Vier jaar na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 hebben 563 gemeenteraadsleden hun mandaat niet opgenomen. Daarnaast namen nog eens 331 anderen ontslag. “Velen hebben het gevoel dat ze te weinig impact hebben”, reageert Vlaams Parlementslid Brecht Warnez (cd&v), die de cijfers opvroeg.
Al in 2021 was er sprake van een 270-tal gemeenteraadsleden die er de brui aan gaven, naast de 563 die hun mandaat nooit hebben opgenomen. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers, die de cijfers toen al als problematisch beschouwde, kondigde destijds aan een werkgroep op te richten, samen met de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG). Onder andere het statuut van gemeenteraadsleden dient daar besproken te worden.
Gebrek aan impact
Een gebrek aan impact en de moeilijke combinatie van gezin, werk en de gemeenteraad geven de meeste (ex-)gemeenteraadsleden aan als redenen om te stoppen. “Het is frustrerend om in je vrije tijd urenlang met een dossier bezig te zijn, om het dan in de gemeenteraad na vijf minuten van tafel geveegd te zien worden”, aldus Johnny Ceyssens, die negen jaar lang in de gemeenteraad heeft gezeteld voor Groen in Lummen. “Ik kon het op den duur niet opbrengen.”
Op een totaal van 7.359 gemeenteraadsleden heeft nu al 12 procent ontslag genomen. Een deel van hen is door parlementslid Warnez ook bevraagd. “De verloning wordt nauwelijks als reden gegeven”, vertelt hij. “De drie belangrijkste redenen zijn: te weinig tijd, te weinig impact en te weinig ondersteuning.”
Om het tij te keren en meer gemeenteraadsleden aan boord te houden, stelt Warnez onder meer voor om hen maandelijks twee tot vier dagen politiek verlof te geven, afhankelijk van de grootte van de gemeente. Dat systeem bestaat nu al voor ambtenaren, maar dat wil hij uitbreiden.