De Poolse onderminister van Buitenlandse Zaken Arkadiusz Mularczyk heeft de Duitse regering een ultimatum gesteld over de eisen op herstelbetalingen voor de schade van de Tweede Wereldoorlog. “Nu heeft Duitsland de keuze: ofwel gaat het met Polen aan de onderhandelingstafel zitten, ofwel zullen we de kwestie op alle internationale fora bespreken – in de VN, in de Raad van Europa en in de Europese Unie”.
In september eiste Warschau Duitse herstelbetalingen van 1,3 biljoen euro voor de schade veroorzaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Poolse regering roert zich ook op het internationaal toneel. Om begrip voor haar eisen te bevorderen, schreef ze een officiële notitie aan 51 landen van de EU, de NAVO en de Raad van Europa. Daarnaast wil Polen vertrouwen op bilaterale gesprekken en de planning van een internationale conferentie met andere landen die in de toekomst getroffen zouden zijn.
“Deze zaak kan niet door de federale regering worden uitgezeten tot de volgende verkiezingen”, klaagde Mularczyk, die ook de officiële herstelcommissaris van Polen was. “Er moet een dialoog zijn over deze kwestie, anders zou het heel slecht zijn voor onze buurt.” Daarnaast benadrukte hij de “fundamentele” buitenpolitieke betekenis van de eis, omdat het ook “om de waardigheid van Polen ging”.
Hij herinnerde eraan dat 5,2 miljoen mensen werden gedood door oorlog en bezetting in Polen. “Een op vijf slachtoffers was een kind.” Het bezettingsbeleid en de gerichte vernietiging van de Poolse elites hadden langetermijngevolgen die vandaag de dag nog steeds voelbaar zijn.
Verdrag
De Duitse federale regering beschouwt de kwestie van herstelbetalingen als definitief opgelost. Ze verwijst naar het Twee-plus-Vier-verdrag van 1990. De communistisch geregeerde Volksrepubliek Polen heeft in 1953 overigens reeds afstand gedaan van verdere claims. Mulartczyk bekritiseerde Duitsland daarentegen voor een beleid van “verhullen, verjaring en vergeten” dat sinds de jaren 50 wordt gevoerd. Er mogen “geen dingen tussen Duitsland en Polen zijn die onder het tapijt worden geveegd”, waarschuwde de politicus.
De kwestie van herstelbetalingen komt niet voor in het Twee-plus-Vier-verdrag. In 1990 beloofde het verenigde Duitsland “op te komen voor een eerlijke compensatie voor de slachtoffers van het naziregime”. Later waren er individuele eenmalige betalingen, bijvoorbeeld voor voormalige dwangarbeiders. In september stemde de Sejm, het Poolse parlement, met een overweldigende meerderheid voor het eisen van “herstelbetalingen” van Duitsland.