In de kijker: Sander Loones

Ook al voelen ze zich allemaal erg belangrijk en gewichtig, ze zijn er in alle maten en gewichten. Lichtgewichten en zwaargewichten, dus. Neen, we hebben het niet over gewichtheffers of boksers, maar over politici, in alle partijen. Sommigen vallen er op door hun onbeholpenheid, hun domheid, hun luiheid, hun gladjanusgehalte, hun ego of hun drang naar pecuniaire voordelen. Anderen manifesteren dan weer hun keurige stijl, hun politieke klasse, hun beleefdheid of hun dossierkennis. Sander Loones van N-VA (43) hoort al een tijdje tot die laatste categorie. Alexander De Croo heeft het geweten…

Sander Loones is geen tafelspringer, maar een man met een ernstige politieke ijver. Men kan het eens of oneens zijn met de ideologie die hij aanhangt en/of met zijn partij, toch kan men er niet omheen dat hier een raspoliticus aan het werk is. Het bleek eens te meer toen hij een tweetal weken geleden de begrotingsvoorstellen van de regering uitvlooide en daarmee de regering in nauwe schoentjes bracht. In die mate zelfs dat de staatssecretaris van Begroting, in België de laagste in de Vivaldi-pikorde, de laan werd uitgestuurd door een ambitieuze en een geenkritiekverdragende premier.

Dossiervreter

Sander Loones kreeg de politieke Vlaams-nationale microbe van huis uit mee, van VNV over Volksunie tot N-VA. Zijn grootvader en grootmoeder aan vaderszijde waren op elkaar volgende burgemeesters van Oostduinkerke, zijn vader Jan was er eerste schepen en ook Kamerlid, Senator en Vlaams Parlementslid. Sander studeerde in Leuven rechten en na onder meer een tijdje gewerkt te hebben bij de Dienst Vreemdelingenzaken, belandde hij op de studiedienst van de N-VA waar hij zich verdiepte in asielrecht en migratiebeleid. Het is in die periode dat ook Theo Francken als adjunct-kabinetschef van Geert Bourgeois zich al een tijdje bezighield met ‘inburgering’ en in 2010 Kamerlid werd. Ze vonden elkaar en sleutelden mee met alle traditionele partijen aan de afschaffing van de snel-Belgwet. Daarnaast had hij mee de hand in de totstandkoming van fundamentele congresteksten die de basis werden van het N-VA-programma.

In 2014 volgde hij Johan van Overtveldt op als Europees Parlementslid, maar werd einde 2018 onverwacht federaal minister van Defensie toen Steven Vandeput ervoor koos om burgemeester van Hasselt te worden. Dat duurde echter niet lang, want na 28 dagen ministerschap trok zijn partij zich terug uit de regering-Michel naar aanleiding van het Marrakeshpact. Het jaar daarop deed hij zijn intrede in de Kamer, waar hij zich meteen etaleerde als een ernstig man, keurig in het pak, die zich al heel snel de ‘titel’ van dossiervreter mocht opspelden. Hij zetelt er in de belangrijke, maar veelal technische commissies Financiën en Grondwet.

Onder de bus

Dat hij daar ondertussen de knepen van het vak kent, bleek dus twee weken geleden. Staatssecretaris De Bleeker had haar begrotingstabellen bezorgd aan het parlement. Daarin had ze, consequent en eerder uit voorzichtigheid, de kosten van de btw-verlaging op energie voor het hele jaar – zo’n 1,5 miljard – in de begroting geschreven, terwijl De Croo steevast wilde doen uitschijnen dat die hele operatie budgetneutraal en tijdelijk zou zijn. Loones heeft het meteen door en zegt dus dat de cijfers fout zijn als hij De Croo moet geloven en dat op die manier het parlement en dus de bevolking om de tuin worden geleid met door de premier gewild gemanipuleerd cijferwerk dat tot een verkeerde perceptie en begrip leidt. En vooral verwarring.

In de Kamer haalde Loones zwaar uit naar De Croo die er alles aan deed om De Bleeker de zwartepiet door te spelen. Meer nog: De Croo liet De Bleeker ontslag nemen, ook al beweerde De Croo gewoon dat het om een materiële fout ging, want “zij had moeten weten dat de kost van die btw-verlaging tijdelijk is” (wat voor de regeringspartners lang geen evidentie is). Ondertussen weten we dat De Bleeker verantwoord handelde, want De Croo zelf is vandaag al niet meer zo zeker dat alles budgetneutraal zal zijn. “U gooit iemand die eerlijk is onder de bus”, sneerde Kamerlid Loones in het halfrond.

Door zijn ijverige begrotingsonderzoek en het ontdekken van de twee tegenstrijdige pistes over de btw-verlaging, gooide Loones de spreekwoordelijke knuppel in het gammele Vivaldi-hoenderhok. En dat werd nog versterkt toen ook Europa met meer dan gefronste wenkbrauwen de Belgische begroting bekeek. Wanneer Loones stelt dat eigenlijk de verkeerde persoon de laan is uitgestuurd, kijkt niemand – behalve Open Vld – echt nog de andere kant uit…