Tussen januari en eind september van dit jaar sloten de justitiehuizen 4.211 werkstraffen af. Daarmee evenaren ze al het aantal van vorig jaar (4.218 dossiers). Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (N-VA) op een vraag van Vlaams Parlementslid Maaike De Vreese (N-VA). “Met de consequente uitvoering van de werkstraffen geven we een krachtig signaal. In Vlaanderen is er geen plaats voor straffeloosheid”, zegt De Vreese.
Wie een werkstraf krijgt, moet gratis arbeid verrichten op een prestatieplaats bij een overheidsdienst of een vzw. De meeste werkstraffen (1.412) werden in 2022 afgesloten in de provincie Antwerpen. Het gros van de werkstraffen wordt uitgeschreven voor verkeersovertredingen (1.826). Daarna volgen eigendomsdelicten (709), delicten inzake openbare orde (684), drugsdelicten (593) en delicten tegen personen (577). Jongeren tussen 18 en 24 kregen de meeste werkstraffen (42 procent).
De stijging van het aantal afgeronde werkstraffen hangt volgens bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA) samen met het wegvallen van de impact van de coronapandemie op de prestatieplaatsen. De coronamaatregelen die in 2020 en 2021 van kracht waren, zorgden immers voor een vertraagde uitvoering van de werkstraffen. Daardoor konden er minder dossiers worden afgesloten. “In 2022 is de doorlooptijd van de werkstraffen terug meer genormaliseerd, maar moest er een inhaalbeweging gebeuren en konden er bijgevolg meer werkstraffen worden afgerond”, verklaart ze.
Overbevolking in gevangenissen
Het aantal opgelegde werkstraffen zit de laatste jaren in de lift, net als het aantal enkelbanden. De oorzaak daarvan ligt volgens De Vreese bij de overbevolking in de gevangenissen. “Alternatieve sancties moeten gericht opgelegd worden en kunnen geen gemakkelijkheidsoplossing zijn om die overbevolking aan te pakken. Het federaal justitieel beleid faalt”, oordeelt De Vreese.
Tot slot pleit het Vlaams Parlementslid voor een snellere bestraffing, snellere uitvoering en extra capaciteit. “Door de extra prestatieplaatsen kan Vlaanderen op dit moment de werkstraffen uitvoeren. Dat is belangrijk, want zo zorgen we ervoor dat daders iets terug doen voor de gemeenschap en voorkomen we straffeloosheid”, besluit De Vreese.
Met de consequente uitvoering van de werkstraffen geven we een krachtig signaal. In Vlaanderen is er geen plaats voor straffeloosheid”, zegt De Vreese. (sic). Waar wacht men op om alle boetes en gevangenisstraffen te vervangen door werkstraffen […]. Ik begrijp nog altijd niet waarom men werken als bestraffend beschouwt. Anderzijds ken ik jongeren met donkere ogen en dito huidskleur die weigeren te werken omdat zij dat ook als een straf ervaren. Justitie in de Vlaamse regering van hetzelfde bedje ziek als in de Wetstraat. Wat hebben de Vlamingen nu eigenlijk objectief
te danken aan zes staatshervomingen? Ik gok erop dat een volgende hervorming, bij gebreke van blauwdruk gesteund door een referendum, nog desastreuzer zal zijn dan de vorigen. Concreet: staatshervormingen hebben tot heden voornamelijk aan de politieke kaste financieel en politiek voordeel geleverd. En dat komt door ons autocratisch kiessysteem op maat van de Belgische- en regionale (VL+W+BXL) politieke nomenklatura. Wanneer het erop aankomt hun belangen eenzijdig te behartigen in strijd met het algemeen belang (burger) sluit de particratie de rangen.