Een fusie alleen zal de centrumpartijen niet redden

Vorige week werd er nog maar eens voor een herverkaveling van het Vlaamse partijpolitieke landschap gepleit. Deze keer was het Herman Van Goethem, rector van de Universiteit Antwerpen, die voorstelde dat cd&v zou samengaan met Open Vld of Vooruit. Er zal echter meer nodig zijn dan alleen maar één of twee fusies om de centrumpartijen te kunnen redden.

In een interview met Gazet van Antwerpen stelt Herman Van Goethem dat “de traditionele partijen electoraal te zwak zijn voor een sterk centrum”. Bij die centrumpartijen rekent hij niet alleen cd&v, Open Vld en Vooruit, maar ook N-VA en Groen, wat aangeeft dat hij het centrum redelijk breed inschat.

Vijf centrumpartijen vindt hij minstens één te veel. Liefst van al zou hij slechts drie centrumpartijen zien, waarbij de fusies dan voor de hand liggen: helemaal in het centrum cd&v en Open Vld die samengaan, en centrum-links Vooruit en Groen. Een aparte groene partij vindt hij overigens niet meer van deze tijd.

Grijze centrumpartij

Omdat Vooruit het tegenwoordig goed doet in de peilingen, denken we niet dat een fusie met Groen in de nabije toekomst aan de orde is. Voor cd&v en Open Vld, die beide tegelijkertijd in de electorale problemen zitten, ligt dat anders. Maar tenzij rector Van Goethem andere peilingen gezien heeft dan wij, is er voorlopig geen gevaar dat ze in een van de Vlaamse kieskringen onder de kiesdrempel duiken. Een centrumkartel heeft op dit ogenblik dus weinig zin: veel zetelwinst zou zo’n kartel niet opleveren, maar zeker wel veel ruzie over welke partij welk kopstuk op welke plaats van de lijst mag zetten.

Het probleem van cd&v en Open Vld is net dat ze hun programma helemaal niet uitgevoerd hebben, integendeel zelfs

Wat dan met een fusie tussen cd&v en Open Vld? Ideologisch dreigt het vooral een saaie grijze brij te worden. Nu reeds valt amper te achterhalen waar cd&v voor staat, behalve dat de partij vorige week ontdekt heeft dat ze de ouderen wil aanspreken. Er is echter een tijd geweest dat de partij kon beweren dat ze tenminste voor goed bestuur stond. Maar als ze op dat punt nog enige geloofwaardigheid bezat na het mislukte ministerschap van Wouter Beke, verdween het laatste restje ervan in het rioolputje toen Hilde Crevits in september uit ziekteverlof moest terugkomen om de Vlaamse begroting te redden na een mislukte demarche van haar partijvoorzitter Sammy Mahdi.

Open Vld zet zich dan weer graag in de markt als een liberale partij die voor minder belastingen en minder overheid is. Maar eens aan de macht scheept de partij de kiezer op met covidpasjes, praktijktesten en alsmaar hogere belastingen. We zijn het dan ook helemaal niet eens met Herman Van Goethem wanneer hij stelt dat de traditionele partijen “grosso modo” hun programma uitgevoerd hebben. Het probleem van cd&v en Open Vld is net dat ze dat helemaal niet uitgevoerd hebben, integendeel zelfs. De partijvoorzitter van Open Vld is zelfs het vleesgeworden voorbeeld van hoe je je kan laten verkiezen met het ene programma om daarna precies het omgekeerde te doen…

Nood aan een sterk centrumprogramma

Overigens, als er bij cd&v en Open Vld toch nog een restje ideologie overblijft, dan is dat bij cd&v een vorm van zoetwaterchristendom dat zich nog eens zwakjes wil uiten als het over abortus of euthanasie gaat, en bij Open Vld een krampachtige vrijzinnigheid die zich op precies datzelfde thema in de tegenovergestelde richting wil doen gelden. We wensen degenen die het ethische luik van het programma van die nieuwe centrumpartij gaan schrijven dus veel goede moed toe.

We zijn het trouwens volmondig eens met Van Goethem dat ook centrumpartijen sterke programma’s nodig hebben om electoraal sterk te kunnen staan. We zien echter niet in waarom cd&v en Open Vld zouden moeten samensmelten om tot zo’n sterk programma te komen. Integendeel zelfs: een fusie lijkt net een noodgreep om helemaal niets aan hun zwakke programma’s te moeten doen. Bovendien is het een veeg teken dat de rector zelf ook niet goed weet waarover het programma van een centrumpartij zou moeten gaan: “Dat kan over de vergrijzing gaan, of het klimaat, de zorg of het onderwijs.” Echt wervend klinkt het toch niet.

Ook op het persoonlijke vlak zien we het nog niet meteen goed komen in die centrumpartij. Hoeveel cd&v’ers zouden staan springen om op hun nieuwjaarsreceptie Georges-Louis Bouchez tegen het lijf te moeten lopen? En gaat in zo’n centrumpartij de gezinsdag van cd&v op de schop, of zullen we daar toch Jean-Jacques De Gucht kunnen aantreffen in de buurt van huilende baby’s, of een Mathias De Clercq die met veel zwier aan een valse joint trekt?

Niemand zit op “Open cdl&v” te wachten

We denken dan ook niet dat er veel kiezers op een fusie tussen cd&v en Open Vld zitten te wachten. Wie vandaag twijfelt tussen cd&v en N-VA, zal na zo’n fusie snel bij N-VA zitten. Welke N-VA-, Vooruit- of Groen-kiezer zou dan wel voor zo’n centrumpartij willen stemmen? Zelfs het kernpubliek van zowel cd&v als Open Vld kan je op die manier aan het twijfelen brengen. We denken dan ook dat tien plus tien hoogstens vijftien zal blijken te zijn, en een verkiezing later zelfs nog maar tien.

Omdat Vooruit het tegenwoordig goed doet in de peilingen, denken we niet dat een fusie met Groen in de nabije toekomst aan de orde is