PAL CAST. Vivaldi en de moeilijke relatie met de waarheid: een niet-exhaustief overzicht

De Vivaldi-regering nam in 2022 regelmatig een loopje met de waarheid. Premier Alexander De Croo (Open Vld) en Tinne Van der Straeten (Groen) lieten zich het vaakst betrappen op twijfelachtige uitspraken, maar ook justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) gingen niet helemaal vrijuit. Beluister het niet-exhaustieve overzicht via palcast.be of in uw favoriete podcastapp.

Tinne Van der Straeten: “We gaan de jongste twee kerncentrales verlengen op mijn vraag, op mijn initiatief”

Eind augustus klopte minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) zichzelf in Terzake op de borst dat zij de initiatiefneemster was van de levensduurverlenging van de jongste twee kerncentrales, die van Doel 4 en Tihange 3, met tien jaar.

Nochtans waren het net de groenen die halsstarrig bleven vasthouden aan de volledige kernuitstap in 2025. Pas nadat de Russische president Vladimir Poetin op 24 februari Oekraïne binnenviel, zagen ze het licht. Een maand later bereikte de federale regering een akkoord over het langer openhouden van de jongste twee kerncentrales, om zo de bevoorradingszekerheid te garanderen.

Onderhandelingen

Daarna begonnen de onderhandelingen met Engie, maar de regering slaagde er niet in om die tegen de zelfopgelegde deadline van 31 december af te ronden. Vlak voor het zomerreces had ze al een princiepsakkoord afgesloten met uitbater Engie, dat voor de jaarwisseling moest resulteren in een bindend contract.

Op oudejaarsavond zaten premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) tot 18 uur samen met de top van Engie, maar zonder resultaat. Beide regeringsleden stuurden die avond een persbericht uit met de boodschap dat “er meer tijd nodig is om tot een akkoord te komen dat beide partijen volledig tevredenstelt”. De regering hoopt “op korte termijn” te landen, maar durft zichzelf geen deadline meer op te leggen.

De Croo over WhatsAppberichten: “Iets wat niet bestaat, kan je niet vrijgeven”

Heeft premier Alexander De Croo (Open Vld) zijn goedkeuring gegeven aan de algemene toelichting bij de begroting die partijgenote en voormalig staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker haar politieke kop kostte? Uit documenten die het weekblad Knack publiceerde, blijkt van wel.

In de algemene toelichting van De Bleeker ging de begroting 1,3 miljard euro dieper in het rood dan premier De Croo tijdens zijn ‘State of the Union’ had aangekondigd, omdat de kostprijs van de btw-verlaging op gas en elektriciteit erin werd opgenomen. Daardoor steeg het begrotingstekort van 5,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp) naar 6,1 procent, het grootste tekort van alle EU-landen. In de Kamercommissie Financiën beweerde De Croo dat hij niet akkoord was gegaan met de voorliggende tekst. Niet veel later moest De Bleeker opstappen omdat ze een “materiële fout” zou hebben gemaakt.

“Geijkte kanalen”

Uit het interne e-mailverkeer dat Knack publiceerde, blijkt echter dat het kabinet-De Croo ook via de zogenaamde “geijkte kanalen” geen aanpassing van de kostprijs van de btw-verlaging of van het gestegen begrotingstekort heeft gevraagd. Ook in een WhatsAppconversatie tussen beide kabinetten maakte de Wetstraat 16 geen opmerkingen over het feit dat de kostprijs van de btw-verlaging en het grotere begrotingstekort niet werden aangepast.

De Croo had het bestaan van die WhatsAppberichten steeds ontkend, zowel in een interview met De Morgen als in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken. Later gaf hij echter toe dat kabinetsmedewerkers op alle mogelijke manieren met elkaar communiceren, ook via tekstberichten. “Maar een tekstbericht kan nooit een formele regeringsbeslissing herroepen. Nooit, op geen enkele manier.” De premier heeft naar eigen zeggen nooit ontkend dat er tekstberichten over de begroting bestaan. “Maar zo’n fundamentele wijziging heeft nooit in een tekstbericht gestaan”, benadrukte hij.

Verlinden over loonsverhoging politie: “Na jaren van desinvestering moeten we curve keren”

Begin 2022 sloten de politievakbonden en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) een sociaal tussenakkoord over een loonsverhoging voor de politie.

Tijdens het begrotingsconclaaf in oktober draaide de regering de afgesproken loonsverhoging echter terug en koppelde ze daar de uitdoving van de zachte eindeloopbaanregeling voor politieagenten aan. Daardoor kunnen agenten tegen 2030 pas vanaf 63 jaar stoppen met werken, terwijl de vroegst mogelijke pensioenleeftijd vandaag 58 jaar is. Volgens Carlo Medo, de voorzitter van politievakbond NSPV, heeft de regering woordbreuk gepleegd.

‘Boeteloze maand’

Uit onvrede met die twee beslissingen van de regering schrijft de politie tijdens de ‘boeteloze maand’, die loopt van 15 december tot 15 januari, geen boetes uit voor overtredingen die de verkeersveiligheid niet in gevaar brengen. Enkel overtredingen die echt niet door de beugel kunnen, zoals roekeloos rijgedrag, onverzekerd rijden en alcoholintoxicatie achter het stuur zullen nog beboet worden.

Van Quickenborne: “Nultolerantie en lik-op-stukbeleid voor geweld tegen politie”

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) klopte zich na de moord op een 29-jarige agent in Schaarbeek op de borst dat er sinds zijn aantreden een volledige nultolerantie heerst tegenover geweld tegen de politie.

De politievakbonden voelen zich echter in de steek gelaten door Van Quickenborne. Ze hekelen de ‘straffeloosheid’ die heerst in Brussel en andere grootsteden voor daders van geweld tegen de politie en andere hulpverleners.

Vincent Houssin, voorzitter van politievakbond VSOA, verwees naar een interventie op Waregem Koerse in augustus 2022 waarbij een agent het slachtoffer werd van fysiek geweld. “Hij is al maanden werkonbekwaam en de revalidatie zou nog acht maanden duren, maar het parket seponeerde de zaak omdat de dader niet gekend zou zijn voor gelijkaardige feiten”, aldus Houssin.

Richtlijn

De minister maakte zich echter sterk dat geweld tegen de politie niet wordt geseponeerd. Dat komt volgens hem omdat hij in november 2020, een maand na zijn aanstelling, besliste om een nultolerantierichtlijn in te voeren voor alle geweld tegen de politie. In het kader van die richtlijn zou de minister aan alle Belgische korpschefs gevraagd hebben om gevallen van geweld tegen de politie, waarin niet systematisch wordt opgetreden, aan hem te melden.