Roemeens Grondwettelijk Hof erkent voorrang Europees recht niet

Na Polen tekent zich nu ook in Roemenië een strijd af over de voorrang van het Europese recht op het nationale. Dat blijkt alvast uit een stellingname van het Grondwettelijk Hof, dat meent dat een arrest van het Europese Hof in Luxemburg niet toegepast kan worden zolang de grondwet niet is veranderd.

Het Europese Hof van Justitie in Luxemburg oordeelde dinsdag dat de nationale rechtbanken in Roemenië in bepaalde gevallen de beslissingen van het Grondwettelijk Hof van het land moeten negeren. Dat is het geval wanneer die beslissingen tot systemische straffeloosheid zouden leiden voor corruptie of misdrijven die de financiële belangen van de Europese Unie schaden. 

Het Grondwettelijke Hof reageerde donderdagavond echter dat deze rechtspraak uit Luxemburg in Roemenië niet kan toegepast worden zolang de grondwet niet in die zin is veranderd. 

Achtergrond is een zaak bij de hoogste rechtbank in Roemenië. Die had verscheidene voormalige ministers en parlementsleden veroordeeld voor btw-fraude, corruptie en omkoping bij het beheer van Europese fondsen, maar het Grondwettelijk Hof verklaarde die veroordeling om procedurele redenen nietig. Daardoor dreigt in deze zaken grote vertraging en uiteindelijk verjaring. 

Roemenië staat sinds zijn toetreding tot de Europese Unie in 2007 onder bijzonder toezicht van de Europese Commissie omdat het land destijds niet alle doelstellingen op vlak van de strijd tegen corruptie en georganiseerde misdaad haalde. 

Aanvankelijk zette Roemenië ook stappen voorwaarts, met name dankzij de anticorruptie-eenheid DNA. De laatste jaren is er volgens critici echter sprake van een stilstand. Een van de redenen die wordt aangehaald is het door de toenmalige sociaaldemocratische regering opgerichte agentschap SIIJ, dat in 2018 de bevoegdheid kreeg om onderzoek te voeren naar rechters en openbare aanklagers. Daardoor verloor DNA slagkracht. De Europese Commissie eist al lang dat SIIJ wordt afgeschaft.