Federale regering bereikt begrotingsakkoord, structurele hervormingen ontbreken

De federale Vivaldi-regering heeft een akkoord bereikt over de begroting voor 2023-2024. Een échte hervorming blijft echter uit, volgens oppositiepartijen is het “gerommel in de marge”. Op het overheidsbeslag wordt amper bespaard, de grote fiscale hervorming wordt uitgesteld en een ambitieus plan om de bloedrode begroting op orde te krijgen ontbreekt. De federale regering wist wel enkele steunmaatregelen te verlengen en probeert de fiscale last op bedrijven tijdelijk te verlichten.

Ons land sleept een begrotingstekort van ruim 31 miljard euro met zich mee. De federale regering wil hier de komende twee jaar een drie à viertal miljard van afpitsen, maar een groot meerjarentraject ontbreekt. Daardoor zal het moeilijk worden om onder het Europese maximale begrotingstekort van 3 procent van het bbp te blijven. De begrotingscontrole door de Europese Commissie midden oktober dreigt daarom spannend te worden voor België.

Jaarlijks zal de regering 50 miljoen euro besparen op de subsidies aan Bpost voor de krantenbedeling. Bovendien komt er een minimumbelasting voor ondernemingen, knipt de regering in een aantal regelingen rond tijdskrediet en zal een beloofde loonsverhoging bij ambtenaren en het politiekorps niet doorgaan. Ten slotte komt er ook een belasting op de uitzonderlijk hoge winsten die energiebedrijven vandaag boeken. Die belasting moet meer dan 3 miljard euro opleveren en zal voor een stuk met terugwerkende kracht werken.

Basispakket Energie

Of dat genoeg zal zijn om het begrotingstekort te doen dalen en tegelijkertijd de gezinnen en ondernemingen door de crisis te helpen, is nog maar de vraag. De regering besliste namelijk om het basispakket energie te verlengen tot en met maart 2023. Bovendien zullen de accijnzen op energie hervormd worden, maar pas wanneer de energieprijzen gedaald zijn. Tot dan blijft de federale regering dezelfde hoge accijnzen heffen op elektriciteit en brandstof. Het sociale energietarief, dat een tweetal miljoen Belgen beschermt tegen de hoge facturen, wordt later dit jaar hervormd. De ambtenarenpensioenen- en lonen zullen blijven stijgen, los van de index. Hierop besparen was voor de PS onbespreekbaar.

Ondanks de pogingen van MR om het fiscaal voordeel op een tweede woning te behouden, zal dat vanaf 2024 verdwijnen. De partij van Georges-Louis Bouchez kon dus nog een uitstel uit de brand slepen. De bestaande effectentaks blijft wel gewoon behouden. Groen, Ecolo, Vooruit en PS wilden die eerst verhogen.

Korting op loonindexatie

Belgische bedrijven worden het komende jaar gesteund door een korting op de loonindexatie. In januari volgt er in veel bedrijven immers een automatische indexatie van 10 procent. De bedrijfsvoorheffing op die loonstijging wordt twee kwartalen kwijtgescholden, voor de volgende twee kwartalen moet de bedrijfsvoorheffing pas later betaald worden.

De grote fiscale hervorming van Vincent Van Peteghem komt er nog deze legislatuur. De minister moet daarvoor tegen december met concrete voorstellen komen. Nochtans wilde Van Peteghem die al tijdens deze begroting voorstellen. “De fiscale hervorming blijft een monster van Loch Ness”, reageert VB-fractievoorzitter Barbara Pas. “Iedereen spreekt en schrijft erover, maar niemand die het ooit gezien heeft.”

Wat wel al uitgebreid wordt, is het systeem van de flexi-jobs en het maximum aantal arbeidsuren voor studentenjobs. Het tijdskrediet wordt lichtjes beperkt, terwijl de werkloosheidsuitkering van pas bevallen vrouwen die werkloos zijn, niet meer naar omlaag kunnen gaan tijdens hun moederschapsrust.

Structurele hervormingen

Ten slotte komt er nog een zware extra investering in het spoor. Ecolo-minister Georges Gilkinet vroeg hier 4 miljard euro over tien jaar tijd voor, uiteindelijk moet hij het met 3 miljard stellen.

Wat vooral ontbreekt, zijn structurele hervormingen. Senaatsvoorzitter Stephanie D’Hose kondigt wel een besparing van 15 miljoen euro op politiek personeel en subsidies aan partijen in de Senaat aan. Daarnaast wordt er licht bespaard op ministerlonen, bedrijfsrestaurants van de overheid… Maar dat zijn slechts druppels op een hete plaat. Het overheidsbeslag van boven de 50 procent moet verder omlaag. “Waar blijven de vijf minuten politieke moed om van het momentum gebruik te maken om de nutteloze Senaat af te schaffen, om een einde te maken aan de provincies, om de rijkelijke partijfinanciering te herbekijken…”, vraagt Barbara Pas zich af. “België kent de hoogste overheidsuitgaven, de hoogste belastingdruk en het grootste structurele tekort van de EU. De federale regering zorgt er met deze non-begroting voor dat we die drie bedenkelijke prijzen met nog iets meer glans halen. Volstrekt onverantwoord”, noemt Bart De Wever het begrotingsakkoord.

Lees ook: