Recep Tayyip Erdogan - Afbeelding: Photonews

Recep Tayyip Erdogan - Afbeelding: Photonews

Uncategorized

INTERVIEW. Leven als christen in het Turkije van Erdogan

Sonja Dahlmans

14 mei zijn er verkiezingen in Turkije. Wat betekent dit voor de christelijke gemeenschap daar? Hoe is het leven voor religieuze minderheden in Turkije onder president Erdogan? We spraken in Turkije met ‘Matheus’, een christelijke man die aan de grens van Turkije met Irak woont en werkt.

Kunt u schetsen hoe u als christen in Turkije bent opgegroeid, hoe was uw jeugd?

“Toen ik klein was, spogen moslim kinderen op het christelijke kruis en kusten dan het islamitische teken van de halve maan in ons bijzijn. Wij, de christelijke kinderen in het dorp, werden slaven en kakkerlakken genoemd. De sfeer is dus nooit echt goed geweest hier, maar de laatste jaren is er wel veel veranderd.”

Wat is er in uw ervaring veranderd in de huidige tijd ten opzichte van de jaren van uw jeugd?

“De haat richting onze gemeenschappen is nu wellicht minder zichtbaar, maar is wel degelijk nog altijd aanwezig. Dit komt omdat moslims weten dat de autoriteiten achter hen staan. In een andere stad hier even verderop, bijvoorbeeld, werden christelijke leerlingen van een middelbare school regelmatig met stenen bekogeld. Een raakte zelfs verwond en moest in het ziekenhuis behandeld worden.”

“Wanneer volwassenen, moslims en christenen, onderling een geschil hebben, dan reageren islamitische kinderen dit af op christelijke kinderen. Dat was ook het geval in het voorbeeld dat ik u net noemde toen een leerling verwond raakte omdat er met stenen naar hem was gegooid. De oorzaak was eigenlijk een geschil tussen volwassenen over de eigendomsrechten van land. Het gevolg ervan is echter dat de christelijke kinderen, voor hun eigen veiligheid, nu naar een school gaan die veel verder weg is, alleen om geweld en pesterijen te voorkomen.”

“De christelijke leerlingen op die school ondersteunen elkaar. Vooral meisjes hebben wel angst om naar en van school te gaan. Verschillende moslimjongens droegen bijvoorbeeld messen en konden christelijke leerlingen daarmee intimideren. Daarom geven de christelijke meisjes hun lunchgeld aan islamitische meisjes die dan tussen de middag voor hen eten gaan halen.”

Dit klinkt toch allemaal zeer bedreigend voor kinderen om zo met elkaar op te groeien?

“Ja, dat is zeker waar. Een jongen leerde bijvoorbeeld andere islamitische kinderen zeggen ‘vermoord de ongelovigen’. Nog altijd wordt met dergelijke dingen gedreigd. Alles onder het mom van een grap, maar toch, het heeft een enorme impact op de christelijke kinderen. Er zijn zeker ook onderlinge vriendschappen hoor, niet alle moslims zijn slecht.”

En hoe is het tussen de volwassen christelijke en islamitische bevolking onderling? U vertelde al dat er een geschil om een stuk land was; zijn er nog andere zaken die spelen?

“Dat is zeer verschillend. Er zijn zeer vervelende en intimiderende zaken gebeurd, pesterijen zoals onder kinderen, worden ook door de volwassenen gebruikt. Zo laten islamitische herders bijvoorbeeld hun vee grazen op het land van christenen waar zij druiven voor de wijnproductie verbouwen. Dit is voor de christenen zeer hard werk, maar noodzakelijk, omdat zij van de opbrengst van de wijn in hun levensonderhoud voorzien. Toen de christenen een afrastering hadden gebouwd om hun wijngaard heen, werd deze door moslims uit omringende dorpen doorgeknipt.”

Hoe reageren de plaatselijke autoriteiten op dergelijk gedrag? Kunnen christenen daar hulp van verwachten?

“De soldaten die hier de rust en stabiliteit moeten bewaren, zeggen er wel wat van, maar de haat richting ons is nog altijd zeer sterk aanwezig. Daar komt dan nog bij dat de christelijke bevolking ook angst heeft om hatelijkheden of misdrijven tegen de gemeenschap te melden uit angst voor represailles.”

En de federale overheid? Hoe is het landelijke beleid onder president Erdogan jegens religieuze minderheidsgroepen geregeld?

“De landelijke overheid misbruikt ons en het christelijke verleden van Turkije voor het toerisme, om daar zelf profijt uit te halen. Ze spelen ook met ons in hun eigen strijd tegen de Koerden. Zolang wij in dit grensgebied (met Irak, red.) blijven, zijn de Koerden in dit gebied zwakker. Toen de christenen in deze regio sterk waren, vermoordde de overheid ons tijdens de Armeense genocide. Nu de overheid van de verzwakte christelijke gemeenschap niets meer heeft te vrezen, gebruiken zij ons doelgericht in hun eigen strijd tegen de Koerden.”

“Bijvoorbeeld in Tur Abdin (regio in Turkije waar veel christenen wonen, red.) zouden soldaten alle christelijke dorpen vernietigen. Dat is niet gebeurd, maar zij controleren ons wel heel scherp.”

U noemde zelf net al de Armeense genocide. Wat heeft u als christen daarvan geleerd of gehoord van uw eigen familie of bekenden?

“In het verleden roofden moslims uit omringende dorpen onze vrouwen, eigendommen, land, alles. Niet alleen tijdens de genocide, maar ook nog daarna. Mijn eigen vader bijvoorbeeld had in het verleden 500 stuk vee en steeds opnieuw werden er zo’n 50 dieren weggeroofd. Hij vertelde mij zelfs eens dat hij door moslims werd uitgenodigd voor een barbecue waar zijn eigen vee werd geroosterd en gegeten.”

“Of de Aga (Turkse titel voor bijvoorbeeld een leider of officier) die geld eiste wanneer een christelijk echtpaar wilde trouwen als vorm van een bruidsschat voor een bruid uit zijn dorp. Alsof die christelijke meisjes zijn eigendom of bezit zijn. Christelijke veehouders mogen zelf hun vee niet slachten, want dan is het niet halal en kunnen moslims het niet consumeren. Daarom wordt er een moslim gestuurd om dit te doen. De Aga en andere moslims moeten dan ook een deel van het geslachte vlees krijgen, alsof het van hen is.”

“Wanneer een christen is uitgenodigd om bij moslims te dineren, wordt nadien het bord gereinigd met zand. Dat staat symbool voor de dood of het graf. In wezen zegt men hiermee dat die christen dood is voor hen. Pas nadat het met zand is gereinigd, wordt het met water en zeep afgewassen.”

“De Armeense genocide was geen eenmalige gebeurtenis als u het mij vraagt, want het gebeurde systematisch. Dit is een van de redenen dat zoveel christenen uit deze gebieden zijn vertrokken naar Europa, omdat zij hier niet konden overleven. Men heeft onze gemeenschappen verzwakt waardoor zij ons vanuit de overheid nog veel sterker kunnen controleren.”

“Maar zoals ik al zei, zijn er zeker ook aardige, vriendelijke moslims die met ons omgaan. Vaak zijn dat degenen die hun geloof niet al te strikt belijden. Moslims ook bijvoorbeeld, die gratis karton geven zodat christenen hun wijn daarin kunnen bewaren en verkopen.”

Hoe ziet u de toekomst van de christenen in deze regio die toch de bakermat is van het vroege christendom?

“Sommige christenen kennen geen angst voor de toekomst. Meestal zijn dat christenen die zelf nog geen negatieve ervaringen met moslims hebben. Maar ik zelf ben somber over de toekomst van de christenen hier. Jonge mensen huwen vaak met iemand uit Europa en gaan daar ook wonen. Maar omdat de regering Erdogan zoveel investeert in het toerisme, hoop ik zelf dat dit voor ons een mogelijkheid biedt om een inkomen hieruit te genereren. Helaas is het traditionele handwerk – deze regio staat van oudsher bekend om haar zilversmeden – bijna verloren gegaan. Voor christenen was dit altijd een bron van inkomsten.”

“Langs de andere kant is het zo dat moslims geen alcohol mogen drinken en christenen wel. Wij verdienen dus goed aan de wijnhandel wanneer toeristen naar deze regio komen. En omdat moslims niet in alle christelijke kerken mogen komen, zullen toeristen eerder met een christelijke reisleider de kerken hier willen bezichtigen.”

“De grootste dreiging voor ons, de christenen in deze regio, zijn de streng religieuze, vaak analfabete fanatici. De hoger opgeleide, vaak ook meer seculiere moslims, staan meer open voor contact met christenen. Zij weten ook dat wij hier van oorsprong wonen en staan niet vijandig tegenover ons. Zij volgen hun religie veel minder strikt.”

PAL Nieuwsbrief

schrijf je gratis in

Blijf op de hoogte met onze dagelijkse nieuwsbrief




Sonja Dahlmans (°1968) is een Nederlandse theologe gespecialiseerd in oosters-orthodox christendom. Ze werkt momenteel een master islamitische theologie af aan de Melbourne School of Theology.

3 gedachten over “INTERVIEW. Leven als christen in het Turkije van Erdogan”

  1. De top vijf “drukpunten” die christelijke vrouwen ervaren zijn: 1) seksueel geweld; 2) gedwongen huwelijk; 3) fysiek geweld; 4) opsluiting of huisarrest door mannelijke familieleden; en 5) psychisch geweld.
    Hoewel alle vijf drukpunten vaak met elkaar verbonden zijn, is de eerste – “seksueel geweld” tegen christelijke vrouwen vanwege hun geloof – verreweg de meest voorkomende en wijdverspreide.
    https://opendoorsanalytical.org/wp-content/uploads/2023/03/GSRP-Report-DIGITAL-ODI-2023-March.pdf

  2. In wijlen de CVP staat Vlaanderen waren de Katholieken ook onverdraagzaam. Die onverdraagzaamheid wordt hedendage vertaald door haat van N-VA tegen het Vlaams belang en in Brussel houden Vlamingen met dito overtuiging zich best gedeisd. Opmerkelijk dat de Vlaamse media meer aandacht besteden aan onverdraagzaamheid in de wereld en deze tegen onze mensen in België censureren.

Plaats een reactie

Delen