N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman zegt licht (positief) verrast te zijn door het eindrapport dat voorzitter Wouter De Vriendt (Groen) dinsdag voorlegde aan de Commissie Koloniaal Verleden. “De rede heeft het kennelijk gehaald van de capriolen die we in de afgelopen twee jaar binnen en buiten de commissie zagen”, reageert hij. “Voor ons een relatief verteerbaar eindrapport, als we daarmee deze groen-linkse heisa achter ons kunnen laten.” Roggeman verwijst daarmee naar oproepen tot herstelbetalingen, excuses en andere voorstellen.
De afgelopen jaren voerde de N-VA stevige oppositie “tegen het intentieproces om het koloniaal verleden te gebruiken om een hedendaagse politieke agenda door te duwen”. Volgens Roggeman was dat namelijk de bedoeling. “Sommigen dachten aan het begin van de werkzaamheden van de commissie een instrument in handen te hebben om de samenleving naar hun ideeën over witte schuld en boetedoening te kneden. We zijn blij dat deze opinies niet de boventoon voeren in het eindrapport.”
Paars-groen intentieproces
In september gingen er nog vijf leden van de bijzondere Kamercommissie Koloniaal Verleden op reisbezoek naar Congo. Niet alle commissieleden gingen toen mee. Zo lieten Open Vld, N-VA en Vlaams Belang al snel weten niet mee te gaan. Kamerlid Tomas Roggeman kaderde eind juni het bezoek in een “paars-groen intentieproces” . “Wij passen daarvoor en kiezen voor dialoog met de Afrikaanse gemeenschap bij ons”, aldus Roggeman. “Wij willen met Kinshasa, Kigali en Bujumbura naar de toekomst kijken en niet dralen in het verleden. Dat kan voor ons zonder dat het parlement en uiteindelijk ook de gewone Vlaming daarvoor de rekening betaalt.”
De kwestie over mogelijke herstelbetalingen en excuses aan Congo verdeelde ook een tijdlang de federale regering: Groenen leken voorstander van het idee, terwijl de liberalen er eerder weigerachtig tegenover stonden. “De Belgen van vandaag treffen geen schuld aan dat koloniale verleden, dus de Belgen van vandaag kunnen ook geen herstelbetalingen uitvoeren”, zei Open Vld’er Jasper Pillen daarover in de Kamer.
Nu er een einde komt aan de werkzaamheden van de Commissie ziet Roggeman een eerder genuanceerd rapport van voorzitter en grote bezieler van de commissie Wouter De Vriendt (Groen). Het eindrapport wil namelijk parlementaire verontschuldigingen uitspreken tegen Congo voor het koloniaal verleden, maar herstelbetalingen zijn uitgesloten. Dat is een compromis waar N-VA zich gedeeltelijk in kan vinden: “Kolonialisme was en is fundamenteel ethisch en moreel verkeerd en de N-VA zal de uitdrukkelijke veroordeling ervan in het rapport dan ook steunen. Ook de aanbevelingen betreffende onze archieven, historisch onderzoek en herdenking kunnen op onze goedkeuring rekenen.”
Compromis à la Belge
Tegelijkertijd noemt de partij het rapport ook een “typisch Belgisch compromis dat zowel de linker- als de centrumvleugel van Vivaldi gelijk geeft”. “Men wil geen herstelbetalingen, maar toch worden er excuses uitgesproken. Het is een zeer slappe koord om schuld te erkennen maar daar geen consequenties aan te verbinden. Wij vrezen dat actiegroepen op basis van deze tekst alsnog de Belgische staat kunnen dagvaarden om financiële claims af te dwingen”, klinkt het bij Roggeman.
Een algehele goedkeuring van het rapport komt er dus niet. “Het venijn zit hem vooral in de staart van de aanbevelingen die ons werden voorgeschoteld”, legt Roggeman uit. “Men probeert (na alle door ons positief onthaalde stappen) toch nog agendapunten van een radicaal-linkse agenda door te duwen, die voor ons ver aan de doelen van de Congocommissie voorbij gaan, met een kader voor zorgplicht voor bedrijven, praktijktesten op de arbeidsmarkt, verplichte registratie en motivatie van elke identiteitscontrole door de politie, die op hun beurt nog eens breed onder de loep worden genomen voor “etnische profilering”. Ook zijn we niet gerust in een “nationale denkoefening” over tradities zoals Zwarte Piet. Deze elementen moeten er uit. Laat deze vallen en voorzitter De Vriendt vindt in ons een partner voor zijn rapport.”
Lees ook: