De Nationale Bank van België (NBB) verwacht uit resultaatsprognoses het lopende boekjaar 2022 af te sluiten met een verlies van minimaal 600 en maximaal 800 miljoen euro. Sinds 2016 heeft de Nationale Bank 50 procent van haar winsten in een reservefonds gestopt. Die buffer zal dit jaar voor het eerst aangesproken moeten worden. Gezien de totale verliezen mogelijk becijferd worden op 9 miljard euro, dreigt de Nationale Bank haar risico’s niet volledig te kunnen dekken. Onrustwekkend, volgens N-VA-begrotingsexpert Sander Loones. “In financieel en economisch stormweer zou de NBB net zekerheid moeten kunnen bieden”, foetert hij.
De totale reserves die de NBB sinds 2016 verzameld bedraagt iets meer dan 7 miljard euro. De NBB houdt sinds 2016 jaarlijks 50 procent van de winst bij, als financiële buffer bij verliezen. Ook de dividenden die de NBB uitreikt, zijn voor een deel gedekt door die buffer. Maar de totale verliezen worden mogelijk meer dan 9 miljard euro, dus de buffer dreigt ontoereikend te zijn. Volgens Sander Loones (N-VA) is het dus hoog tijd om die buffers te versterken. “Zodat zij haar financiële risico’s meer onder controle krijgt. De Bank zegt nu al dat ze haar dividenden voor 2022 niet volledig kan betalen”, reageert hij.
Dividend op nul zetten
Bovendien dreigt de situatie in 2023 nog verder te ontsporen, aangezien de federale regering nog eens 345.000 euro uit de Bank wil halen. “Elke euro die uit de NBB vertrekt, maakt de risico’s voor de Bank nog groter”, aldus Loones. “Om de kapitaalspositie van de NBB te verstevigen, moet het dividend voor 2023 op nul worden gezet.” Het N-VA-Kamerlid zal daarvoor een amendement op de begroting indienen. “Wie nu nog niet beseft dat dringende hervormingen nodig zijn, speelt met onze welvaart.”
Begin september berichtte de NBB al dat het dit boekjaar met verlies zou afsluiten, maar tot grote ontsteltenis van Loones weigerde de federale meerderheid toen om NBB-gouverneur Pierre Wunsch hierover uit te horen in de Kamercommissie. “Na dit nieuwe marktcommuniqué van de NBB herhaal ik dit verzoek met aandrang aan commissievoorzitter Marie-Christine Marghem (MR).” Marghem ging in op het verzoek en nodigde Wunsch uit om op 18 januari uitleg te komen geven.
Geen louter Belgisch probleem
Verschillende nationale bankinstellingen zitten met een gelijkaardig probleem, al is de situatie in België wel heel wat minder goed dan gemiddeld. Om post-corona de economie weer aan te zwengelen, verlaagde de ECB de rentes en voerde ze zelfs negatieve rentevoeten in. Dat betekende dat commerciële banken een soort strafrente moesten betalen wanneer ze geld bij de centrale (nationale) banken parkeerden. De ECB wilde op die manier commerciële banken aanzetten om zo veel mogelijk leningen uit te schrijven aan ondernemingen en particulieren. Bovendien kochten de centrale obligaties van overheden en bedrijven, om extra geld in de economie te stoppen.
Daardoor zitten verschillende centrale banken opgescheept met beleggingen die weinig tot niets opbrengen. Tegelijkertijd moeten ze – door het optrekken van de rente door de ECB – opnieuw hogere rentes (+0,75 procent) uitbetalen aan commerciële banken die hun geld parkeren bij de centrale bank. Onder andere de NBB verwacht hierdoor het jaar af te sluiten met rode cijfers.