Er zijn vele aanwijzingen, militaire en andere, dat Rusland op zijn tandvlees zit. De Oekraïense, Britse en Amerikaanse inlichtingendiensten kunnen nu grote aantallen Russen rekruteren met topfuncties in de strijdkrachten. Soms lopen ze over omdat ze tegen de oorlog in Oekraïne zijn, soms omdat ze vrezen dat zij de schuld zullen krijgen voor de nederlagen in Oekraïne en ‘weggezuiverd’ zullen worden. Poetins politieke vazallen keren zich nu tegen hem.
Op 15 november vielen in een Pools dorp twee doden door een raketinslag. Die dag hadden de Russen 96 raketten en drones van diverse types afgevuurd op Oekraïense burgerlijke infrastructuur, vooral elektriciteitscentrales, en de Oekraïners hadden natuurlijk geprobeerd die projectielen neer te halen met luchtafweerraketten. Politiemannen in Kiev schoten zelfs met de moed der wanhoop met hun pistolen op de drones. De Amerikanen vermoedden dat een Oekraïense luchtafweerraket uit koers raakte en in Polen terechtkwam, maar het onderzoek is nog steeds niet afgerond. Het zal ook niet zo eenvoudig zijn, want de Oekraïners gebruiken nog steeds luchtafweerraketten van het type S-300, die van Russische makelij zijn… en de Russen gebruiken die ook voor hun aanvallen op Oekraïense steden.
Luchtafweerraketten kunnen gronddoelen raken, net zoals je iemand op zijn hoofd kunt slaan met een kostbare antieke vaas. Het is niet efficiënt, peperduur en het zal niet veel uithalen. Vazen breken te vlug en luchtafweerraketten hebben maar een kleine springlading. Waarom verspillen de Russen hun S-300’s om doelen te treffen die veel eenvoudiger met grond-grond- of lucht-grondraketten uitgeschakeld kunnen worden? Het enige logische antwoord: omdat ze bijna door hun voorraden van dergelijke raketten heen zitten. Dat ze zich moeten vernederen door drones te kopen in Iran en raketten en artilleriegranaten in Noord-Korea, wijst in dezelfde richting. En dat ze kruisraketten bestemd voor nucleaire wapens nu gebruiken voor conventionele aanvallen ook.
Sadisme
Natuurlijk werden wapens ook in andere oorlogen soms op zo’n inefficiënte manier ingezet. Maar dat gebeurde altijd in een situatie waarin een land bijna volledig door de vijand onder de voet gelopen was. In wanhopige situaties maakten ook rationele mensen dikwijls wanhopige noodsprongen. Maar de Russen staan niet met de rug tegen de muur. De vijand staat niet voor de poorten van Moskou. De hersenloze razernij waarmee ze in Oekraïne zelfs hospitalen en kraamklinieken beschieten en Oekraïense krijgsgevangenen castreren, is niet de wanhopige woede van iemand die vecht voor zijn leven. Het lijkt meer op sadisme.
Hetzelfde geldt voor de Russische mobilisatie. Zoiets kan werken als men rekruten goed opvangt, motiveert, bewapent en traint. Maar de Russen gooien hun onervaren rekruten onmiddellijk in de vleesmolen, ongeoefend, slecht gevoed, soms met geweren uit de 19e eeuw. Ze sneuvelen bij honderden, terwijl ze loopgraven moeten aanleggen onder artillerievuur. Opnieuw: vele landen hebben soortgelijke dingen gedaan als de vijand hun hoofdstad belegerde. Maar Rusland zit helemaal niet in zo’n situatie van ‘vechten of sterven’.
Stokkende propaganda
Zelfs de propagandamachine begint vast te lopen. Kijk bijvoorbeeld naar de schrijnende komedie met de zogenaamde ‘Soldatenmoeders’ die door Poetin werden opgevoerd als woordvoersters van Russische militairen die wantoestanden in het leger wilden aanklagen. Zulke comités hebben tot 2021 echt bestaan. Maar de vrouwen die Poetin liet opdraven, bleken allemaal bekende media- en partijcreaturen te zijn, die al dikwijls op tv te zien waren geweest. Met gezichtsherkenningsprogramma’s werden ze snel geïdentificeerd. Hoe kan een regime geleid door een KGB’er zo stuntelen? Hadden ze er niet aan gedacht onbekende figuranten te laten opdraven om hun tekstjes op te dreunen? Is de ontreddering zo groot dat zelfs deskundig liegen niet meer lukt?