De CEO van BlackRock, Larry Fink, meent dat de oorlog in Oekraïne het einde betekent van drie decennia van toenemende globalisering. Dat zei hij in zijn jaarlijkse brief gericht aan de aandeelhouders. Daarin onderstreepte ’s werelds grootste aandeelhouder hoe verreikend de gevolgen zijn van de Russische invasie in een historische context.
Na de invasie van Oekraïne kwam Rusland in een ongeziene isolatie terecht. Een groot aantal westerse overheden en bedrijven keerde het land de rug toe. “De aanval op een soeverein land is iets wat we in Europa in bijna 80 jaar niet meer hebben meegemaakt en de meesten onder ons konden zich niet voorstellen dat we zo’n oorlog, die dan nog eens gevoerd wordt door een nucleaire supermacht, ooit zouden meemaken.”
Fink beschreef hoe Rusland na de val van de Sovjet-Unie in de vroege jaren 90 opgenomen werd in het internationaal financieel systeem en er gesproken werd over een globaal vredesdividend, terwijl het globalisme steeds uitbreidde. De internationale handel nam toe, internationale kapitaalmarkten breidden uit, er was toenemende economische groei en de armoede nam wereldwijd af. “Maar de Russische invasie van Oekraïne maakte een einde aan de globalisering zoals we die ervaren hebben de laatste dertig jaar“, vertelde Fink aan de aandeelhouders. Rusland is nu voor een groot stuk losgekoppeld van de globale economie. Daarbij verwees hij ook naar de lessen die al getrokken werden uit de coronapandemie.
“Terwijl de afhankelijkheid van Russische energie momenteel veel aandacht krijgt, zullen bedrijven en overheden in het algemeen meer kijken naar hoezeer ze afhangen van andere landen”, aldus Fink. “Dit kan leiden tot bedrijven die opnieuw in eigen land zullen beginnen opereren en een sneller vertrek uit bepaalde landen.”
Economische impact
Verder kijkt Fink ook naar de groeiende inflatie. Die bevindt zich op een historisch hoog niveau in veel westerse landen. “Lonen hebben het tempo niet kunnen aanhouden en consumenten voelen de last terwijl ze geconfronteerd worden met lagere reële lonen, hogere energierekeningen en hogere kosten in de supermarkt”, legt Fink uit. “Dit is zeker zo voor werknemers met een lager loon die een groter deel van hun loon spenderen aan essentiële behoeften zoals gas, elektriciteit en voeding.”
De topman van BlackRock ziet dat centrale banken wereldwijd nu bekijken hoe ze de interest zullen laten toenemen om de hogere prijzen tegen te gaan, met de vrees dat het de economische activiteit en werkgelegenheid kan beknotten.
Wel ziet hij dat westerse landen zullen streven naar energieonafhankelijkheid en veel meer zullen investeren in hernieuwbare energie. Zo wil Duitsland de plannen die het had versneld invoeren en tegen 2035 al draaien op hernieuwbare energie, 15 jaar vroeger dan voorzien. “Meer dan ooit beseffen landen die niet beschikken over eigen energiebronnen dat ze hierin moeten investeren.”
Fink meent verder dat digitale valuta veel potentieel hebben. Ze zorgen immers voor lagere kosten bij transnationale betalingen, wat in tijden met grote migratiestromen zeer belangrijk is. Hij lijkt daarbij niet te kijken naar de bestaande digitale munten, maar naar door overheden uitgegeven alternatieven en stablecoins.
In zijn brief heeft Fink het ook over verantwoordelijk kapitalisme, ecologisme en diversiteit. Dat is opvallend, want BlackRock is een bedrijf dat volop handel drijft in en met China, dat de mensenrechten schendt. Zelfs de beschuldiging van genocide tegen de Oeigoeren bracht hier geen verandering in.
