gaan op onze knieën moeten gaan bedelen in een zeer moeilijke situatie”, schetste hij.

Staatsmisvorming

Zomaar geld geven aan het noodlijdende Waalse Gewest, dat zien Kamerfractieleiders Barbara Pas (Vlaams Belang) en Peter De Roover (N-VA) niet zitten. Zelfs indien ze daar in de plaats bevoegdheden voor krijgen, ligt die vraag moeilijk. “Nu extra geld geven aan Wallonië, dat is het falende beleid gewoon sponsoren”, oordeelt Pas. “Als je merkt dat centen niet nuttig zijn, waarom blijf je ze dan geven?”, vraagt ze zich af. Europese studies in haar boek ‘Bodemloos’ tonen volgens haar aan dat falende, financieel zwakkere regio’s minder geneigd zijn tot hervormingen wanneer ze steeds geld toebedeeld krijgen. “Integendeel. Die regio’s blijven het moeilijk hebben, omdat ze op hun lauweren kunnen blijven rusten en niet gestimuleerd worden iets aan het falende financiële beleid te doen”, aldus het Vlaams Belang-kopstuk.

En in ruil voor bevoegdheden? “We moeten gaan voor een volledige boedelscheiding, niet voor een zoveelste staatsmisvorming. Een ravijn steek je niet over in kleine sprongen.” Maar als Wallonië vragende partij is voor een volledige scheiding, dan wil Pas zeker rond de tafel gaan zitten met Waalse politici.

“Autonomie is autonomie”, vindt Peter De Roover (N-VA). “Dus het Waalse Gewest is zelf verantwoordelijk voor de gevolgen van het beleid.” Dat Belfius zijn contract met het Waalse Gewest nog maximaal met twee jaar wil verlengen, uit vrees voor de penibele financiële situatie en de verkiezingsuitslag van 2024, is dus het volste recht van de bank.

Commerciële banklogica

Een commerciële bank mag uiteraard zelf kiezen met wie ze samenwerkt. Maar de Belgische staat is voor 100 procent aandeelhouder van Belfius. Daarom vinden sommige (extreem)linkse politici het onaanvaardbaar dat de bank zich negatief uitlaat tegenover het democratisch verkozen PTB. “Het klopt dat Belfius niet alleen de banklogica moet volgen, maar ook moet nadenken in het algemeen belang van de Belgische inwoners”, zegt De Roover daarover. “Maar het algemeen belang volgen, betekent niet dat de bank zomaar het slechte budgettaire beleid moet blijven sponsoren.”

“Het Waalse Gewest is zelf verantwoordelijk voor de gevolgen van zijn beleid”

Belfius wil het niet meer zonder voorwaarden doen, maar ook Vlaanderen of België moeten het Waalse beleid niet blijven steunen, vindt de fractieleider van N-VA. Om te kunnen spreken over (eenmalige) sommen geld om het Waalse Gewest uit de problemen te helpen, moet er eerst onderhandeld worden over een andere communautaire constructie van België, oordeelt hij. “We moeten de zaken in de juiste volgorde bespreken. Eerst moeten we een akkoord vinden over autonomie, daarna pas kunnen we het over de contouren hebben, met eventuele overgangsmechanismen.”