Doodgestoken politieagent slachtoffer van onvermogen en politiek cynisme

De laffe moord op een politieman in Brussel is nog maar net gebeurd of de zwarte piet wordt duchtig heen en weer geschoven. De liberale minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) wast zijn handen in onschuld door de politievakbonden te schofferen. De verantwoordelijke politici zullen er alles aan doen om deze politieke tijdbom zo snel mogelijk te ontmijnen en over te gaan tot de orde van de dag. “Morgen kijken de politici weer de andere kant uit, zoals ze dat al decennialang doen”, stelden de politievakbonden correct vast.

Hoe het mogelijk is dat een potentieel gevaarlijke en mentaal labiele extremist zonder veel tegenstand van het gerecht zomaar zijn gangen kon gaan, doet heel wat mensen naar adem happen. Zijn criminele loopbaan leest als een thriller. Yassine Mahi werd in België geboren en zat een celstraf uit wegens gewelddadige overvallen.

Het brokkenparcours

Zijn gevangenschap verliep door zijn radicalisering woelig. Hij werd vijf keer naar een andere gevangenis overgeplaatst en werd tenslotte opgesloten in de ‘deradex-vleugel’ in Ittre. In deze gevangenis viel hij een cipier aan. Daardoor werd Yassine Mahi in 2017 naar de gevangenis van Lantin overgeplaatst, waar hij als gevaarlijke ‘geradicaliseerde moslim’ in een isolatiecel terechtkwam. De 32-jarige moordenaar trachtte zijn plaatsing bij de Raad van State aan te vechten, maar die oordeelde dat zijn isolatie “noodzakelijk was om de dreiging die uitging van zijn radicalisme en de verspreiding daarvan in te dammen”.

Yassine Mahi stond tevens op de CELEX-lijst van gedetineerden die onder speciaal toezicht staan omdat ze ook in de gevangenis actief blijven als moslimextremist. Bovendien stond hij met stip op de OCAD-lijst aangeduid.

Ook na zijn vrijlating stond hij onder verscherpt toezicht. De Lokale Taskforce (LTF) – een samenwerking tussen onder meer politie en veiligheidsdiensten in de strijd tegen radicalisering – en CAPREV hielden een oogje in het zeil. “Zij kwamen tot de conclusie dat er geen dreiging meer uitging van de man”, verklaarde federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) in VTM Nieuws.

Dit bondig verslag toont het brokkenparcours van het gerecht aan. Yassine Mahi gaf zelf aan de politie te haten en vroeg om hulp. Bovendien waren er genoeg indicaties dat de man bijzonder gevaarlijk was. Waarom werd de man niet gecolloqueerd? De hamvraag is of het gerecht deze moord kon voorkomen. Bij de aanslagen in Parijs, Brussel, Nice, Berlijn, Londen en Manchester bleek later dat de dader(s) bij de veiligheidsdiensten vrijwel steeds in beeld waren, maar dat de aanslagen niet konden worden voorkomen omdat de veiligheidsdiensten met handen en voeten door wetten zijn gebonden.

Geweld tegen de politie

Maar hier ligt het toch wel anders. Vorige week donderdag stapte de geradicaliseerde Belgisch-Marokkaanse crimineel een politiecommissariaat in Evere binnen om zijn aanslag aan te kondigen, maar het parket besloot om niet over te gaan tot arrestatie of collocatie. Heeft het gerecht te laks gehandeld omdat het de stortvloed aan delicten niet meer aankan? De gevangenissen zitten overvol. De seponeringsgraad in Brussel ligt heel hoog. Maar dit vormt uiteraard geen excuus om een crimineel van dergelijke allures door de mazen van het gerechtelijke net te laten glippen.

Het geweld tegen de politie – dat Yassine Mahi aankondigde – vormt reeds lang een heel heikel punt. “In de zone Polbru zijn de cijfers van geweld tegen politiediensten in vier jaar tijd verviervoudigd”, liet Matthias Vanden Borre (N-VA) een tijd geleden optekenen. Vorig jaar werd een agent in burger op het beruchte plein Jacques Franck in Sint-Gillis door tientallen jongeren achtervolgd en bijna gelyncht. Volgens de politie zijn er regelmatig zware aanvallen op politieagenten. Het is duidelijk dat een brede groep jongeren de politie als een vreemde bezettingsmacht beschouwt en de situatie wil destabiliseren door politieagenten aan te vallen. Slechts een minderheid van de geweldplegers tegen de politie moet zich voor de rechter verantwoorden.

Dan is er nog de spectaculaire toename van de criminaliteit in Brussel. Vorig jaar publiceerde Le Soir een bijdrage over de enorme toename van de criminaliteit, grotendeels het gevolg van drughandel onder migranten. De burgemeesters van Schaarbeek, Sint-Joost en Brussel lieten eerder verstaan dat ze de situatie niet onder controle hebben. Volgens diezelfde burgemeesters heeft het te maken met de ongecontroleerde migratie en worden er bij arrestaties steeds meer wapens getrokken.

“Hier betaalt de politiek de prijs van decennialang wegkijken en ontkennen, al te vaak om ideologische redenen. Wie durfde te spreken over problemen die te maken hadden met immigratie, werd meteen als racist afgevoerd”, schreef Luckas Vander Taelen vorig jaar in De Tijd. De reactie van de politievakbonden kan in die context worden gezien: “Morgen kijken de politici weer de andere kant uit, zoals ze dat al decennialang doen.”