Eind juli is in Irak een vijfjarig plan gelanceerd dat de nationale wetgeving moet laten harmoniseren met de internationale standaard voor mensenrechten. Ook zoekt de Irakese regering naar wegen om het nationale beleid ten aanzien van de bescherming en promotie van mensenrechten in het land te verstevigen. Dit zou ook moeten gaan gelden binnen overheidsinstanties.
Het plan werd ontwikkeld door het Irakese Ministerie van Justitie en onderschreven door alle andere departementen van de overheid van het land. Het plan zou preventief de mensenrechten in het land moeten beschermen. Het plan wordt ondersteund door de Verenigde Naties die waar nodig hulp hebben toegezegd voor verdere ontwikkeling en implementatie van de mensenrechten in het land. Danielle Bell, hoofd van de Verenigde Naties Assistentie voor de Missie in Irak (UNAMI), was aanwezig bij de presentatie van het plan. In haar toespraak gaf zij te kennen dat, hoewel er veel bereidwilligheid is, er nog een aantal uitdagingen zijn voor het plan daadwerkelijk volledig gerealiseerd kan zijn.
Een van de gebieden waaraan gewerkt wordt om de situatie voor Irakese burger te verbeteren zijn vrouwenrechten. Tussen 2014 en 2018 lanceerde het land al een plan van aanpak voor het versterken van de rechten van vrouwen en vrede en veiligheid in het land (Verenigde Naties Veiligheidsraad Resolutie 1325). Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de participatie van vrouwen aan de onderhandelingstafel, maar ook over het gevaar dat er is voor vrouwen in oorlogssituaties. Het document gaat ook in op de verkrachtingen van Irakese vrouwen tijdens de oorlog en de sociale stigmatisering die zij naderhand ondergingen. Daarnaast hebben onderzoekers ook vastgesteld dat huiselijk geweld in Irak in de nasleep van de oorlog is gestegen. Met name het strafrecht van het land discrimineert nog altijd vrouwen stellen de opstellers van het rapport. Bijvoorbeeld het recht van de echtgenoot om zijn vrouw te kunnen straffen, zoals bedongen onder de sharia (islamitische wetgeving) heeft mannen in staat gesteld om hun vrouw te straffen op allerlei wijzen. Dit kunnen beledigingen maar ook lijfelijke straffen, zoals een pak slaag geven, inhouden.
In Irak wonen momenteel naar schatting nog tussen de 200.000 en 300.000 christenen van verschillende denominaties. Voor de Amerikaanse invasie in 2003 waren dit er nog anderhalf miljoen. Het betreft onder andere Arabische christenen, Armenen, Assyriërs, Rooms-Katholieken en Chalcedonische christenen. ISIS is nog altijd actief in het land zoals bleek toen er in januari en april dit jaar aanslagen werden gepleegd in de Irakese hoofdstad Bagdad. Inlichtingendiensten waarschuwen dat de terroristische groepering zich diep heeft geworteld in met name de armere, zwakkere delen van het land. Ook heeft ISIS zich weer doen gelden in gebieden als Kirkuk, Diyala en Salah-al-Din. Volgens Amerikaanse ambtenaren echter, is ISIS in Irak zwak geworden. Er zouden nog ‘slechts’ 8000 jihadisten actief zijn in plaats van de 34.000 die actief waren tijdens de piek van geweld in Irak en buurland Syrië. Begin juli werden nog raketten afgevuurd op de Amerikaanse ambassade in Bagdad. Deze aanvallen waren specifiek gericht op Amerikaanse diplomaten en militaire troepen in zowel Syrië als Irak. Experts claimen dat dit door terroristische groepen is gedaan met de steun van Iran. Dit land ontkent echter elke betrokkenheid.
Voor de christenen in het land zou het goed nieuws zijn als alle Irakezen inderdaad overal gelijk behandeld zouden worden. Zeker gezien hun zwakke positie vanwege de nog altijd aanwezige Islamitische Staat en de aanvallen vanuit Turkije in de regio waar veel christenen naartoe gevlucht zijn om aan IS te kunnen ontkomen, zoals de regio Duhok waar zij middenin het gewapend conflict tussen de Koerden enerzijds en de Turken anderzijds zitten. Sinds april dit jaar zijn er reeds meerdere bombardementen geweest en dit heeft ervoor gezorgd dat veel christenen uit de omgeving zijn geëvacueerd. Ook werd veel landbouwgrond vernietigd en raakten enkele christelijke burgers gewond door de Turkse aanvallen. In oktober van dit jaar zullen er in Irak verkiezingen worden gehouden.
