Paul Magnette laat oog vallen op Wetstraat 16

Het is een gerucht dat in Wetstraatkringen steeds meer de ronde doet. PS-voorzitter Paul Magnette zou na de verkiezingen van 2024 azen op het premierschap. Vivaldi zal dan wellicht nog een meerderheid hebben, is zijn redenering en de Open Vld zal dermate verzwakt zijn dat die de Wetstraat 16 niet meer kunnen opeisen. Alleen neemt Magnette zijn wensen wellicht voor werkelijkheid.

Nu de federale regering na een weinig indrukwekkend begrotingsakkoord de facto in lopende zaken terechtgekomen is, kunnen politieke waarnemers beginnen te speculeren over wie in 2024 de volgende federale regering zal leiden. Al zouden we misschien beter over 2025 spreken aangezien een formatie op federaal niveau tegenwoordig meer dan een jaar in beslag neemt.

In zijn wekelijkse column in De Tijd stelde Wim Van de Velden dat PS-voorzitter Paul Magnette hoopt na de volgende verkiezingen de Wetstraat 16 te betreden. Voor alle duidelijkheid: niet als eerste minister van een coalitie met onder andere N-VA, wel als leider van een nieuwe Vivaldi-coalitie. Desnoods zonder de cd&v. Het is trouwens een constante in de peilingen: de Vivaldi-partijen verliezen van hun pluimen maar de meerderheid blijft comfortabel overeind.

Wat vooral opvalt, is dat Magnette zich meer op het internationale domein begeeft

De voorspelling van Van de Velden klinkt in Vlaanderen misschien absurd, maar dat is het niet. Het beeld van Vivaldi aan Franstalige kant is totaal anders dan in Vlaanderen. Le Soir en de RTBF hadden het na de beleidsverklaring van premier Alexander De Croo (Open Vld) over een “doorstart” en “relance” van de federale ploeg. Een woordgebruik dat zelfs De Standaard, als grote fan van Vivaldi, niet hanteerde. Voor de Franstalige media is deze beleidsploeg goed bezig. Waarom na de volgende verkiezingen niet verder doen? Maar dan wel door een constructiefout uit de coalitie te halen. Namelijk dat de Vlaamse liberalen als zevende partij de eerste minister leveren. Binnen de PS groeit de overtuiging dat zij het zelf moeten doen.

Een ‘internationale’ allure

En dus gedraagt Paul Magnette zich als een toekomstige premier. Door commentaar te geven op het regeringsbeleid en zelf te zeggen welke weg hij zou bewandelen. Akkoord, sinds het aantreden van de regering-De Croo is Magnette al de echte baas, maar nu schakelt hij toch een versnelling hoger. Zoals zijn kritiek op de onderhandelingen met Engie over de verlenging van de kerncentrales.

Wat vooral opvalt, is dat Magnette zich meer op het internationale domein begeeft. En voor een Franstalige Belg is dat gewoon…. naar Frankrijk gaan. Het kreeg in Vlaanderen amper aandacht maar de PS-voorzitter liep in Parijs radio- en tv-studio’s plat. Reden was de verschijning van zijn “ecosocialistisch” manifest ‘La vie large’ waarin hij een typisch links-elitaire analyse maakt van het klimaatprobleem dat enkel met linkse recepten kan worden aangepakt. Op onder andere de bobo-zender France Inter sloeg dat aan. Magnette werd op het schild gehesen als een vernieuwende voorzitter van de “Belgische Socialistische Partij”. Betrokkene zelf had niet eens de moeite gedaan te melden dat de Belgische socialistische partijen al sinds 1978 gesplitst zijn. Velen hingen aan zijn lippen gezien het feit dat de socialisten in Frankrijk tot een electoraal quasi irrelevante bende zijn herleid.  Aangezien veel Walen meer naar de Franse tv kijken dan naar de eigen Franstalige zenders, sloeg de passage van Magnette in Frankrijk aan.

Een Parijse journalist stelde bovendien dat de PS-voorzitter zijn boekje moest gaan overhandigen op het Elysée, bij president Emmanuel Macron. Magnette tussen ‘de groten der aarde’ dus, iets dat hij met het oog op de strijd om de Wetstraat 16 in Franstalig België goed kan gebruiken. Het kwam trouwens ook handig uit dat de Franse journalisten geen flauw benul bleken te hebben van de lamentabele toestand van de Waalse economie, een gevolg van decennialang slecht socialistisch beleid. Om nog maar te zwijgen van de armoede en werkloosheid in Magnettes eigen Charleroi.

Prijs betalen

In elk geval was de trip naar Parijs zeer handig voor binnenlandse gebruik. Het is ook zo dat de PS in de peilingen stabiliseert. Dit aanhouden ziet Magnette al als een overwinning. Het komt er voor hem op aan om in 2024 de MR van Georges-Louis Bouchez voor te blijven. Dan is de Wetstraat 16 dichtbij. Bij de PS gaat men ervan uit dat de Open Vld te verzwakt zal zijn om nog het premierschap te kunnen opeisen. De MR zal na veel lawaai eieren voor zijn geld kiezen, want in een regering met de N-VA moeten de Franstalige liberalen meewerken aan een staatshervorming. Een taboe voor deze belgicisten. De groenen van hun kant zullen blij zijn dat ze tot de regering behoren. Vivaldi is trouwens de enige coalitie waarin ze een kans maken.

Als Magnette eerste minister wil worden dan zal hij een politiek offer moeten brengen

Alles onder controle dus? Wellicht niet. Het kan best dat Magnette zijn wensen voor werkelijkheid neemt. Als de PS de eerste minister levert dan moet ze daar een prijs voor betalen. In 2011 was dat met Elio Di Rupo een moeilijk te verteren hervorming van de pensioenen en een strenger werkloosheidstelsel. De inschakelingsuitkering (de vroeger wachtuitkering voor schoolverlaters) werd beperkt in de tijd, wat betekende dat veel Waalse beroepswerklozen plots zonder uitkering vielen.

Als Magnette eerste minister wil worden dan zal hij een vergelijkbaar politiek offer moeten brengen. Een echte pensioenhervorming. Of een doortastende sanering van de begroting. Dat zal moeilijk anders kunnen, maar niet de Belgische staatsrente al aan 3 procent zit. Tegen 2024 kan die nog altijd zo hoog liggen, wat de staatsschuld zal bezwaren.

Het probleem van de Brusselse PS

Vraag is of Magnette zulke compromissen door zijn partijcongres krijgt. Misschien wel in Wallonië, maar niet bij de Brusselse afdeling. Die is veel radicaler en linkser dan de Waalse. Met kopstuk Ahmed Laaouej wordt het kwaad kersen eten. De Brusselse afdeling is trouwens ook de grootste hinderpaal indien de PS ten langen leste toch zou overwegen met de N-VA in zee te gaan. Voor de Brusselse Franstalige socialisten is de partij van Bart De Wever gewoon een zachtere versie van het Vlaams Belang. Maar praten over de PS-N-VA-verhoudingen is momenteel weinig relevant. De contacten tussen beide partijen gaan momenteel niet verder dan een vriendelijke begroeting van de verkozenen in de gangen van de Kamer van volksvertegenwoordigers.