Frans schooluniform: een gevoelig thema gelinkt aan… de radicale islam

De Franse ‘première dame’ Brigitte Macron verklaarde in een interview met Le Parisien dat ze voorstander is van de herinvoering van een schooluniform. Zowaar een gevoelig politiek thema in Frankrijk. Omdat het radicaal-rechtse Rassemblement National die verplichting via een wet probeert in te voeren. En ook omdat de discussie gelinkt is aan radicale moslims die hun kledijvoorschriften willen opdringen in de schoollokalen.

Dat een presidentsvrouw zich mengt in het politieke debat is geen gewoonte in Frankrijk. Ze houdt zich meestal op de achtergrond. Een uitzondering was Danielle Mitterrand die zich graag profileerde als verdediger van de belangen van de derde wereld en op die manier druk uitoefende op de regering. Vaak tot ergernis van echtgenoot en zittend staatshoofd François Mitterrand.

Brigitte Macron, de halve trouwboek van Emmanuel Macron, is de laatste tijd evenmin terughoudend. Zo verdedigde ze net niet publiek de geplande pensioenhervorming. En in een interview met de krant Le Parisien heeft ze het over het herinvoeren van het schooluniform. Daar is ze een voorstander van: “Ik heb hetzelfde gedragen. 15 jaar lang. Een blauwe rok en een blauwe trui. Ik kon er goed mee omgaan. Het veegt de verschillen weg en het is niet duur. Ik ben dus voorstander. Eenvoudige kledij zonder dat het te deprimerend wordt.”

Afgekeurd wetsvoorstel RN

Een mening als een ander zou je denken, waren het niet dat mevrouw Macron zich hier op politiek glad ijs begeeft. Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen heeft hierover eind vorig jaar een wetsvoorstel ingediend. Het werd uiteraard niet goedgekeurd.

Maar het debat beroert de politiek want binnen de fractie van Renaissance in de Assemblée Nationale is een werkgroep opgericht om het voorstel te bestuderen. Renaissance is de partij van Emmanuel Macron. Het zorgde voor de nodige onenigheid en minister van Onderwijs Pap Ndiaye zei snel “non”. Al moest hij toegeven dat hij niet kon verhinderen dat een lokale onderwijsinstelling het uniform verplicht.

Invloed islam

Het thema is niet alleen gevoelig omdat het hier over een voorstel van het Rassemblement National gaat. De achterliggende bedoeling van zo’n regel zou dienen om “de druk te verminderen die van radicale moslims uitgaat om een hoofddoek en andere islamitische kledij op te dringen aan hun geloofsgenoten in de klas”. Het andere argument, dat zo’n uniform een einde maakt aan een ‘wedloop’ tussen leerlingen voor de duurste kledij lijkt van ondergeschikt belang. En daarmee komen we tot de essentie van de discussie: een uniform zou een manier zijn om de vroeger zo geroemde Franse religieuze neutraliteit of ‘laïcité’ te garanderen. Een principe dat door het toenemend aantal moslims in Frankrijk en door de radicale islamisten steeds moeilijker te handhaven is.