Wordt Zuid-Tirol de lakmoesproef voor de nieuwe Italiaanse regering?

Gudrun Kofler, kersvers parlementslid voor de (Oostenrijkse) rechtse Freiheitlichen in het deelstaatparlement van Tirol en op dezelfde dag verkozen als er verkiezingen waren in Italië, windt er bepaald geen doekjes om: “Meloni wil de etnische autonomie van Zuid-Tirol vervangen door een territoriale autonomie. De Duitstalige en Ladinische volksgroep verliezen hun bescherming. De ‘Schutzmacht’-rol van Oostenrijk verdwijnt, waardoor Zuid-Tirol weer een puur binnenlandse Italiaanse aangelegenheid wordt. Terug naar af.” Voor alle duidelijkheid: Gudrun Kofler is geboren in Zuid-Tirol.

Fascisme staat in Zuid-Tirol nog altijd gelijk met italianisering: tijdens het fascistische regime probeerde Italië de (Duitstalige) identiteit van de Zuid-Tirolers kapot te krijgen, met alle middelen. De bevrijding bracht niet veel beterschap. Zuid-Tiroolse nationalisten probeerden in het begin van de jaren ’60 met bomaanslagen de problematiek van de verdrukking van de Duitstaligen onder de wereldaandacht te brengen. De Italiaanse repressie die hierop volgde, was bijzonder hard en werkt door tot op vandaag. Met het Tweede Autonomiestatuut werd uiteindelijk het recht op eigen taal en quota in openbare diensten afgedwongen en kwam er rust in het mooie bergland. Een heel beperkt autonomiestatuut en vooral: voor hoelang?

Meloni en Zuid-Tirol op gespannen voet

De strijd kan zo weer losbarsten, natuurlijk. Vooral in Bozen en enkele andere steden was er vroeger al sprake van zware provocaties door Italiaanse migranten en nieuwkomers. Zuid-Tiroolse nationalisten stellen dat er in de partij van Meloni een tendens bestaat om een nieuwe italianiseringsgolf op gang te trekken. Sommige parlementsleden trokken de aandacht met hun voorstel om een onafhankelijkheidspartij als de Süd-Tiroler Freiheit te laten verbieden, er was het voorstel om Duitstalige artsen voortaan te verbieden zich in Zuid-Tirol te vestigen en zelfs Meloni liet zich vroeger al eens ontvallen dat “als de Zuid-Tirolers zich geen Italianen voelen, ze dan maar naar Oostenrijk moesten opkrassen”.

Er zijn ook aanwijzingen dat het zover allemaal niet zal komen. Partijvoorzitster Meloni omringt zich steeds vaker met eerder klassieke conservatieve politici, zoals de vroegere Senaatsvoorzitter Marcello Pera, de vroegere minister van Buitenlandse Zaken Giulio Terzi di Sant’Agata. Allicht worden de centraliseringspogingen niet radicaal in daden omgezet, zeggen sommige commentatoren.

In Zuid-Tirol is er politieke onrust over het bericht dat Alessandro Urzi adviseur van de regering zou worden inzake Zuid-Tirol. Zijn vader was regeringscommissaris in Bozen en bezorgde Zuid-Tirol grote problemen. De zoon viel als Landtagsparlementslid in Bozen op met zijn vijandige uitvallen naar alles wat naar Zuid-Tiroolse autonomie rook. En Meloni moet natuurlijk ook naar haar (meer radicale) achterban luisteren. De zenuwen staan dus gespannen in het mooie vakantieland Zuid-Tirol.