Het Waalse relanceplan dat er geen is

De Waalse regering heeft een postcorona-relanceplan klaar. “Het Wallonië van morgen” zal vorm krijgen dankzij een verzameling van projecten die in totaal met 10 miljard euro worden gefinancierd. Maar veel van die projecten hebben weinig met groeivriendelijke overheidsinvesteringen te maken.

Voor de zoveelste keer heeft Wallonië een plan klaar om een economische groeisprong te maken. Vergeet de Europese herstelfondsen van de jaren ’90, verwijs niet meer naar de verschillende Marshallplannen van de voorbije decennia, nu is het tijd voor “Le Plan de relance de la Wallonie”. Naast het geld van het Europese Herstelfonds voor corona en dus de aan de lidstaten toegekende steunmaatregelen voor een postcorona-relance krijgt Wallonië nog altijd middelen van Feder, het Europese Regionale steunfonds en van het Europees Sociaal Fonds (ESF) dat onder andere de tewerkstelling een boost moet geven. In totaal zou de Waalse regering de komende vijf jaar 10 miljard euro kunnen besteden om te werken aan het “Wallonië van morgen”.

Een echt relance-beleid?

Minister-president Elio Di Rupo (PS) kondigde dat vorige week met enige trots aan. Dit jaar zou er al 500 miljoen euro worden besteed. Aan welke projecten? De PS-MR-Ecolo-coalitie wil rond verschillende assen werken. Wie ze van nabij bekijkt, kan zich de vraag stellen of het hier om een echt relancebeleid gaat. Het is eigenlijk zoeken naar groeivriendelijke investeringen.

Er gaat de komende jaren 1,4 miljard euro naar jeugd en talent. Positief is dat een deel van de middelen gebruikt zal worden voor de uitbouw van wetenschapsparken. Maar wat te denken van de miljoenen euro’s voor opleiding in bedrijven en vorming van werklozen? Daar heeft men geen Europees manna voor nodig. Dat is al gewoon de taak van de arbeidsbemiddelingsdiensten zoals het Waalse Forem. De Waalse regering wil de kennis van het Nederlands verbeteren. Nobel doel, maar zijn de Walen daarin geïnteresseerd? In 1996 verklaarde toenmalig Franstalig minister van Onderwijs Laurette Onkelinx dat alle Franstalige jongeren tegen 2001 aan het einde van het middelbaar tweetalig zullen zijn. We zijn nu 20 jaar later. De toestand is er echt niet op verbeterd.

Niet allemaal kommer en kwel

Tweede pijler is een reeks milieu-investeringen, onder andere in de renovatie van overheidsgebouwen. Ze moeten energievriendelijker worden gemaakt. Een goede zaak, maar daarin verschilt Wallonië niet van andere regio’s. Men wil ook het waterbeheer verbeteren en de Waalse bossen ‘regenereren’. En het Waalse hout moet in eigen regio verwerkt worden, en het mag niet geëxporteerd worden naar China. Men kan daar moeilijk tegen zijn, maar zoiets valt niet onder relancebeleid.

Net zoals de investeringen in “Waalse nationale parken” om het toerisme te promoten. Uiteraard is toerisme een belangrijk onderdeel van het regionale bbp, maar het is niet die sector die ervoor zal zorgen dat Wallonië een Europese topregio wordt. De investeringen in economische ontwikkeling en digitalisering van de bedrijven (1,3 miljard euro) vallen wel onder de noemer relance. Het is dus niet allemaal kommer en kwel.

Maar dit is een uitzondering. Wat moet een mens immers denken van de 2,1 miljard euro voor de aanpak van het probleem van de daklozen? Uiteraard is dat de taak van een regering die armoedebeleid onder haar bevoegdheid heeft. En minder armen en daklozen strookt met het beeld van het meer welvarende “Wallonië van morgen”. Alleen is ook dit geen economische impuls die ervoor zorgt dat Wallonië zijn achterstand inhaalt ten opzichte van andere regio’s. De renovatie van sociale woningen zal zorgen voor een boost in de bouwsector. En het zullen ook aannemers zijn die voor banen zorgen omdat ze… een nieuwe Waalse velodroom mogen bouwen. Een duurzame groei en een economisch herstel zijn echter alleen mogelijk als het relancegeld gebruikt wordt voor overheidsinvesteringen die het ondernemen aantrekkelijker en productiever maken.

Dat betekent investeren in een beter wegennet, zorgen dat de digitale infrastructuur optimaal is (zoals een 5G-netwerk), de procedures voor het opstarten van bedrijven vereenvoudigen, een ondernemingsvriendelijk fiscaal beleid… Plus een beleid gericht op het aantrekken van hoogtechnologische buitenlandse investeerders. Het Google-datacentrum in Saint-Ghislain bij Bergen is een goede zaak, maar het is eerder de uitzondering dan de regel. De enige concrete maatregel die het bedrijfsklimaat ondersteunt is een digitalisering van de Waalse overheidsdiensten die er – hopelijk – moet voor zorgen dat de administratieve rompslomp voor bedrijven vermindert.