De afgelopen week werden door soennitische moslims hatelijke en stigmatiserende woorden richting de Jezidi’s geuit. Met name op de sociale mediakanalen werd over Jezidi’s gezegd dat zij duivelaanbidders zijn die het huis van God (een moskee) in Sinjar hadden aangevallen. Daarbij werd nog gezegd dat Jezidi’s geen echte religie hebben. Ook imams lieten zich in hun preken zeer negatief uit over Jezidi’s en gebruikten dezelfde stereotypen die terreurbeweging Islamitische Staat (IS) ook gebruikt.
Een en ander werd aangewakkerd toen een paar jonge Jezidi’s met stenen gooiden richting een moskee. Al vlot daarna werden alle Jezidi’s hiervoor verantwoordelijk gehouden en werd het gebeuren groot opgeblazen op de sociale media. De Jezidi’s zouden de moskee in brand hebben gestoken was het verhaal, wat aantoonbaar onjuist is. De Jezidi’s in het land voelen zich na de genocide door IS nog altijd onveilig en onwelkom in Irak. De gebeurtenissen van de voorbije dagen hebben het gevoel van onveiligheid alleen maar aangewakkerd.
Genocide
Tijdens een persconferentie georganiseerd door Free Yazidi International en de Sinjar Academy werd door verschillende gastsprekers gezegd dat de genocide door ISIS op de Jezidi’s en andere religieuze minderheden in Irak en Syrië nog altijd niet is afgelopen. De haat naar andersgelovigen, waaronder de Jezidi’s, is volgens hen sterk geworteld in de Iraakse samenleving doch deze wordt nog altijd niet benoemd. Niet alleen is die haat aanwezig bij IS en sympathisanten van de terreurgroep, maar volgens de sprekers is deze breed gedragen onder de bevolking. Juist daarom werd geopperd om in het onderwijs op Irakese scholen aandacht te besteden aan andere religies en culturen en deze positief over het voetlicht te brengen. Daarnaast riepen zij de Iraakse overheid en de Koerdische autoriteiten op om veel beter te screenen wie zich in de regio wil vestigen. De controle hierop is volgens hen niet goed en de vrees dat jihadisten onder hen kunnen komen wonen, wakkert zeker de angst aan binnen de Jezidi-gemeenschap.
De sprekers en ervaringsdeskundigen verklaarden allemaal dat juist de haatspraak en de stigmatisering van Jezidi’s de voedingsbodem is geweest die uiteindelijk tot genocide heeft geleid. Ook waren alle sprekers van mening dat de terroristen en hun sympathisanten een gevoel van onschendbaarheid hebben, omdat er nog altijd nauwelijks veroordelingen zijn geweest voor wat zij Jezidi’s hebben aangedaan. Weliswaar werd een aantal veroordeeld voor lidmaatschap van een terroristische groepering, maar nog altijd niet voor genocide op de Jezidi’s en de grootschalige ontvoering, verkrachting en handel in Jezidi-vrouwen en kinderen.
Openlijk geweld
Het gevoel van onschendbaarheid leidt ertoe volgens de sprekers van de conferentie dat soennitische moslims in Irak nog altijd denken dat zij weg kunnen komen met haat, intimidatie en geweld richting Jezidi’s. Ten tijden van IS werd wel gezegd dat hun ideologie niets met de islam te maken heeft, maar zeiden de sprekers, tot echt openlijk afstand nemen van deze ideologie van haat kwam het niet. De sprekers riepen de Iraakse overheid, de Koerdische autonome overheid rondom Sinjar en de internationale gemeenschap op tot gezamenlijke aanpak om daders en handlangers van de genocide voor het gerecht te krijgen.
Zij deden ook een beroep op high-techbedrijven om de berichten op de sociale media scherper in de gaten te houden. De sprekers herinnerden er nogmaals aan dat Islamitische Staat juist via de sociale media jihadisten rekruteerden en haat verspreidden. De snelheid waarmee de afgelopen dagen opnieuw haat richting Jezidi’s werd gezaaid, maakte de Jezidi’s in Irak bijzonder angstig voor een mogelijke terugkeer van geweld jegens hun gemeenschap.
Lees ook:
Schrijnend is dat er nauwelijks ISIS-leden verantwoordelijk zijn gehouden voor hun misdaden tegen de Jezidi’s. Er werden slechts een aantal individuele daders vervolgd. Volgens een rapport dat begin juli 2022 verscheen, is het momenteel onder internationaal recht onmogelijk om IS als niet-gouvernementele actor verantwoordelijk te houden voor genocide.
https://uploads-sl.webflow.com/627bd75ca5e3f80964e3b246/62c44c59b6125c40850062cc_YJC%20-%2006.07.22%20-%20State%20Responsibility%20and%20the%20Yazidi%20Genocide%20-%20Final.pdf
Wat wel mogelijk is onder internationaal recht, is staten in gebreke stellen omdat ze genocides niet vermeden hebben. Daarmee bedoelt men het niet bestraffen van daders van genocide, of wanneer een staat zelf medeplichtig is aan genocide. Volgens het rapport van de Yazidi Justice Committee kunnen Turkije, Irak en Syrië verantwoordelijk gehouden worden.
Turkije zou volgens het rapport ook in 2013 en 2014, bij de opkomst van ISIS en het begin van de genocide, voldoende informatie hebben gehad over het veiligheidsrisico voor de Jezidi’s in Syrië en Irak. Het land had de middelen om de situatie in beide landen te beïnvloeden, niet in de laatste plaats vanwege de geografische nabijheid. Daar komt nog bij dat ISIS middelen en materieel via de Turkse grenzen kon transporteren. IS-leden konden ongehinderd de Turkse grenzen oversteken. Turkije deed niets om de transportatie, het verhandelen en de gevangenzetting van Jezidivrouwen- en kinderen binnen de eigen grenzen te voorkomen.
Het rapport stelt dat Turkije nog altijd niets doet om de voortdurende genocide op de Jezidi’s te voorkomen, bijvoorbeeld door steun aan de SNA en de FSA. Deze door Turkije gesteunde groepen maken zich nog altijd schuldig aan moord, marteling en slavernij van de Jezidi’s. Jezidi’s geven aan nog altijd angst te hebben terug te keren naar hun eigen land of regio, omdat hun veiligheid nog altijd niet wordt gewaarborgd.
https://www.abc.net.au/news/2022-02-20/yazidi-women-afraid-to-return-home-after-islamic-state-capture/100840480
Free Yezidi Foundation probeert betere humanitaire hulpverlening te bevorderen en meer zekerheid voor de mensenrechten van de jezidi’s in Irak en Syrië. Dat geldt zeker ook voor de rechten van vrouwen en meisjes binnen de jezidi-gemeenschap.
Wijlen Etienne Vermeersch stelde ook dat de ‘integratie van christenen en jezidi’s misschien gemakkelijker zal zijn’ dan die van moslims, ‘hoewel de Europese bevolking met die jezidi’s ook weinig gemeen heeft’. ‘Maar,’ zo voegde hij eraan toe, ‘het is wel een kleine groep’.
https://twitter.com/SamvanRooy1/status/1399496020304744450
Wie in Turkije een minoriteit is, wordt er uitgebuit en gediscrimineerd. Geen bescherming van de officiële Turkse instellingen. Een eeuw geleden zijn de Grieken en Armeniërs er uitgemoord.