Getuigenis uit de oppositie in Teheran: “Vooral meisjes en jonge vrouwen zijn enorm dapper”

Het is nu al wekenlang onrustig in Iran na de dood van de 22-jarige vrouw Mahsa Amini. Zij werd door de zedenpolitie in elkaar geslagen en overleed aan haar verwondingen. Sindsdien barstte het protest los. Het volk lijkt de religieuze dictatuur niet meer te dulden. De politie reageert met massale arrestaties en extreem geweld. Veel meer burgers vonden de dood. We spraken met Massoud uit Teheran. Hij is verbonden aan Moujahedin-e-Khalq (MEK), de belangrijkste georganiseerde oppositie in Iran. Ons gesprek was geen sinecure, want de overheid controleert het internet.

Kan je wat vertellen over jezelf?

“Ik ben 25 jaar oud en studeer aan de universiteit. Ik ben lid van de belangrijkste oppositie in ons land en voer mee actief protest. Daar wil ik ook graag over getuigen. Het is een kans die we niet allemaal krijgen, zeker de mensen in Iran niet. Ik apprecieer het zeer dat ik rechtstreeks tegen jullie mag praten. Maar omdat de overheid zo’n repressie uitoefent, kan ik mijn gezicht niet tonen of veel details van mezelf meegeven. Ik wil jullie bedanken om me mijn kant van het verhaal te laten brengen en te laten zien wat er echt gebeurt. Gelukkig bereikt er ook veel de rest van de wereld via sociale media, waar jullie al beelden van de opstand konden zien. Zo kan bij jullie weerklinken wat de mensen in Iran echt willen. Want het is simpel: we willen vrijheid, vrijheid die exact het tegenovergestelde is van wat de moellahs en het regime ons brengen. Hun regime moet gewoon weg.”

Hoe is de situatie op straat momenteel?

“Wat ik zie wanneer ik buitenkom, is dat de opstand elke dag bezig is. Vooral de meisjes en jonge vrouwen zijn enorm dapper, veel dapperder dan ik mezelf kan voorstellen te zijn. Het is ongelofelijk en erg bemoedigend. Het is mooi om te zien hoe vrouwen oog in oog staan met de onderdrukkende krachten van het regime en roepen ‘Weg met Khamenei, weg met de Islamitische Republiek!’, zonder enige angst. Zelfs jonge schoolmeisjes zijn met iets begonnen wat nog nooit eerder gebeurde in ons land. In de scholen halen ze de afbeeldingen neer van de religieuze leiders en ze werpen hun hoofddoeken die ze niet meer willen dragen af.”

“Men is niet enkel boos over hoe het regime omgaat met vrouwen, maar over wat het regime precies is”

“We kunnen elke dag zien hoe groot de moed van de mensen is. Tegenover hen schakelt het regime zwaarbewapende krachten in alsof we midden in een oorlog zitten. Gisteren had ik zelfs moeite om te ademen door de hoeveelheid traangas die agenten in het publiek schoten. Ze hebben zoveel wapens bij zich, ze verplaatsen zich in groep, op zware motoren. Sommigen dragen een uniform en hebben wapenstokken, ze schieten rubberen kogels op ons. Met het traangas zijn ze erg kwistig. Ze gebruiken tasers en in verschillende delen van het land schieten ze met scherp. Ze schieten echt om te doden. Ze mikken op het hart en het hoofd van ongewapende burgers.”

“De laatste tijd beginnen ook agenten in burgerkledij zeer agressief op te treden tegen betogers, die ze gewoon in elkaar slaan. Gisteren heb ik er zelf ook van langs gehad op straat. Zes mannen sloegen mij en mijn vriend in elkaar, om beurt. Maar ik kwam er nog goed mee weg, want ze hebben al veel mensen vermoord.”

“Recent schoten agenten van het regime zelfs vanuit een ambulance op het publiek”

“Een nieuwe techniek is ook om ambulances naar de betogers te doen rijden. Mensen brengen dan de gewonden ernaar toe, maar in de ambulances zitten er agenten van het regime klaar om de gewonden te arresteren en ze naar politiestations te brengen. Ze gebruiken ook ambulances om hun troepen te verplaatsen. Recent schoten agenten van het regime zelfs vanuit een ambulance op het publiek, iets wat ik met mijn eigen ogen heb gezien en er bestaan ook video’s van.”

“Wanneer mensen dan de ambulances aanvallen, komen de beelden op de staatsmedia met de begeleidende woorden dat ‘het gewelddadig tuig op straat zelfs ambulances aanvalt’. Dat is natuurlijk helemaal absurd. Maar niemand maalt er nog om, niemand gelooft het regime nog. Het spel is uit en het systeem is bijna ten einde.”

ROL VAN HET PLATTELAND IN IRAN

Historisch leek het platteland het regime altijd te steunen. Is dit nog steeds zo?

“Mensen op het platteland leven op basis van landbouw en dit regime is een van de ergste vijanden van de natuur. Er zijn bijzonder veel betogingen geweest van boeren omdat er een tekort aan water is voor hun velden. Intussen exporteerde de regering water naar het buitenland. Er is een compleet gebrek aan waterbeheer en dat is erg duidelijk geworden voor mensen die afhankelijk zijn van water voor hun levensonderhoud.”

“Het regime geeft ook voorrang aan het gebruik van water voor de industrie, omdat ze er via corruptie zelf van profiteren. De gewone man en de arbeiders blijven met lege handen achter. In het Westen denken velen dat het platteland het regime steunt, maar nu zien we daar al bijna drie jaar quasi dagelijkse betogingen door boeren, fabrieksarbeiders, leraars en noem maar op. Maar omdat het op kleinere schaal gebeurde, had het niet zo’n impact.”

“Door de stijgende kosten en hoge inflatie zijn veel boeren en veehouders niet meer in staat om voldoende voedsel te kopen voor hun dieren. Ze moeten hun vee ofwel slachten of verkopen. Heel wat landbouwbedrijven gingen dan ook overkop.”

“In het zuiden van Iran speelt het tekort aan water ook sterk. Eeuwenoude bomen sterven er nu af. Er is ook sprake van vervuiling en vergiftiging door hebzuchtige industriëlen die de bevolking troffen. Het regime is verantwoordelijk voor milieurampen door slecht beheer zoals bijvoorbeeld met het Urmia-meer dat nu is uitgedroogd. Veel dieren leefden in en rond dat meer. Er waren ook bosbranden in Iran die hele bossen vernietigden. Het regime gebruikt de luchtmacht liever om naar Syrië te sturen om te vechten, om terreur te zaaien, maar niet om bosbranden te bestrijden. De mensen zien dit, mede dankzij sociale media en ze zijn dit kotsbeu. Milieuactivisten verdwijnen intussen gewoon achter de tralies.”

Jullie zeggen “vrijheid” te willen, maar dat is een brede term. Is er een concreet platform van eisen?

“Om vrijheid te bereiken, in welke vorm dan ook, moeten we in de eerste plaats het regime omverwerpen. En dat is wat we willen bereiken. We moeten eerst van hen af. Daarna hebben we de vrijheid om andere opinies te hebben en kunnen we onder elkaar, met al onze diversiteit, uitmaken hoe we onze maatschappij vorm zullen geven. We hebben dus nood aan een heersend systeem dat losstaat van religie én gebaseerd is op democratie.”

“In de toekomst, met democratie, kan elke partij uitdragen waar die voor staat, kan die mensen nomineren om mee te doen aan verkiezingen en dat kan gebeuren na het omverwerpen van het regime van de ayatollahs. Mijn eigen organisatie heeft een tienpuntenplan dat aangeeft wat het als toekomst ziet voor Iran.”

De protesten lijken vooral te draaien rond vrouwen en hun rechten. Bestaat er daar een consensus over bij de betogers?

“Wat vrouwen en vrouwenrechten betreft, is de internationale gemeenschap niet helemaal correct. De revolutie die nu bezig is in Iran draait niet enkel rond vrouwenrechten. Alles begon natuurlijk wel met de brutale moord op Mahsa Amini, dat was het lont aan het kruitvat die de woede van het volk deed losbarsten. Men is niet enkel boos over hoe het regime omgaat met vrouwen, maar over wat het regime precies is.”

“Natuurlijk staan de vrouwen vooraan in de strijd, ze zijn daarom ook het duidelijkst zichtbaar. Maar het protest draait om veel meer dan dat: de mensen willen vrijheid, ze willen af van de tirannie, van dit totalitair regime. Dat is de bron van alle kwaad.” “Eens we vrij zijn, zullen er meer rechten komen voor vrouwen, voor kinderen, voor elk mogelijke groep in ons land, wat hun geloof, etniciteit, geslacht, leeftijd, klasse, om het even wat ook is. Want vandaag wordt iederéén onderdrukt door de moellahs. De vrouwen hebben het vandaag natuurlijk het slechtst, maar heel het Iraanse volk wil een beter leven.”