In de kijker: Rik Torfs

Een scherpslijper is hij nooit geweest, maar wel een nuchter man met een scherp inzicht, een groot relativeringsvermogen, flink wat humor – inclusief zelfspot -, ontwapenend satirisch, maar nooit kwetsend of beledigend. Rik Torfs (65) beheerst de gave des woords als weinig anderen en weet dan ook scherpzinnig en gevat, én in mensentaal, datgene te zeggen wat hij ook wil zeggen. “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister” (Goethe) is zowat zijn handelsmerk. Het stond dan ook in de sterren geschreven dat de moraliserende linkerzijde met de lange tenen dat vroeg of laat niet meer zou gaan pikken. Vandaag is het zover.

Rik Torfs is in Vlaanderen wereldberoemd als de non-conformistische kerkjurist die een tijdlang in de politiek stapte en nadien rector van de KU Leuven werd. Wellicht is hij de laatste die zich zonder schroom katholiek noemde en zich kritisch, maar loyaal achter de Kerk schaarde. Iedereen kent hem als een man met humor en eigenzinnige wijsheden. Dat vertaalde zich ook in een aantal boeken van zijn hand en in januari verschijnt bij Ertsberg ‘Tijdgeest. Een perspectief op mens en tijd’. De enen verkneukelen zich al, de anderen houden hun adem al in. Ook op Twitter is hij vrij actief. Probleemloos en complexloos brengt hij daar zijn ondertussen gevreesde of gesmaakte stijl korte quotes, standpunten en beschouwingen. De wijze uil zit hoog en kijkt beschouwend naar wat zich ‘daar beneden’ afspeelt. En grijnslacht bijwijlen.

Vrije meningsuiting

Een van zijn thema’s is de vrije meningsuiting die hij onder druk ziet komen te staan. Zo aarzelde hij niet om nog in volle coronatijd te tweeten: “Marc Van Ranst heeft het in De Morgen over ‘pokkesaaie’ parlementaire hoorzittingen, ‘notoire wappies’, ‘achterafexperten’ en ‘glasharde opportunisten’. Vrije meningsuiting, uiteraard. Maar jammer toch, dat gebrek aan elementaire hoffelijkheid tegenover mensen met een andere mening.” Nog eentje: “De vrijheid van meningsuiting is vandaag wel degelijk een probleem, wat sommigen ook beweren. Niet enkel is ze inhoudelijk beperkter dan vroeger, ook worden meningen steeds vaker met morele verontwaardiging en sociale uitsluiting bestreden, steeds minder met echte argumenten.” Tot slot: “De beklemmende sfeer van fluwelen intimidatie en als weldenkendheid verpakte censuur die me in mijn jonge jaren in de katholieke kerk zo tegenstond, vind je vandaag meer en meer aan universiteiten en in kwaliteitskranten.” Het maakt linkse journalisten en poco-bobo’s behoorlijk nerveus. Boos zelfs. Zeker als hij zich gaat uitspreken over heel concrete toestanden, want dan ruiken ze hun kans om hen in een (extreem)rechtse hoek te duwen waar ze hem kunnen matrakkeren met de gesels van de morele verontwaardiging en in de hoop hem monddood te kunnen maken. Op de vraag van de moraalridders van links die aan de UGent-rector vroegen om een lezing van Filip Dewinter te verbieden, zei hij ontwapenend, Voltaire achterna: “Ik ben het politiek geheel met Filip Dewinter oneens. En, toch vind ik dat hij het recht heeft om zijn ideeën uiteen te zetten.”

In de hoek met ezelsoren op

Zo schoot onlangs ook deze tweet in het verkeerde linkse keelgat: “‘België maakt 25 miljoen vrij om Mozambique te helpen bij klimaatverandering.’ Sympathiek natuurlijk. Toch vraag ik me altijd af hoe je geld vrij kunt maken als je er geen hebt.” Onschuldig, maar een tikkeltje satirisch, toch? Het was niettemin voldoende om de zelfingenomen moreel hoogstaande journalistieke hogepriester Joël De Ceulaer een banvloek te doen uitspreken: “Beste Rik Torfs, u hengelde naar de hartjes van extreemrechts.” Wie het niet eens is met Vivaldi of wie er een grapje over maakt, is extreemrechts en polariseert, zet zichzelf aan de besmette zijkant of in de hoek met ezelsoren op! Ook “Vanmorgen hoorde ik Björn Soenens over de Amerikaanse verkiezingen. Het was een weinig genuanceerd reclamespotje voor de Democraten” leverde hem misprijzen en ‘partijdigheid’ op; wat hij precies aanklaagde… Het was op de rand van de linkse majesteitsschennis.

Rik Torfs is te slim om zich uit zijn lood te laten slaan. Dapper blijft hij voortdoen: “Ik ben niet heel zeker of ik, als ik de meer beperkende trends zich verder ontwikkelen, over enkele jaren nog min of meer vrij en zonder intimidatie of verdachtmakingen mijn mening zal mogen uiten. Daarom doe ik het vandaag maar.” Toen iemand tweette: “Werkelijk een arrogant stuk vreten, die Torfs”, repliceerde hij: “Zeker. Maar waarom tweet u iets dat iedereen al weet?” Magistraal!