Waarom belgicist Bouchez Open Vld kan ondergraven

Hoe verklaar je dat een notoir belgicist het Vlaamse gedeelte van zijn eigen politieke familie met de regelmaat van een klok in diskrediet brengt of aanvalt? Vanuit een Vlaams perspectief valt het niet uit te leggen dat Georges-Louis Bouchez een van de hardste critici van de Open Vld is. Maar heeft in het België van Bouchez het Vlaams perspectief wel enig belang?

Het belgicisme van de andere Franstalige partijen valt nog redelijk gemakkelijk te bevatten voor de meeste Vlamingen. Bij de communisten is de klassenstrijd zo allesomvattend dat er gewoon geen ruimte is voor communautaire meningsverschillen. Voor hen zou het ook geen zin hebben om de omverwerping van het kapitalisme aan een taalgrens te laten stoppen.

Groen bobo-belgicisme en rood centenbelgicisme

Het belgicisme van Ecolo past dan weer in een kosmopolitisch wereldbeeld waarin alle mensen broeders zijn. Als de hele wereld welkom is in België, waarom dan niet de Vlamingen? Die Vlamingen hoeven zich echter niet in te beelden dat ze in België ook maar iets te zeggen zouden hebben, tenzij ze zich kunnen identificeren met een minderheid uit de woke-catalogus. Het Vlaamse geld is natuurlijk wel handig om de vele overheidsbaantjes te financieren en een zo breed mogelijk opengetrokken asielopvang.

Bij de Waalse socialisten draait het alleen maar om het Vlaamse geld, om alle uitkeringen en de erfstukken van de 19^de-eeuwse Waalse industrie te kunnen bekostigen. Paul Magnette is zo eerlijk om dat ook openlijk toe te geven. We denken bovendien niet dat het zijn koude kleren zou raken als we in Vlaanderen de werkloosheidssteun zouden afschaffen en de pensioenleeftijd zouden optrekken tot 80 jaar. Integendeel zelfs, voor de Waalse socialist zou het alleen maar een prima verzekering zijn dat het Vlaamse geld rijkelijk naar het zuiden kan blijven stromen.

Liberale Belgique-à-papa

Het belgicisme van de MR, en dan in het bijzonder dat van partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez, vergt echter meer dan twee zinnen uitleg om begrepen te kunnen worden. Het lijkt tegenstrijdig dat iemand die zo fervent met de Belgische driekleur zwaait zo vaak de Vlaamse helft van zijn eigen politieke familie aanvalt. Is eendracht tussen Vlamingen en Franstaligen dan niet de essentie van het belgicisme? Waarom zou die dan niet hoeven te gelden tussen de Open Vld en de MR, zeker als ze ook samen in de federale regering zitten?

De denkfout van de Vlamingen is echter dat ze aannemen dat een Franstalige liberaal en belgicist van het kaliber van een Bouchez Vlamingen en Franstaligen als gelijkwaardige Belgen zou beschouwen, weliswaar met een verschillende moedertaal. Dat is een fundamentele vergissing, want het belgicisme van Bouchez vertrekt vanuit het Belgique-à-papa, een liberale constructie met een Waalse industrie, een Brusselse bourgeoisie, een Franstalige adelstand en Vlaamse onderdanen. Hij trekt zich op aan de Franstalige grandeur en het humanisme, waardoor er in België eigenlijk niet veel plaats is voor het Nederlands of de Vlamingen. Maar hij heeft wel het economische gewicht van Vlaanderen nodig om België internationaal iets te kunnen laten betekenen.

Vanuit dat perspectief is het voor Bouchez ook volkomen onbegrijpelijk dat die Vlamingen blijven dwarsliggen en zelf een economisch beleid willen uitstippelen, terwijl er toch niets gemakkelijker is dan gewoon naar de Franstalige liberalen te luisteren. Dat de uitdagingen zich op globaal of Europees niveau bevinden, zoals hij afgelopen zondag in De Zevende Dag (in het Frans!) kwam vertellen om De Wevers confederalisme af te wijzen, is op de keper beschouwd geen reden waarom twee totaal verschillende regio’s hun beleid aan mekaar zouden moeten vastklinken. Maar vergis je niet: wanneer Bouchez meent dat iets op Europees niveau aangepakt moet worden, dan is het niet zijn bedoeling om het Belgische beleid af te stemmen op het Duitse.

De échte rekening voor de Open Vld volgt nog

Het belgicisme van de Open Vld, dat Vlamingen en Franstaligen als gelijkwaardige partners ziet, heeft een Franstalige tegenpool nodig om er eensgezind mee te kunnen zijn. Maar het belgicisme van de MR dicteert de Vlamingen wat ze moeten doen, en heeft dus geen Open Vld nodig. Daarom ook dat het voor Bouchez geen probleem is dat zijn uitvallen de Open Vld in de problemen brengen. Het strookt trouwens ook perfect met het gerucht waarmee Christophe Deborsu afgelopen week uitpakte: volgens hem werkt Bouchez aan een beweging waarmee hij ook in Vlaanderen zou opkomen en dus een rechtstreekse concurrent van de Open Vld wordt.

Bouchez leek in De Zevende Dag de vredespijp te willen roken met de Open Vld, gezeten op een armlengte afstand van de kersverse Open Vld-staatssecretaris Alexia Bertrand. Maar als Egbert Lachaert en Alexander De Croo denken dat ze met Bertrand Georges-Louis Bouchez gevloerd hebben, vergissen ze zich. Het is geen toeval dat het gezegde dat ‘wraak best koud geserveerd wordt’ voor het eerst in een Franse roman opdook.