Minister Somers (Open Vld) wil inburgeringscursussen in land van herkomst: “Win-win voor nieuwkomer én Vlaamse gemeenschap”

Vlaams minister van Inburgering Bart Somers (Open Vld) wil mensen die in aanmerking komen voor de gezinsherenigingsprocedure de kans bieden om in hun herkomstland al een cursus maatschappelijke oriëntatie te laten volgen. Somers roept daarvoor twintig burgemeester bij elkaar om mee vorm te geven aan het pilootproject. “Tot voor kort moest een nieuwkomer maanden wachten voordat hij van start kon gaan met zijn eerste inburgeringscursus”, legt Somers uit. “Vandaag bekijken we hoe we het inburgeringstraject al in het land van herkomst van start kunnen laten gaan.” N-VA-parlementslid Maaike De Vreese stelde hier dinsdag in de bevoegde commissie vragen over aan de minister.

Het Vlaams inburgeringstraject bestaat sinds kort uit vier in plaats van twee pijlers. Naast een cursus Nederlands en maatschappelijke oriëntatie wordt een inburgeraar sinds maart van dit jaar binnen de twee maand naar de VDAB geleid. Vanaf volgend jaar volgt de pijler ‘netwerking en participatie’. Tijdens de commissie Inburgering bleek dat Somers nog mogelijkheden zag om de inburgering van nieuwkomers te verbeteren. Zo wil hij gezinsherenigers reeds voordat ze naar Vlaanderen komen de kans bieden om een cursus maatschappelijke oriëntatie te volgen in hun land van herkomst. Het voorstel werd enkele weken geleden op het Open Vld-congres goedgekeurd: als het van de Vlaamse liberalen afhangt ligt het voorstel bij de regeringsvormingen van 2024 dus op tafel.

Geesten gerijpt

N-VA-parlementslid Maaike De Vreese gaf na dat Vld-congres aan tevreden te zijn dat de geesten binnen de Open Vld ook gerijpt waren, maar dat het N-VA-wetsvoorstel rond strengere gezinshereniging nog steeds hangende was. Het N-VA-voorstel over de inburgeringscursussen in het land van herkomst werd bovendien weggestemd door de Vlaamse liberalen.

Tijdens de parlementaire commissie Inburgering stelde De Vreese nogmaals vragen aan de minister en vroeg ze hoe die proefprojecten voor inburgering in het land van herkomst van start zouden gaan. Daarin gaf ze ook aan dat er in de toekomst eventueel een uitbreiding zou kunnen komen. “Ik denk dan eerder aan bijvoorbeeld bedrijven die op grotere schaal mensen naar hier brengen in knelpuntberoepen, privéspelers die bijvoorbeeld met uitzendkantoren samenwerken.” Volgens De Vreese zouden die privéspelers ook vragende partij kunnen zijn dat de mensen al een bepaalde taal en onze waarden en normen kennen. “En die dat dan bijvoorbeeld als één van de voorwaarden opleggen aan de mensen bij hun selectie.

Waarden en normen leren kennen

“Migratie is één van de grootste uitdagingen van vandaag én morgen”, geeft Somers aan. “Nieuwkomers de cursus maatschappelijke oriëntatie al in het land van herkomst laten doorlopen, kan daaraan bijdragen. De inburgeraar zelf zal daardoor ook van begin af aan steviger in zijn schoenen staan.” Niet-Europese migranten zouden met die cursus namelijk op de hoogte gebracht worden van hoe het land in elkaar zit. “Wat onze waarden en normen zijn. Denk maar aan de scheiding van kerk en staat, de gelijkheid van man en vrouw, de gelijke rechten en tolerantie voor holebi’s”, aldus Somers. “En hij zal daardoor ook sneller zijn weg kunnen vinden in onze samenleving en op onze arbeidsmarkt.”

Het traject zou volgens Somers evenwel niet aan alle inburgeraars aangeboden kunnen worden. “Denk bijvoorbeeld maar aan oorlogsvluchtelingen die de tijd noch de ruimte hebben om in te burgeren in het land van herkomst. Maar dit is wel perfect mogelijk voor zogenaamde gezinsherenigers, inburgeraars die in het kader van gezinshereniging naar Vlaanderen willen verhuizen.”

Verschil met Vlaams Belang

Het voorstel van Somers lijkt op een deel van punt één van het Immigratie Kan Echt Anders (IKEA)-plan van het Vlaams Belang, met het verschil dat de partij van Tom Van Grieken niet alleen cursussen, maar vooral bindende integratietesten wil organiseren. Het idee komt uit Zweden, waar er wordt gepleit voor een hervorming zodat sociale, culturele, economische, taalkundige en democratische integratie duidelijk wordt opgenomen in de wetgeving.

Momenteel moeten buitenlanders die via gezinshereniging met een derdelander naar België komen nog geen initiatieven tot integratie nemen alvorens ze in België aankomen. Het Europees recht voorziet echter wél de mogelijkheid om integratievoorwaarden te stellen. Zo is het in Nederland reeds verplicht om eerst een inburgeringsexamen af te leggen, waarbij ook een participatieverklaringstraject dat kennis van de kernwaarden vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie veronderstelt.

“Ik vraag al sinds begin deze legislatuur om naar Nederlands voorbeeld waar mogelijk het inburgeringstraject reeds in het land van herkomst op te starten”, reageert Maaike De Vreese. “Het is een win-win voor zowel de nieuwkomer als de ontvangende Vlaamse gemeenschap. Deze proefprojecten zijn alvast een eerste stap in de goeie richting. Ook de privésector moeten we betrekken want ook voor arbeidsmigranten is dit interessant. Het beheersen van onze taal en het kennen en respecteren van onze waarden en normen zijn onontbeerlijk.”

Lees ook: