Agentschap Zorg en Gezondheid: “Niet genoeg middelen om alle stoffen in de gaten te houden”

Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid zegt na drie besparingsrondes niet de middelen of manschappen te hebben om alle zorgwekkende stoffen die beleidsaandacht vragen op te volgen zoals het hoort. Dat vertelde Dirk Dewolf, administrateur-generaal van het Agentschap, maandagvoormiddag tijdens de PFOS-onderzoekscommissie. “Dat overstijgt onze mogelijkheden, laat ons daarin duidelijk zijn.”

Maandagvoormiddag kreeg de onderzoekscommissie naar de PFOS-vervuiling rond de site van het chemiebedrijf 3M het Agentschap Zorg en Gezondheid over de vloer. De aanwezige parlementsleden wilden onder meer weten waarom het Agentschap pas begin juni 2021 op de hoogte was van de mogelijke problemen met PFOS-vervuiling in Zwijndrecht.

36 procent minder personeel

Administrateur-generaal Dirk Dewolf en teamverantwoordelijke milieugezondheidszorg Bart Bautmans schetsten een ontnuchterend beeld van de manier waarop het Agentschap schadelijke stoffen moet opvolgen. Drie opeenvolgende Vlaamse regeringen hebben besparingen opgelegd, waardoor het team milieugezondheidszorg binnen Zorg en Gezondheid het met 36 procent minder personeelsleden moet doen, stipte Dewolf aan. En die zijn de afgelopen twee jaar dan nog voornamelijk ingezet in de bestrijding van de coronapandemie. Het team dat zich specifiek moet bezighouden met risicoanalyse, is op dit moment anderhalve voltijdse equivalenten groot, vulde Bautmans aan. “Als je weet dat die dan voornamelijk met COVID en legionella zijn beziggeweest, dan weet je dat we eigenlijk al twee jaar plat liggen op dat vlak.” 

Dat de besparingen vooral een impact hebben gehad op het team dat zich met milieugezondheidszorg moet bezighouden, is niet het gevolg van een doelgerichte strategie, legde Dewolf uit. Om aan de opgelegde personeelsafbouw te voldoen verving het Agentschap mensen die met pensioen gingen of vrijwillig vertrokken niet. “Die zaken zaten geculmineerd in dat team”, klonk het. “De aderlating is groot geweest.” De topman van het agentschap hoopt dat het tekort aan middelen en manschappen kan worden verholpen. “Maar dat ligt in politieke handen.”

Van bepaalde taken afgestapt

De opeenvolgende besparingsrondes hebben er onder meer toe geleid dat er van bepaalde taken werd afgestapt. Dat is ook het geval voor de stelselmatige adviezen van het Agentschap Zorg en Gezondheid bij de aflevering van milieuvergunningen voor inrichtingen met een rubriek ‘G’, wat betekent dat er een effect is op de gezondheid. Door de beperkte mankracht verwaterde dat tot standaardadviezen, waarna er in 2015 beslist werd om er volledig mee te stoppen en over te gaan tot stilzwijgende goedkeuringen, legde Dewolf uit. “Daar is nu verwondering over, maar dat is dus het gevolg van een strategie die we noodgedwongen hebben uitgewerkt.”

Een en ander betekent ook dat het Agentschap Zorg en Gezondheid andere mogelijke bedreigingen niet of onvoldoende van nabij kan opvolgen. “Deze Commissie had evengoed over broomhoudende vlamvertragers kunnen gaan, ik zou ‘bijgot’ niet weten waar die geproduceerd worden. Er zijn tal van zorgwekkende stoffen die beleidsaandacht vragen, maar dat overstijgt onze mogelijkheden, laat ons daarin duidelijk zijn”, benadrukte Dewolf. De administrateur-generaal vroeg zich wel af of dat de bedoeling moet zijn. “Is het de kerntaak van een overheid om met de dweil achter de chemische industrie aan te lopen? Ik zou durven stellen dat de industrie er zelf voor moet zorgen dat er niets meer te dweilen valt.”