Finland overweegt alleen lid te worden nadat Turkije opnieuw dreigt NAVO-lidmaatschap Zweden te blokkeren

Afgelopen weekend waren er anti-Turkse betogingen in Zweden en dat schoot in het verkeerde keelgat van Turks president Erdogan. Op de manifestatie werd er opnieuw een Koran werd verbrand door Rasmus Paludan, een notoire islam-hater. Nadat de Zweedse autoriteiten het recht op vrije meningsuiting verdedigden, dreigde Erdogan ermee het NAVO-lidmaatschap van Zweden definitief te blokkeren.

Erdogan is al langer ontevreden over Zweden, dat volgens hem veel te inschikkelijk is tegenover zijn politieke vijanden. De Turkse president wil het lidmaatschap bij de NAVO, waarvoor unanimiteit van alle leden nodig is, dan ook duur verkopen. Een protest in de buurt van de Turkse ambassade in Stockholm van afgelopen weekend lijkt echter de druppel te veel te zijn voor Erdogan.

Godslastering

“Diegenen die dergelijke godslastering toestaan voor onze ambassade, kunnen niet langer onze steun voor hun NAVO-lidmaatschap verwachten”, zei Erdogan in een toespraak na een kabinetsvergadering. De koranverbranding werd uitgevoerd door Rasmus Paludan, de leider van de Deense uiterst rechtse politieke partij Hard Line. Paludan, die ook de Zweedse nationaliteit heeft, heeft in het verleden een aantal demonstraties gehouden waarbij hij de Koran heeft verbrand. Verschillende Arabische landen, waaronder Saoedi-Arabië, Jordanië en Koeweit, veroordeelden het incident.

Zweden en Finland hebben vorig jaar een aanvraag ingediend om lid te worden van de NAVO na de Russische invasie van Oekraïne, maar alle dertig lidstaten moeten hun aanvraag goedkeuren. Turkije eiste eerder al dat Zweden “Anti-Turkse terroristen” moet uitleveren aan Ankara. In januari was er ook een protest waarbij Koerdische demonstranten een beeltenis van Erdogan ophingen. Erdogan bekritiseerde de pro-Koerdische demonstratie en beschuldigde Zweden ervan “terreurorganisaties op hol te laten slaan in hun straten”. Hij zei dat als Zweden geen respect toont voor Turkije of moslims, ze geen steun meer mogen verwachten van de Turken in de NAVO-kwestie.

Overeenkomsten respecteren

“Zweden heeft een verregaande vrijheid van meningsuiting, maar het betekent niet dat de Zweedse regering, of ikzelf, de geuite meningen steunt”, zei de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Tobias Billstrom zaterdag over het incident. “Zweden zal de overeenkomst respecteren die bestaat tussen Zweden, Finland en Turkije met betrekking tot ons NAVO-lidmaatschap”, voegde hij eraan toe.

Zweden heeft, samen met Finland, een aanvraag ingediend om lid te worden van de NAVO nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen, maar de recente protesten hebben de spanningen verhoogd. Turkije, een overwegend islamitisch land, hekelde het besluit van de Zweedse regering om het protest toe te staan als “volledig onaanvaardbaar”. “Niemand heeft het recht om de heiligen te vernederen”, zei Erdogan maandag in zijn televisietoespraak.

Finland alleen?

Omdat de relaties tussen Turkije en Zweden zo moeilijk zijn, overweegt Finland nu zelf om zonder Zweden lid te worden van de NAVO. Minister van Buitenlandse Zaken Pekka Haavisto vertelde aan de pers dat ze “de situatie evalueren”. Nadien matigde hij zijn uitspraak wel.

Het was de eerste keer dat een vooraanstaande regeringsfunctionaris in beide landen twijfels leek te zaaien over het samengaan van de alliantie. Haavisto kwam later terug en vertelde verslaggevers in het parlement dat zijn opmerking eerder dinsdag “onnauwkeurig” was geweest en dat de ambitie van Finland om samen met Zweden lid te worden van de NAVO onveranderd bleef. Haavisto zei dat hij had gesproken met NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg, die Haavisto had benadrukt dat het militaire blok graag zou zien dat de twee Noordse landen tegelijkertijd toetreden.

Lees ook: